The ethical views of Wojciech Dzieduszycki

• Authors: Zawojska Teresa

Title variants

PL

Wojciecha Dzieduszyckiego poglądy etyczne

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

As the professor of the Lviv University, Wojciech Dzieduszycki carried out lectures on ethics, aesthetics and history of philosophy. He perceives ethics as the philosophy of human will i.e. free and rational actions. He considers the purpose of ethics to be the reflection upon human moral duties. He claims that the key human duty is to do good and the indicator of moral good is conscience. In its conscience the human being reads the voice of God. In order to protect morality from relativism, he searched for the foundations of moral universality and objectivism, hence the intertwining of the rational arguments and revealed truths, which may place his ethics in the framework of deontological theonomy, where God is the ultimate criterion of morality.

PL

Jako profesor Uniwersytetu Lwowskiego Wojciech Dzieduszycki prowadził wykłady z etyki, estetyki i historii filozofii. Etykę pojmował jako filozoficzną naukę dotyczącą ludzkiej woli, czyli wolnego i rozumnego działania. Za cel etyki uważał namysł nad obowiązkami moralnymi człowieka. Twierdził, że zasadniczym obowiązkiem człowieka jest czynienie dobra, a wyznacznikiem dobra jest sumienie. W swoim sumieniu człowiek odczytuje głos Boga. Aby zabezpieczyć moralność przed relatywizmem, szukał podstaw jej uniwersalności i obiektywizmu. Stąd łączenie w uzasadnieniach etycznych argumentów rozumowych z twierdzeniami objawionymi, przez co jego etyka została usytuowana w ramach deontologizmu teonomicznego, gdzie to Bóg jest ostatecznym kryterium moralności.

Keywords

EN

the Lviv University; Galicia; ethics; human moral duties

PL

Wojciech Dzieduszycki

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2019
• Issue: 5: "Filozofia w Galicji II"
• Pages: 99-117

Dates

printed

2019-12-02

Contributors

author

Zawojska Teresa

• State Higher Vocational School in Suwałki

References

• Dzieduszycki W., Roztrząsania filozoficzne o podstawach pewności ludzkiej, Lwów 1893.
• Dzieduszycki W., Rzecz o uczuciach ludzkich, Lwów 1902.
• Dzieduszycki W., Wykłady o pierwszej filozofii, jako „Rys dziejów filozofii”, Warszawa 1880.
• Dzieduszycki W., Wzruszenia patetyczne, Lwów 1900.
• Fichte J.G., Powołanie człowieka, Warszawa, 2003.
• Górski A., Podolacy, Warszawa 2013.
• Jadczak R., Wprowadzenie [w:] K. Twardowski, Dzienniki1915–1927, Warszawa 1997.
• Jedynak S., Etyka polska w latach 1863–1918, Warszawa 1977.
• Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1984.
• Kieniewicz S., Dzieduszycki Wojciech [w:] Polski słownik biograficzny, t. VI, Kraków 1948, s. 126–128.
• Kozłowski R., Wolność fundamentem etyki kantowskiej [w:] Filozofia Kanta i jej recepcja, red. R. Kozłowski, Poznań 2006.
• Krąpiec M.A., Ludzka wolność i jej granice, Lublin 2000.
• Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, Warszawa 1989.
• Russell B., Dzieje filozofii Zachodu, Warszawa 2002.
• Stępień K., Syndereza a prawo naturalne [w:] Św. Tomasz z Akwinu, De conscientia. O sumieniu, tłum. A. Białek, red. nauk. A. Maryniarczyk, Lublin 2010, s. 129–145.
• Struve H., Historia logiki jako teorii poznania w Polsce, Warszawa 1911.
• Styczeń T., Problem możliwości etyki, Lublin 1971.
• Styczeń T., Zarys etyki, cz. I: Metaetyka, Lublin 1974.
• Swieżawski S., Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa–Wrocław 2000.
• Szostek A., Normy i wyjątki, Lublin 1980.
• Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, I–II, q. 94, a. 2, resp.
• Tatarkiewicz W., O szczęściu, Warszawa 1962.
• Zawojska T., Ku chrześcijańskiej wspólnocie Europy. Refleksje myślicieli polskich z początku XX stulecia. W. Dzieduszycki i M. Zdziechowski [w:] Światopoglądowe odniesienia filozofii polskiej, red. nauk. S. Janeczek, Lublin 2011, s. 269–289.
• Zawojska T., Od epistemologii do historiozofii. Poglądy filozoficzne Wojciecha Dzieduszyckiego, Lublin 2011.
• Zawojska T., Współtwórca dziedzictwa kulturowego Galicji – Wojciech Dzieduszycki (1848–1909) [w:] Zagadnienia religijne i narodowościowe we współczesnych badaniach polskich, słowackich i ukraińskich na terenie euroregionu karpackiego, red. K. Rejman, W. Wierzbieniec, Jarosław 2015, s. 61–75.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2019.5.7