Obecność teoretycznych i metateoretycznych założeń współczesnej pedagogiki chrześcijańskiej w De catechizandis rudibus św. Augustyna

• Authors: Waga Leszek

Title variants

EN

The presence of theoretical and metatheoretical assumptions of contemporary Christian pedagogy in De catechizandis rudibus by Saint Augustine

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest zbadanie aktualności postulatów wychowawczych św. Augustyna, przedstawionych w rozprawie De catechizandis rudibus, napisanej około 400 r. W pierwszych dwóch częściach rozważań autor dokonał prezentacji metateoretycznych i teoretycznych założeń współczesnej pedagogiki chrześcijańskiej. Założenia te opracował Zespół Pedagogiki Chrześcijańskiej PAN w 2004 r. W części trzeciej założenia te zostały zrekonstruowane na podstawie postulatów wychowawczych zawartych w De catechizandis rudibus. Podejmowane przez św. Augustyna kwestie: otwarcia na dialog ze światem współczesnym, braku autorytaryzmu w wychowaniu oraz uwzględnienia wolnego wyboru wychowanka, realistycznej wizji świata i Kościoła, podmiotowości wszystkich uczestników relacji wychowawczej, integralności wychowania, a także wychowawczej (a nie jedynie moralizatorskiej) funkcji Biblii wpisują się w zagadnienia współczesnej pedagogiki chrześcijańskiej.

EN

The purpose of this article is to prove the topicality of Saint Augustine’s educational postulates presented in the De catechizandis rudibus thesis written around year 400. The first two sections of these deliberations present metatheoretical and theoretical assumptions of contemporary Christian pedagogy. The assumptions were developed by the Polish Academy of Science Christian Pedagogy Team in 2004. The third section reconstructs the assumptions based on the educational postulates contained in De catechizandis rudibus. The issues discussed by Saint Augustine: opening to a dialogue with the contemporary world; absence of authoritarianism in education and allowing for the disciple’s free choice; realistic visions of the world and of the Church; subjectivity of all the participants in the educational relationship; integrity of education and educational (and not only moralizing) function of the Bible are inherent in the issues of contemporary Christian pedagogy.

Keywords

PL

św. Augustyn; pedagogika chrześcijańska; De catechizandis rudibus; wychowanie integralne; podmiotowość wychowanka;

EN

Saint Augustine; Christian pedagogy; De catechizandis rudibus; integral education; disciple’s subjectivity;

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
• Year: 2016
• Volume: 36
• Issue: 36/1
• Pages: 227-249

