Polski spór o in vitro Próba charakterystyki dyskursu publicznego

• Authors: Kozub-Karkut Magdalena

Title variants

EN

The Polish dispute over in vitro. The character of public debate

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of the article is to present the polish discourse on in vitro fertilization (IVF) and law regulation related to this issue. This article investigates the discursive strategies presented in the political discourse as well as in the part of public discourse, where the positions of proponents and opponents of the IVF are articulated. The publication presents the arguments of the Catholic clergy as well as activists and journalists associated with the Church (mainly presented in the press and on the Internet). In addition, the article shows the views of those who are strongly engaged in the promotion of the in vitro fertilization in Poland (their arguments are mostly presented in the press, media as well as on the Internet websites that were established especially for this reason). The article analyses the question of the identity of those who are IVF children and who recently are also taking part in the public debate related to this issue. The method, that has been chosen for the investigation, is the sociological discourse analysis, which enables to understand the social world (and political as well) from within while focusing on sense and reference of communication acts. Consequently, it can be applied to studying N. Luhmann’s system theory that assumes the investigation of the social system from within its own functioning.

Keywords

EN

in vitro; public discourse; sociological discourse analysis

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Year: 2017
• Issue: 46
• Pages: 239-263

Contributors

author

Kozub-Karkut Magdalena

References

• Borowik I., Religia jako element tożsamości w warunkach transformacji w Europie Środkowo‑Wschodniej, [w:] Państwo – społeczeństwo – religia we współczesnej Europie, red. M. Mróz, T. Dębowski, Toruń 2009.
• Bratkowska M., Wilgocki M., Coś w nich pękło. Dzieci z in vitro wychodzą z szafy, „Gazeta Wyborcza” 2015, 18 VII, [online] http://wyborcza.pl/magazyn/1,146875,18384282,cos‑w‑nich‑peklo‑dzieci‑z‑in‑vitro‑wychodza‑z‑szafy.html.
• Burgoński P., Kościół wobec pluralizmu sfery publicznej, „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka” 2014, nr 1/2 (15/16).
• Butkiewicz‑Brożek J., Obłęd Edwardsa, „Gość Niedzielny” 2015, 2 VII, [online] http://gosc.pl/doc/2569238.Obled‑Edwardsa.
• Chiouliaraki L., Discourse Analysis, [w:] The SAGE Handbook of Cultural Analysis, eds. T. Bennett, J. Frow, Los Angeles 2008.
• Chore dzieci z probówki, 24 III 2009, [online] http://www.fronda.pl/a/chore‑dzieci‑z‑probowki,1288.html.
• Czyżewski M., Dunin K., Piotrowski A. (red.), Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne, Warszawa 1991.
• Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A., Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. Kraków 1997.
• Dzięga A., Kazanie podczas mszy na XXIV Pielgrzymce Rodziny Radia Maryja na Jasną Górę 12 VII 2015, [online] http://www.radiomaryja.pl/kosciol/ks‑abp‑a‑dziega‑narod‑polski‑stac‑na‑to‑by‑powiedziec‑nie.
• Dziuban A., System religijny w dobie globalizacji. Inkluzja i fundamentalizm z perspektywy teorii systemowej Niklasa Luhmanna, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2008, Vol. 22.
