Tożsamość pedagogiki chrześcijańskiej i pedagoga w świetle tekstów Jana Pawła II

• Authors: Olbrycht Katarzyna

Title variants

EN

The Identity of Christian Pedagogy and the Christian Educator in Light of the Teachings of John Paul II

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współczesna trudna i dynamiczna sytuacja społeczno-kulturowa, a rów-nocześnie zmiany w postrzeganiu kultury chrześcijańskiej wymagają wnikliwego rozważenia tożsamości pedagogiki chrześcijańskiej, jej specyfiki i najważniejszych funkcji . Autorka przyjmuje, że ważną inspiracją mogą być teksty Jana Pawła II, którego pontyfikat przypadał również na czas trudny dla świata i Kościoła . Właśnie wtedy wiele środowisk zwracało się do Niego, jako jednego z powszechnie uznawanych autorytetów, o wskazania i pomoc . W analizie zostały wykorzystane dwie koncepcje tożsamości: psychospołeczna i koncepcja horyzontu moralnego Charlesa Taylora . Pedagogika chrześcijańska stanowi subdyscyplinę pedagogiki jako nauki, ale także chrześcijańskie pedagogie (działania pedagogiczne i ich programy) oraz refleksję przednaukową doty-czącą tego obszaru problematyki . Zdaniem autorki, analizując tożsamość tej dziedziny, należy dziś skupić uwagę nie tylko na jej przedmiocie – wychowaniu chrześcijańskim – ale także na jej specyfice jako nauce, nauce humanistyczno-społecznej, nauce związanej z chrześcijaństwem i uprawianej przez badaczy chrześcijan . Taka perspektywa pojawia się w rozważaniach nad pedagogiką chrześcijańską stosunkowo rzadziej, a wydaje się uświadamiać ważny jej potencjał i powinności, co wyraźnie wynika z nauczania Jana Pawła II . Zgodnie z tym założeniem prowadzona jest analiza Jego tekstów (wypowiedzi, listów, dokumentów)

EN

The problematic and dynamic contemporary socio-cultural situation, and changes in perceptions of Christian culture, require a thorough consideration of the identity of Christian pedagogy, its specificity, and its most important functions . The author assumes that the texts of John Paul II, whose pontificate fell during another difficult time for the world and the Church, can be an important inspiration . During this time many groups turned to him, as one of the most widely recognised authorities, for guidance and help . The analysis uses two concepts of identity: the psychosocial and Charles Taylor’s concept of the moral horizon . Christian pedagogy is a sub-discipline of pedagogy as a science but also concerns Christian pedagogies (pedagogical actions and their programmes) and pre-scientific reflection on this subject . In the author’s opinion, when analysing the identity of this field today, it is necessary to focus not only on its subject – Christian education – but on its specificity as a science, a human-istic-social science, and a science related to Christianity and practised by Christian researchers . Such a perspective appears relatively less frequently in reflections on Christian pedagogy, and it seems to comprehend the important potential and duties of Christian pedagogy, which clearly stem from the teachings of John Paul II . Based on this assumption, his texts (statements, letters, documents) are analysed .

Keywords

PL

pedagogika chrześcijańska; nauka; nauka humanistyczna; tożsamość; tożsamość osobowa

EN

Christian pedagogy; science; humanistic science; identity; personal identity

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2023
• Volume: 2/51
• Pages: 11-33

