Kwestia zbiorów ikonograficznych Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst oraz Städtisches Museum (Muzeum Miejskiego) w Toruniu

• Authors: Kłudkiewicz Kamila

Title variants

EN

The issue of the Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst iconographic collections and the Städtisches Museum (City Museum) in Toruń

DE

Die ikonografischen Bestände des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst sowie des Städtischen Museums in Thorn

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst dotyczy zespołu fotografii znajdującego się obecnie w Dziele Zbiorów Specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu (WBP-KK) i wiązanego z niemieckim towarzystwem naukowym (Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst) działającym w mieście w drugiej połowie XIX w. Kwerenda źródłowa pozwoliła stwierdzić, że w WBP-KK znajdują się dziś szczątki dwóch zbiorów związanych z niemieckim stowarzyszeniem: kolekcji ikonograficznej Coppernicus-Verein oraz archiwum zabytków, założonego w Muzeum Miejskim w Toruniu (Städtisches Museum) w 1896 r. W artykule scharakteryzowano powyższe dwa zespoły fotografii, zarysowując również kontekst powstawania fotograficznych archiwów zabytków w muzeach niemieckich w drugiej połowie XIX w. oraz na przełomie XIX i XX w.

EN

The text concerns a group of photographs, currently in the Special Collections Department of the Provincial Public Library - Copernican Library in Toruń (WBP-KK), associated with the German scientific society (CoppernicusVerein für Wissenschaft und Kunst) operating in the city in the second half of the 19th century. The source analysis has allowed to state that the library today contains the remains of two collections related to the German association: the Coppernicus-Verein iconographic collection and the archives of monuments, established at the City Museum in Toruń (Städtisches Museum) in 1896. The article describes the above two groups of photographs, outlining the context of the creation of the photographic archives of monuments in German museums in the second half of the 19th century and at the turn of the 19th and 20th centuries.

DE

Der Text bezieht sich auf eine fotografische Sammlung, die zurzeit in der Rara-Abteilung der Öffentlichen Wojewodschaftsbibliothek – der Nikolaus-Kopernikus-Stadtbücherei in Thorn aufbewahrt wird und sich auf die Tätigkeit des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst in Thorn aus der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts bezieht. In der Quellenrecherche fand man heraus, dass in der Nikolaus-Kopernikus-Stadtbücherei in Thorn die Teilreste von zwei Beständen aufbewahrt werden, die mit dem deutschen Verein verbunden sind, und zwar die ikonografische Sammlung des Vereins sowie das Archiv der Denkmäler, das im Städtischen Museum 1896 angelegt wurde. Im Beitrag charakterisierte man die zwei obigen fotografischen Sammlungen sowie schilderte den Entstehungszusammenhang der fotografischen Denkmalarchive in den deutschen Museen in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts und an der Wende vom 19. zum 20. Jahrhundert.

Keywords

PL

Kopernikowskie Towarzystwo Sztuki i Nauki w Toruniu; Muzeum Miejskie w Toruniu; kolekcje fotografii; archiwa; muzea; XIX w.; XIX/XX w.

EN

Copernicus Society of Art and Science in Toruń; City Museum in Toruń; photography; collections; archives; museums; 19th century; the turn of the 19th/ 20th centuries

DE

Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst in Thorn; Städtisches Museum in Thorn; Fotografische Sammlung; Archive; Museen; 19. Jh.; 19./20. Jh.

• Publisher: The Nicolaus Copernicus Public Provincial Library in Torun, Poland
• Journal: Folia Toruniensia
• Year: 2020
• Volume: 20
• Pages: 49-72

Dates

published

2020-12-15

Contributors

author

Kłudkiewicz Kamila

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk o Sztuce Archiwum Audiowizualne

