Teoria opodatkowania a polityka podatkowa w krajach OECD

• Authors: Holko Maciej

Title variants

EN

Theory of Taxation and Tax Policy in OECD Countries

RU

Теория налогообложения и налоговая политика в странах ОЭСР

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W kontekście klasycznej, neoklasycznej i keynesistowskiej teorii wzrostu gospodarczego dyskutowany jest problem struktury i wysokości podatków. Klasycy ekonomii i Kalecki opowiadali się za progresywnymi podatkami dochodowymi lub majątkowymi. Natomiast ekonomiści neoklasyczni oraz Kaldor opowiedzieli się za opodatkowaniem konsumpcji. Wyniki badań ekonometrycznych potwierdzają post-keynesowską teorię wzrostu opartą o mnożnik wydatków autonomicznych, a zarazem Kaleckiego koncepcję podatków progresywnych. Z przeprowadzonej analizy empirycznej wynika, że polityka podatkowa w grupie krajów OECD jest powiązana z wielkością skumulowanego salda rachunku bieżącego oraz wielkością długu publicznego Wyróżniono cztery typy polityk podatkowych: a) „dumping podatkowy” nastawiony na przyciągnięcie BIZ (Irlandia i Europa Środkowa), b) politykę wysokiego długu publicznego i zagranicznego, połączoną ze wzrostem podatków (Europa Południowa), c) politykę zbilansowanego handlu zagranicznego i rosnącego długu wewnętrznego, powiązaną z wysokim opodatkowaniem bezpośrednim i niskim pośrednim (Francja, Włochy), d) politykę „zubożania sąsiada” (Niemcy, Holandia, Szwajcaria, Norwegia), której towarzyszyła przeciętna stopa opodatkowania.

EN

In the context of classical, neoclassical and Keynesian theory of economic growth, the article discusses the problem of tax structure and height. Classical economics and Kalecki argued in favour of progressive income or property taxes while neoclassical economics and Kaldor recommended consumption taxes. The results of econometric research support post-Keynesian theory of growth based on autonomic spending multiplier and Kalecki’s concept of progressive taxes. The empirical analysis presented in the article suggests that tax policy in the OECD countries is related to the size of the cumulated current account balance and the amount of public debt. Four types of tax policy have been distinguished: (a) ‘tax dumping’ aimed at attracting FDI (Ireland and Central Europe), (b) high public and foreign debt linked with rising taxes (South Europe), (c) balanced foreign trade and rising domestic debt, combined with high direct and low indirect taxes (France, Italy), (d) ‘impoverish the neighbor’ policy, linked with average taxation rate (Germany, Netherlands, Switzerland, Norway).

RU

W kontekście klasycznej, neoklasycznej i keynesistowskiej teorii wzrostu gospodarczego dyskutowany jest problem struktury i wysokości podatków. Klasycy ekonomii i Kalecki opowiadali się za progresywnymi podatkami dochodowymi lub majątkowymi. Natomiast ekonomiści neoklasyczni oraz Kaldor opowiedzieli się za opodatkowaniem konsumpcji. Wyniki badań ekonometrycznych potwierdzają post-keynesowską teorię wzrostu opartą o mnożnik wydatków autonomicznych, a zarazem Kaleckiego koncepcję podatków progresywnych. Z przeprowadzonej analizy empirycznej wynika, że polityka podatkowa w grupie krajów OECD jest powiązana z wielkością skumulowanego salda rachunku bieżącego oraz wielkością długu publicznego Wyróżniono cztery typy polityk podatkowych: a) „dumping podatkowy” nastawiony na przyciągnięcie BIZ (Irlandia i Europa Środkowa), b) politykę wysokiego długu publicznego i zagranicznego, połączoną ze wzrostem podatków (Europa Południowa), c) politykę zbilansowanego handlu zagranicznego i rosnącego długu wewnętrznego, powiązaną z wysokim opodatkowaniem bezpośrednim i niskim pośrednim (Francja, Włochy), d) politykę „zubożania sąsiada” (Niemcy, Holandia, Szwajcaria, Norwegia), której towarzyszyła przeciętna stopa opodatkowania.