Contributors

author

Olbrycht Katarzyna

• Uniwersytet Śląski w Cieszynie

• https://orcid.org/0000-0001-9354-3730

References

• Ferfoglia, S. (2007). Jana Pawła II filozofia kultury i wychowania. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM .
• Jan Paweł II. (1981). Nauka, wiara i Kościół. Przemówienie do naukowców i studentów w katedrze kolońskiej, 15 .11 .1980, tłum . W . Szymona OP . W Drodze, 100(11–12), 3–12 .
• Jan Paweł II. (1988). Uniwersytety katolickie na rzecz duszpasterstwa kultury. Przemówienie do przedstawicieli katolickich uniwersytetów świata. Rzym, 24.02.1979 .W: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie (s . 18–27) .Rzym–Lublin: RW KUL .
• Jan Paweł II. (2000a). List Juvenum patris w setną rocznicę śmierci św. Jana Bosco. W: Jan Paweł II, Do wychowawców, katechetów i rodziców, red . J . Łazarów (s . 7–21). Kraków: Wydawnictwo M .
• Jan Paweł II. (2000b) . Na czym polega wychowanie? Fragment Listu do Rodzin Gratissimam sane z okazji Roku Rodziny 1994 . W: Jan Paweł II, Do wychowawców, katechetów i rodziców (s . 5) . Kraków: Wydawnictwo M .
• Jan Paweł II. (2006a). Przemówienie do przedstawicieli świata nauki. Lublin 1987. W: Pielgrzymki do ojczyzny. 1979, 1983, 1987 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia i homilie (s . 394–402) . Kraków: Wydawnictwo Znak .
• Jan Paweł II. (2006b). Przemówienie do przedstawicieli świata kultury zgromadzonych w Teatrze Narodowym. Warszawa 1991. W: Pielgrzymki do ojczyzny. 1979, 1983, 1987 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia i homilie (s . 734–740). Kraków: Wydawnictwo Znak .
• Jan Paweł II. (2006c). Adhortacja apostolska Catechesi Tradendae Ojca Świętego Jana Pawła II . Do biskupów, kapłanów i wiernych całego Kościoła Katolickiego o katechizacji w naszych czasach . W: Adhortacje apostolskie Ojca Świętego . T . 1: 1979–1995 (s . 9–90) . Kraków: Wydawnictwo Znak .
• Jan Paweł II. (2007a). List apostolski Parati Semper z okazji Międzynarodowego Roku Młodzieży . Do młodych całego świata. 1985. W: Listy apostolskie Ojca Świętego Jana Pawła II (s . 149–196) . Kraków: Wydawnictwo Znak .
• Jan Paweł II. (2007b). List apostolski Novo Millennio Ineunte do biskupów, duchowieństwa i wiernych na zakończenie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 . W: Listy apostolskie Ojca Świętego Jana Pawła II (s . 617–676) . Kraków: Wydawnictwo Znak .
• Jan Paweł II. (2008a). Przemówienie do reprezentantów świata nauki z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego UJ . 1997. W: Pielgrzymki do ojczyzny. 1979, 1983, 1987 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia i homilie (s . 983–990) .Kraków: Wydawnictwo Znak .
• Jan Paweł II. (2008b). Przemówienie podczas wizyty w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO). 1980 .W: Przemówienia i homilie Ojca Świętego Jana Pawła II (s . 279–298) .Kraków: Wydawnictwo Znak .
• Michalski, J . i Zakrzewska, A . (red .). (2010). Pedagogika chrześcijańska. Tradycja, współczesność, nowe wyzwania. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek .
• Nowak, M. (2010) . Specyfika, wyzwania, możliwości i perspektywy pedagogiki chrześcijańskiej w Polsce . W: J . Michalski i A . Zakrzewska (red .), Pedagogika chrześcijańska. Tradycja, współczesność, nowe wyzwania (s . 13–36) . Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek .
• Przetacznik-Gierowska, M. (1996) .Zasady i prawidłowości psychicznego rozwoju człowieka. W: M . Przetacznik-Gierowska i M . Tyszkowa, Psychologia rozwoju człowieka (s . 57–85) . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN .
• Ptasznik, P . i Sardi, P . (2005) . Od redakcji . W: Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci (s . 5–8) . Kraków: Wydawnictwo Znak .
• Rynio, A . (red.). (2007) .Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością . Lublin: Wydawnictwo KUL .
• Salamucha, A . i Magier, P . (2013) . W obronie pedagogiki chrześcijańskiej . Paedagogia Christiana, 31(1), 155–169 .
• Spaemann, R . (1995) . Tożsamość religijna, tłum . A . Kopacki . W: K . Michalski (red .), Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo (s . 56–73) . Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak .
• Tarnowski, J . (2007) . Paradoks chrześcijańskiej pedagogiki . W: A . Rynio (red .), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością (s . 70–78) . Lublin: Wydawnictwo KUL .
• Taylor, Ch . (1995) . Źródła współczesnej tożsamości, tłum . A . Pawelec . W: K . Mi-chalski (red .), Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo (s . 9–22) .Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” .

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2023.010