Antropolodzy i antropologia wobec procesu wyznaczania granic dyscypliny. Kazus Polski

• Authors: Katarzyna Warmińska

Title variants

EN

Anthropologists and anthropology versus the process of delineating borders of the discipline. The Polish case.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule rozważam problem granic i tożsamości antropologii jako dyscypliny wiedzy. Analizę tej kwestii koncentruję na czterech powiązanych ze sobą wątkach. Rozważam, co antropolodzy traktują jako wskaźnik jej odrębności, zwłaszcza w relacji do innych dyscyplin, co lokują na granicy z innymi pokrewnymi dziedzinami. Przedstawiam proces dyscyplinowania antropologii, który za J. Cliffordem może zostać określony jako artykulacja i reartykulacja punktów węzłowych składających się na tę domenę wiedzy i praktyki. Sięgam też do polskich podręczników antropologicznych, aby ustalić sposób, w jaki artykułowana jest w nich tożsamość dyscypliny. Zwracam także uwagę na specyfikę uprawianej w Polsce antropologii w kontekście jej umiejscowienia pośród tak zwanych „innych, lokalnych antropologii”. Omawiam też ważną zarówno dla antropologów i socjologów relację między dominującą metropolitan knowledge a lokalnie uprawianą nauką.

EN

In this article, I examine the problem of the borders of anthropology and its identity as a discipline of knowledge. I focus on four themes. I take into consideration what anthropologists treat as an indicator of separateness of the discipline, what they place on the boundary. I discuss the process of disciplining anthropology which, following J. Clifford, can be defined as articulation and re-articulation of nodding points of this domain. Also, I analyse the content of Polish anthropological textbooks to establish how the identity of discipline is articulated by their authors. I direct my attention to the specificity of anthropology practiced in Poland in the context of locating it among so-called “other anthropologies.” I analyse the issue which is important for contemporary anthropologists as well as for sociologists, namely the relationship between the metropolitan knowledge and the science practiced locally.

Keywords

PL

antropologia; granice i tożsamość dyscypliny; geopolityczny układ wiedzy

EN

anthropology; the borders and identity of the discipline; geo-political configuration of knowledge

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2013
• Volume: 9
• Issue: 3
• Pages: 24-42

Contributors

author

Katarzyna Warmińska

• Katedra Socjologii, Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków

References

• Barth Fredric (1969) Introduction [w:] tenże, ed., Ethnic groups and boundaries. The Social Organization of Culture Difference. Boston: Little, Brown and Company, s. 9–38.
• Bošković Aleksandar, Eriksen Thomas H. (2010) Introduction: “Other People’s Anthropologies” [w:] Aleksandr Bošković, ed., Other People's Anthropologies: Ethnographic P¬¬¬¬-ractice on the Margins. Oxford: Berghahn Books, s. 1–19.
• Burszta Wojciech J. (1998) Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Zysk i s-ka.
• Clifford James (2004) Praktyki przestrzenne: badania terenowe, podróże i praktyki dyscyplinujące w antropologii [w:] Ewa Nowicka, Marian Kempny, red., Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 139–179.
• Clifford James (2005) Rearticulating Anthropology [w:] Daniel A. Segal, Sylvia J. Yanagisako, eds., Unwrapping the Sacred Bundle: Reflections on the Disciplining of Anthropology. Durham, London: Duke University Press, s. 24–48.
• Cohen Anthony P. (1985) The Symbolic Construction of Community. London: Tavistock Publications.
• Connell Raewyn (2007) Southern Theory: the Global Dynamics of Knowledge in Social Science. Cambridge: Polity.
• Czyżewski Marek (2010) Analiza ramowa, czyli “co tu się dzieje?” [w:] Erving Goffman Analiza ramowa. Kraków: Nomos, s. VII–XLVII.
• Domingues Virginia R. (1996) Disciplining Anthropology [w:] Cary Nelson, Dilip Parameshwar Gaonkar, eds., Disciplinarity and dissent in cultural studies. London: Routledge, s. 37–61.
• Firth Raymond (2003) Czy antropologia społeczna ma przyszłość? [w:] Marian Kempny, Ewa Nowicka, red., Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 19–34.
• Gajda Janusz (2003) Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze. Część 1. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Goffman Erving (2010) Analiza ramowa. Przełożył Stanisław Burdziej. Kraków: Nomos.
• Hastrup Kristen (2008) Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią. Przełożyła Ewa Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Herzfeld Michael (2004) Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie. Przełożyła Maria M. Piechaczek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kłoskowska Antonina (1981) Socjologia kultur. Warszawa: PWN.
• Krawczak Ewa (2003) Antropologia kulturowa. Klasyczne kierunki, szkoły, orientacje. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Nowicka Ewa (2006) Świat człowieka – świat kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nowicka Ewa, Kempny Marian, red., (2003) Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nowicka Ewa, Kempny Marian (2004) Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Olszewska-Dyoniziak Barbara (1991) Człowiek – kultura – osobowość. Kraków: Universitas.
• Olszewska-Dyoniziak Barbara (1996) Zarys antropologii kultury. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Staszczak Zofia, red., (1987) Słownik etnologiczny. Terminy ogólne. Warszawa: PWN.
• Tarkowska Elżbieta, red., (1992) Współczesna socjologia polska wobec antropologii kulturowej, czyli perspektywy i ograniczenia antropologii Polski współczesnej [w:] taż, red., Socjologia a antropologia. Stanowiska i kontrowersje. Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 9–24.