• Głos Prezydium Konferencji Episkopatu Polski w kontekście przygotowywanej ustawy o leczeniu niepłodności, 4 III 2015, [online] http://episkopat.pl/struktura_kep/prezydium_kep/6504.1,Glos_Prezydium_Konferencji_Episkopatu_Polski_w_kontekscie_przygotowywanej_ustawy_o_leczeniu_nieplodnosci.html.
• Grekokatolicy i prawosławni o in vitro, [online] http://www.grekokatolicy.pl/aktualnosci/grekokatolicy‑i‑prawoslawni‑wobec‑in‑vitro.
• html.
• Habermas J., Religion in the Public Sphere, „European Journal of Philosophy” 2006, Vol. 14, nr 1.
• Habermas J., Wierzyć i wiedzieć, przeł. M. Łukasiewicz, „Znak” 2002, nr 568 (9).
• Hamida F.B., Moralność muzułmańska wobec medycyny i biotechnologii, [w:] Medycyna a prawa człowieka. Normy i zasady prawa międzynarodowego, etyki oraz moralności katolickiej, protestanckiej, żydowskiej muzułmańskiej i buddyjskiej, przeł. I. Kaczyńska, Warszawa 1996.
• Hlebowicz J., Ideologiczne tsunami. Rozmowa z ks. D. Oko, „Gość Niedzielny” 2015, 26 IV.
• In vitro znów w Sejmie. „To jest spór światopoglądowy”, [online] http://www.polskieradio. pl/7/473/Artykul/1416858,In‑vitro‑znow‑w‑Sejmie‑To‑jest‑spor‑swiatopogladowy.
• Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania. Odpowiedzi na niektóre aktualne zagadnienia, 12 II 1987, [online] http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19870222_respect‑for‑human‑life_pl.html.
• Kołodziej M., Apel do mediów, 10 VII 2015, [online] http://www.nasz‑bocian. pl/node/52333.
• Korolczuk E., Niepłodność, tożsamość, obywatelstwo. Analiza społecznej mobilizacji wokół dostępu do in vitro w Polsce, [w:] Etnografie biomedycyny, red. M. Radkowska‑Walkowicz, H. Wierciński, Warszawa 2014.
• Kozub‑Karkut M., Głuszek‑Szafraniec D., Miejsce krzyża w przestrzeni publicznej – analiza wybranych debat, „Studia Religiologica” 2016, z. 1, [online] http://www.ejournals.eu/Studia‑Religiologica/
• Tom‑49‑2016/Numer‑49‑1‑2016/art/7281, https://doi.org/10.4467/20844077SR.16.004.4904.
• Ksiądz tłumaczy się ze słów o bruzdach na twarzach dzieci z in vitro, [online] http://www.tvn24.pl/wiadomosci‑z‑kraju,3/ksiadz‑tlumaczy‑sie‑ze‑slow‑o‑bruzdach‑na‑twarzach‑dzieci‑z‑in‑vitro,308217.html.
• Longchamps de Bérier F., In vitro niczego nie załatwia, rozmowa z T. Krzyżakiem, „Uważam Rze” 2014, 28 II.
• Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, przeł. M. Kaczmarczyk, Kraków 2007, Współczesne Teorie Socjologiczne, 1.
• Łoziński B., Argument przeciwko in vitro, „Gość Niedzielny” 2015, 22 II.
• Mój ojciec nazywa się Dawca, czyli co trapi dzieci z próbówki?, 14 VI 2010, [online] http://www.fronda.pl/a/moj‑ojciec‑nazywa‑sie‑dawca‑czyli‑co‑trapi‑dzieci‑z‑probowki,6939.html.
• Pawliszak P., Rancew‑Sikora D., Wprowadzenie do socjologicznej analizy dyskursu, „Studia Socjologiczne”2012, Vol. 1, nr 204.
• Pieronek T., Pierwowzorem in vitro jest Frankeinstein, w rozmowie z W. Harpulą, 15 I 2009, [online] http://wiadomosci.onet.pl/pierwowzorem‑in‑vitro‑jest‑frankenstein/x4d6q.
• Radkowska‑Walkowicz M., Doświadczenie in vitro. Niepłodność i nowe technologie reprodukcyjnew perspektywie antropologicznej, Warszawa 2013.
• Radkowska‑Walkowicz M., Frozen children and despairing embryos in the new post‑communist state. Debate on IVF in the context of Poland’s transition, „European Journal of Women’s Studies” 2014, Vol. 21, nr 4, [online] https://doi.org/10.1177/1350506814542881.