Keywords

EN

theory of taxation; tax policy; OECD

• Publisher: Komitet Nauk Ekonomicznych PAN, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
• Journal: Ekonomista
• Year: 2019
• Issue: 2
• Pages: 163-193

Contributors

author

Holko Maciej

References

• Alfaro L., Foreign Direct Investment and Growth: Does the Sector Matter? Harvard Business School, Boston 2003.
• Allain O., Tackling the Instability of Growth: A Kaleckian Model With Autonomous Demand Expenditures, Université Panthéon-Sorbonne, Centre d’Economie de la Sorbonne, 2013, http://econpapers.repec.org/paper/msecesdoc/13026.htm
• Amsden A., The Rise of “The Rest”: Challenges to the West from Late-Industrializing Economies, Oxford University Press, Oxford 2001.
• Asimakopulos A., Burbidge J., The Short-Period Incidence of Taxation, „The Economic Journal” 1974, nr 84 (334).
• Aykut D., Sayek S., The Role of the Sectoral Composition of Foreign Direct Investment on Growth, w: Multinationals Feed Local Development and Growth?, red. L. Piscitello, G. Santangelo, Elsevier, Amsterdam, Oxford, 2007.
• Bhaduri A., Dependent and Self-Reliant Growth with Foreign Borrowing, „Cambridge Journal of Economics” 1987, nr 11 (3).
• Bhaduri A., Makroekonomiczna teoria dynamiki produkcji towarowej, PWN, Warszawa 1994.
• Blecker R., Kaleckian Macro Models for Open Economies, w: Foundations of International Economics: Post Keynesian Perspectives, red. J. Deprez i J. Harvey, Routledge, London, New York 1999.
• Chang Ha-J., Źli samarytanie, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016.
• Domar E., Szkice z teorii wzrostu gospodarczego, PWN, Warszawa 1962.
• Engels F., Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa, Książka i Wiedza, Warszawa 1979.
• Fisher I., Income in Theory and Income Taxation in Practice, „Econometrica” 1937, nr 5 (1).
• Furtado C., Mit rozwoju gospodarczego, PWE, Warszawa 1982.
• Gajewski D., Międzynarodowe unikanie opodatkowania w Polsce – istota i przyczyny (ze szczególnym uwzględnieniem problematyki holdingów), Krajowa Izba Gospodarcza, Warszawa 2015.
• Godar S., Paetz Ch., Truger A., Progressive Tax Reform in OECD Countries: Opportunities and Obstacles, „International Journal of Labour Research” 2014, nr 6 (1).
• Godar S., Paetz Ch., Truger A., The Scope for Progressive Tax Reform in the OECD Countries, „Revue de l’OFCE”, 2015, nr 141.
• Hein E., Distribution and Growth after Keynes. A Post-keynesian Guide, E. Elgar, Cheltenham, Northampton 2014.
• Holko M., Europejska polityka rozwoju z postkeynesowskiej perspektywy, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2017, nr 4(59).
• Kaldor N., An Expenditure Tax, Allen Unwin, London 1955.
• Kaldor N., Will Underdeveloped Countries Learn to Tax? „Foreign Affairs” 1963, nr 1.
• Kalecki M., Dzieła, t. 1, Kapitalizm. Koniunktura i zatrudnienie, red. J. Osiatyński, PWE, Warszawa 1979.
• Kalecki M., Dzieła, t. 5, Kraje rozwijające się, red. J. Osiatyński, PWE, Warszawa 1985.
• Kalecki M., Dzieła, t. 6, Analizy gospodarcze. Miscellanea, red. J. Osiatyński, PWE, Warszawa 1988.
• Lall S., Industrial Strategy and Policies on Foreign Direct Investment in East Asia, „Transnational Corporations” 1995, nr 4 (3).
• Lall S., Narula R., Foreign Direct Investment and Its Role in Economic Development: Do We Need a New Agenda? „The European Journal of Development Research” 2004, nr 16 (3).
• Laramie A., Mair D., Taxation and Kalecki’s Theory of the Business Cycle, „Cambridge Journal of Economics” 1996, nr 20(4).
• Laramie A., Mair D., Miller A., Stratopoulos T., The Impact of Taxation on Gross Private Nonresidential Fixed Investment in a Kaleckian Model: Some Empirical Evidence, „Journal of Post Keynesian Economics” 1996, nr 19(2).
• Lavoie M., Convergence Towards the Normal Rate of Capacity Utilization in Neo-Kaleckian Models: The Role of Non-Capacity Creating Autonomous Expenditures, „Metroeconomica” 2016, nr 67 (1).
• Łaski K., Strukturalne przyczyny kryzysu finansów publicznych w Unii Europejskiej oraz w Unii Gospodarczej i Walutowej, „Studia Ekonomiczne” 2011, nr 1 (68).
• Łaski K., Wykłady z makroekonomii: gospodarka kapitalistyczna bez bezrobocia, red. J. Osiatyński, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2015.