Contributors

author

Waga Leszek

• Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego

References

• Altaner B., Stuiber A., Patrologia. Życie, pisma i nauka Ojców Kościoła, tłum. P. Pachciarek, Warszawa 1990.
• Św. Augustyn, O państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, t. I, tłum. W. Kornatowski, Warszawa 1977.
• Św. Augustyn, Pisma katechetyczne, tłum. W. Budzik, Warszawa 1952.
• Św. Augustyn, Początkowe nauczanie religii, w: tenże, Pisma katechetyczne, tłum. W. Budzik, Warszawa 1952, s. 1–60.
• Bartnicka K., Szybiak I., Zarys historii wychowania, Warszawa 2001.
• Brezinka W., Aufklärung über Erziehungstheorien. Beitrage zur Kritik der Pädagogik, München – Basel 1989.
• Brezinka W., Philosophy of Educational Knowledge. An Introduction to the Foundations Science of Education, Philosophy of Education and Practical Pedagogics, Dordrecht – Boston – London 1992.
• Budzik W., Wstęp, w: Św. Augustyn, Pisma katechetyczne, tłum. W. Budzik, Warszawa 1952, s. V–XVIII.
• Chałupniak R., „De catechizandis rudibus” św. Augustyna a współczesna katecheza szkolna, w: J. Kopiec, N. Widok (red.), Człowiek i Kościół w dziejach. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Kazimierzowi Doli z okazji 65. rocznicy urodzin, Opole 1999, s. 371–378.
• Cichosz M., Wychowanie chrześcijańskie – perspektywa teoretyczna i praktyczna koncepcji, w: T. Kukołowicz, M. Nowak (red.), Pedagogika ogólna. Problemy aksjologiczne, Lublin 1997, s. 177–185.
• Czerski J., Ewangelie synoptyczne w aspekcie literackim, historycznym i teologicznym, Opole 1996.
• Czerski J., Metodologia Nowego Testamentu, Opole 2012.
• Danielou J., Pisma wybrane, tłum. S. Fedorowicz, Kraków 2011.
• Eckmann A., Dialog świętego Augustyna ze światem pogańskim w świetle jego korespondencji, Lublin 1987.
• Eckmann A., Nauczanie i wychowanie w teorii i praktyce św. Augustyna, w: A. Kubiś, M. Rusecki (red.), Chrześcijańskie dziedzictwo bizantyńsko-słowiańskie. VI Kongres Teologów Polskich. Lublin 12–14 IX 1989, Lublin 1994, s. 319–320.
• Firosz A., Koncepcja katechezy w pismach św. Augustyna, Lublin 1999.
• Gliściński J., Komunikacja międzyosobowa w katechezie na podstawie „De catechizandis rudibus” św. Augustyna, VoxP 10 (1990), z. 18, s. 121–146.
• Gliściński J., Wokół problematyki pedagogiczno-pastoralnej u ojców Kościoła, „Seminare” 10 (1994), s. 167–176.
• Gnitecki J., Wprowadzenie do metod badań w naukach pedagogicznych, Poznań 2006.
• Godoń R., Mimesis – Praxis – Wychowanie, KP 44 (1999), nr 2, s. 51–67.
• Hejnicka-Bezwińska T., Badania nad edukacją w perspektywie poznawczej współczesnych nauk społecznych i humanistycznych, w: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010, s. 45–60.
• Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna, Warszawa 2008.
• Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna wobec napięć wywołanych przechodzeniem od ortodoksji ku heterogeniczności (w myśleniu o edukacji), w: A. Bogaj (red.), Rozwój pedagogiki ogólnej. Inspiracje i ograniczenia kulturowe oraz poznawcze, Warszawa 2001, s. 48–55.
• Horodecki M., Ewangelia według świętego Mateusza jako Nowy Heksateuch w literaturze biblijnej, Pelplin 2006.
• Kowalczyk A., Wpływ typologii oraz tekstów Starego Testamentu na redakcję Ewangelii św. Mateusza, Gdańsk 1993.
• Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 2000.
• Leppert R., Heterogeniczność współczesnej pedagogiki, w: A. Bogaj (red.), Rozwój pedagogiki ogólnej. Inspiracje i ograniczenia kulturowe oraz poznawcze, Warszawa 2001, s. 191–196.
• Mąkosa P., Konstytutywne elementy wstępnej katechezy według „De catechizandis rudibus” św. Augustyna, VoxP 32 (2012), t. LVII, s. 401–410.
• Misiurek J., Krąpiec M., Zdybicka Z. i in., Augustyn, Aurelius Augustinus, w: EK, t. I, Lublin 1985, kol. 1087–1115.
• Murawski R., Historia katechezy, cz. 1: Katecheza w pierwszych wiekach, Warszawa 2011.
• Nowak M., Pedagogika chrześcijańska: jej podstawy, rozwój i aktualny stan, „Rocznik Pedagogiczny” 27 (2004), s. 37–58.
• Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej, Lublin 2000.
• Palka S., Kierunki rozwoju pedagogiki i ich metodologiczne konsekwencje, w: tenże (red.), Teoretyczne podstawy pedagogiki, Kraków 1987, s. 11–24.
• Palka S., Problemy badawcze w pedagogice a praktyka badawcza pedagogów, w: T. Bauman (red.), Praktyka badań pedagogicznych (Seminaria Metodologii Pedagogiki), Kraków 2013, s. 61–68.
• Palka S., W stronę pedagogiki teoretycznej, w: tenże (red.), Szanse naukowego rozwoju pedagogiki. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej zorganizowanej przez Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego w dniach 4 i 5 października 1985 r., Kraków 1987, s. 37–46.
• Prokopiuk W., U źródeł wielorodności przestrzeni pedagogiczno-edukacyjnej na początku XXI wieku, w: S. Palka (red.), Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych, Kraków 2004, s. 143–155.
• Radziewicz-Winnicki A., Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności, Warszawa 2008.
• Ratzinger J., Duch liturgii, tłum. E. Pieciul, Poznań 2002.
• Rutkowiak J., Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości, w: H. Kwiatkowska (red.), Ewolucja tożsamości pedagogiki, Warszawa 1994, s. 85–99.
• Siniscalco P., Introduzione – Il „De catechizandis rudibus”, w: tenże (red.), Sant’Agostino. Prima catechesi per i non cristiani, Roma 1993, s. 16–18.
• Sośnicki K., Pedagogika ogólna, Toruń 1949.
• Śliwerski B., Badania porównawcze teorii wychowania, w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. II, Warszawa 2004, s. 51–58.
• Śliwerski B., Kontrowersje wokół badań porównawczych alternatywnych teorii wychowania, w: tenże (red.), Kontestacje pedagogiczne, Kraków [1993], s. 29–47.
• Śliwerski B., Metateoretyczne badania teorii wychowania, w: T. Jałmużna, I. Michalska, G. Michalski (red.), Konteksty i metody w badaniach historyczno-pedagogicznych, Kraków 2004, s. 21–47.
• Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2004.
• Trapè A., Święty Augustyn. Człowiek – Duszpasterz – Mistyk, tłum. J. Sulowski, Warszawa 1987.
• Waga L., Pomoc rodzicom w wychowaniu moralnym dzieci w świetle pism Luigiego Giussaniego, w: D. Opozda (red.), Rodzicielstwo. Wybrane zagadnienia kontekstów edukacyjnych, Lublin 2007, s. 161–182.
• Zamojski P., Od demaskacji ku budowaniu. Po-krytyczna perspektywa badań pedagogicznych, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 17 (2014), nr 3, s. 7–22.