• Reisigl M., Analiza retoryki politycznej, [w:] Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, red. nauk. R. Wodak, M. Krzyżanowski, przeł. D. Przepiórkowska, Warszawa 2011, Biblioteka Dyskursu Publicznego.
• Sadurska M., wypowiedź dla Programu Pierwszego Polskiego Radia.
• Salij J., O zapłodnieniu in vitro porozmawiajmy spokojnie, 12 V 2008, [online] http://www.stronaoinvitro.pl/salij‑in‑vitro.
• Sejm uchwalił ustawę o in vitro. Premier Ewa Kopacz: „Dotrzymałam słowa”, [online] https:// www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/sejm‑uchwalil‑ustawe‑o‑in‑vitro‑premier‑ewa‑kopacz‑dotrzymalam‑slowa.html.
• Skąpska G., Niklas Luhmann i teoria systemów społecznych. Wstęp do wydania polskiego, [w:]
• Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, przeł. M. Kaczmarczyk, Kraków 2012, Współczesne Teorie Socjologiczne, 1.
• Skąpska G., Wstęp, [w:] N. Luhmann, Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, przeł. G. Skąpska, Warszawa 1994.
• Skrzypulec B., Dyskurs na temat legalnych substancji psychoaktywnych w perspektywie teorii systemowej Niklasa Luhmanna, „Studia Socjologiczne” 2004, Vol. 1, nr 204.
• Staszewski W., Czy Bóg lubi seks? Wywiad z prof. Andrzejem Jaczewskim, „Newsweek” 2015, 27 VII.
• Stenogram Sejmowy, 90. Posiedzenie Sejmu, 9 IV 2015.
• Stępień M., Dlaczego nienawidzę dzieci z probówki, 2 VII 2012, [online] http://www.fronda.pl/blogi/gloria‑tibi‑domine/dlaczego‑nienawidze‑dzieci‑z‑probowki,28590.html.
• Synod o dopuszczalności in vitro, 19 IV 2009, [online] http://old.luteranie.pl/pl/?D=2676.
• Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2006.
• Terlikowska M., „Ludzie tworzyli dzieci jak lalki”, czyli ciemna strona in vitro, 22 III 2015, [online] http://www.fronda.pl/a/terlikowska‑ludzie‑tworzyli‑dzieci‑jak‑lalki‑czyli‑ciemna‑strona‑in vitro,48956.html?part=2.
• Terlikowski T., Wstrząsające świadectwo dziecka z in vitro: Chciałabym się nie narodzić, 1 VII 2014, [online] http://www.fronda.pl/a/wstrzasajace‑swiadectwo‑dziecka‑z‑in‑vitro‑chcialabym‑sie‑nie‑narodzic,39049.html.
• Van Dijk T.A., Badania nad dyskursem, [w:] Dyskurs jako struktura i proces, red. T.A. van Dijk, przeł. G. Grochowski, Warszawa 2001.
• Wodak R., Wstęp: Badania nad dyskursem – ważne pojęcia i terminy, [w:] Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, red. nauk. R. Wodak, M. Krzyżanowski, przeł. D. Przepiórkowska, Warszawa 2011, Biblioteka Dyskursu Publicznego.
• Zawała M., Agnieszka Ziółkowska to najstarsze w Polsce dziecko poczęte metodą in vitro, [online] http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/793914,agnieszka‑ziolkowska‑to‑najstarsze‑w‑polsce‑dziecko‑poczete‑metoda‑in‑vitro,id,t.html.
• Zelnik: rodzą się z tego in vitro dzieci koszmarnie chore, połamane. Ekspert: gruba przesada, [online] http://www.tvn24.pl/wiadomosci‑z‑kraju,3/jerzy‑zelnik‑i‑maciej‑malenczuk‑w‑tak‑jest‑spor‑o‑in‑vitro,546318.html.
• Ziółkowska A., My, dzieci Frankensteina. Żyjemy, pracujemy, kochamy oraz GŁOSUJEMY. Nie zapomnimy Wam tej dyskusji [list o in vitro], „Gazeta Wyborcza” 2015, 9 VII, [online]http://wyborcza.pl/1,95892,18331376,my‑dzieci‑frankensteina‑zyjemy‑pracujemy‑kochamy‑oraz‑glosujemy. html.
• Ziółkowska A., Niepokalanie poczęta. Agnieszka, najstarsze w Polsce dziecko z in vitro, „Gazeta Wyborcza” 2012, 30 VI, [online] http://wyborcza.pl/energiakobiet/1,118219,12200284,Niepokalanie_poczeta__Agnieszka__najstarsze_w_Polsce.html.

Identifiers

DOI

10.12797/Politeja.14.2017.46.10