• Łaski K., Osiatyński J., Konsolidacja finansów publicznych a kryzys strefy euro, „Ekonomista” 2013, nr 1.
• Łaski K., Osiatyński J., Zięba J., Mnożnik wydatków państwowych i szacunki jego wielkości dla Polski, „Materiały i Studia” 2010, nr 246.
• Łaski K., Römisch R., Growth and Savings in USA and Japan, „WIIW Working Paper”, nr 16, The Vienna Institute for International Economic Studies 2001, wiiw, https://wiiw.ac.at/p-515.html; http://econpapers.repec.org/paper/wiiwpaper/16.htm
• Mill J.S., Zasady ekonomii politycznej, t. 2, PWN, Warszawa 1966.
• Mott T., Slattery E., Tax Incidence and Macroeconomic Effects in a Kaleckian Model When Profits Finance Affects Investment and Prices May Respond to Taxes, „Journal of Post Keynesian Economics” 1994, 16 (3).
• Myrdal G., Teoria ekonomii a kraje gospodarczo nierozwinięte, PWG, Warszawa 1958.
• Nuti D.M., „Austerity versus Development”, 2013, https://files.acrobat.com/a/preview/27a856d0-aeb8–4869-a952–7f5793b4738d
• Obst T., Onaran Ö., Nikolaidi M. The Effect of Income Distribution and Fiscal Policy on Growth, Investment, and Budget Balance: The Case of Europe, Working Paper, University of Greenwich Business School, London 2017.
• Osiatyński J., Czy trwałe wypełnianie kryteriów konwergencji z Maastricht musi zapewniać korzyści gospodarce? „Ekonomista” 2014, nr 2.
• Osiatyński J., Finanse publiczne. Ekonomia i polityka, PWN, Warszawa 2006.
• Osiatyński J., Strategia makroekonomiczna Polski w warunkach światowego kryzysu, „Gospodarka Narodowa” 2009, nr 7–8.
• Osiatyński J., Warunki gotowości Polski do wejścia do strefy euro, „Ekonomista” 2011, nr 5.
• Pasinetti L., Structural Economic Dynamics: A Theory of the Economic Consequences of Human Learning, Cambridge University Press, Cambridge 1993.
• Perroux F., Uwagi o pojęciu „biegun wzrostu”, „Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej” 1978, nr 3–4.
• Petty W., Traktat o podatkach i daninach, w: Merkantylizm i początki szkoły klasycznej, PWN, Warszawa 1958.
• Qazizada W., Stockhammer E., Government Spending Multipliers in Contraction and Expansion, „International Review of Applied Economics” 2015, nr 29 (2).
• Ricardo D., Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania, PWN, Warszawa 1957.
• Seccareccia M., Lavoie M., Income Distribution, Rentiers, and Their Role in a Capitalist Economy, „International Journal of Political Economy” 2016, nr 45 (3).
• Seguino S., Is More Mobility Good?: Firm Mobility and the Low Wage – Low Productivity Trap, „Structural Change and Economic Dynamics” 2007, nr 18 (1).
• Serrano F., Long Period Effective Demand and the Sraffian Multiplier, „Contributions to Political Economy” 1995, nr 14.
• Sismondi J.C.L. Simonde de, Nowe zasady ekonomii politycznej, PWN, Warszawa 1955.
• Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. PWN, Warszawa 1954.
• Straty Skarbu Państwa w VAT, PWC, IBS, 2013; https://www.pwc.pl/pl/publikacje/assets/pwc_straty_skarbu_panstwa_w_vat.pdf
• Study and Reports on the VAT Gap in the EU-28 Member States: 2016 Final Report, CASE, https://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/2016–09_vat-gap-report_final.pdf
• Talar S., Znaczenie zagranicznego kapitału produkcyjnego dla innowacyjności polskiego przemysłu, w: Zarządzanie kapitałem ludzkim w gospodarce opartej na wiedzy, red. E. Skrzypek, A. Sokół, Instytut Wiedzy i Innowacji, Warszawa 2009, s. 110–128.
• Thirlwall A.P., The Balance of Payments Constraint as an Explanation of International Growth Rate Differences, „Banca Nazionale del Lavoro Quarterly Review” 1979, nr 32 (128).
• Wade R., East Asia’s Economic Success: Conflicting Perspectives, Partial Insights, Shaky Evidence, „World Politics” 1992, nr 44(2).
• Weller Ch., Rao M., Progressive Tax Policy and Economic Stability, „Journal of Economic Issues” 2010, nr 44 (3).
• Westphal L., Fostering Technological Mastery by Means of Selective Infant-Industry Protection, World Bank Reprint Series, 253; przedruk z: Trade, Stability, Technology, and Equity in Latin America, red. M. Syrquin, S. Teitel, Academic Press, New York 1982.