References

• Akta Miasta Torunia C. sygn. 593. Archiwum Państwowe w Toruniu, Polska.
• Albertz, Jorg. 2001. “Albrecht Meydenbauer – Pioneer of Photogrammetric Documentation of the Cultural Heritage.” International Archives of Photogrammetry Remote Sensing and Spatial Information Sciences 34: 19–25.
• Arszyński, Marian, i Tadeusz Zakrzewski. 1995. Toruń, miasto i ludzie na dawnej fotografii. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
• Bentmann, Reinhard, und Jan Nukolaus Viebrock, hrsg. 2006. Dokumentaraufnahmen der Preußischen Messbildanstalt zu Berlin von Albrecht Meydenbauer. Stuttgart: Konrad Theiss Verlag.
• Bernhardt, Katja. 2010. „Inwentaryzacja zabytków sztuki między nauką i polityką: Prusy Zachodnie i Wolne Miasto Gdańsk.” Biuletyn Historii Sztuki 72(3): 263–291.
• Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst (Kopernikowskie Towarzystwo Nauki i Sztuki w Toruniu). sygn. 27. Archiwum Państwowe w Toruniu, Polska.
• Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst (Kopernikowskie Towarzystwo Nauki i Sztuki w Toruniu). sygn. 28. Archiwum Państwowe w Toruniu, Polska.
• Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst (Kopernikowskie Towarzystwo Nauki i Sztuki w Toruniu). sygn. 117. Archiwum Państwowe w Toruniu, Polska.
• Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst (Kopernikowskie Towarzystwo Nauki i Sztuki w Toruniu). sygn. 124. Archiwum Państwowe w Toruniu, Polska.
• Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst (Kopernikowskie Towarzystwo Nauki i Sztuki w Toruniu). sygn. 126. Archiwum Państwowe w Toruniu, Polska.
• Deneke, Bernhard. 1977. „Die Museen und die Entwicklung der Kulturgeschichte.” In Das kunst- und kulturgeschichtliche Museum im 19. Jahrhundert. Vorträge des Symposions im Germanischen Nationalmuseum, Nürnberg, hrsg. von B. Deneke, und R. Kahsnitz, 118–132. München: Prestel-Verlag.
• Hartung, Otto. 2010. Kleine Deutsche Museumsgeschichte. Von der Aufklärung bis zum frühen 20. Jahrhundert. Weimar: Böhlau.
• Jahresbericht des Copernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst, angestellte in der öffentlichen Sitzung des Vereins. 1897. 43.
• Kłudkiewicz, Kamila. 2019. „Fotograficzne wyprawy Albrechta Meydenbauera po wschodnich prowincjach Cesarstwa.” W Dziedzictwo wizualne Europy Środkowej i Wschodniej, http://visualheritage.eu/portfolio/fotograficzne-wyprawy-albrechta-meydenbauera-po-wschodnich-prowincjach-cesarstwa/.
• Król, Andrzej. 2004. „Biblioteka.” W Stulecie otwarcia Muzeum im. Cesarza Fryderyka w Poznaniu, red. W. Suchocki, T. J. Żuchowski. 319. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu.
• Lauffer, Otto. 1907. „Das historische Museum, sein Wesen und Wirken und sein Unterschied von den Kunst- und Kunstgewerbe Museen.”. Museumskunde. Zeitschrift für Verwaltung und Technik Öffentlicher und Privater Sammlungen 3(3): 170–186.
• Lauffer, Otto. 1907. „Das historische Museum, sein Wesen und Wirken und sein Unterschied von den Kunst- und Kunstgewerbe Museen.” Museumskunde. Zeitschrift für Verwaltung und Technik Öffentlicher und Privater Sammlungen 3(1): 1–14.
• Lauffer, Otto. 1907. „Das historische Museum, sein Wesen und Wirken und sein Unterschied von den Kunst- und Kunstgewerbe Museen.” Museumskunde. Zeitschrift für Verwaltung und Technik Öffentlicher und Privater Sammlungen 3(2): 78–99.
• Lauffer, Otto. 1907. „Das historische Museum, sein Wesen und Wirken und sein Unterschied von den Kunst- und Kunstgewerbe Museen.” Museumskunde. Zeitschrift für Verwaltung und Technik Öffentlicher und Privater Sammlungen 3(4): 222–245.
• Łuczak, Dorota. 2017. „Fotograficzne marginalia Muzeum Miejskiego w Szczecinie.” W Szczecińskie awangardy, red. Sz. P. Kubiak, 135–164. Szczecin: Muzeum Narodowe w Szczecinie.
• Masłowska, Anna. 2009. „Fotografia dzieła sztuki w XIX wieku. Geneza, rozwój, funkcje.” W Światłoczułe. Kolekcja fotografii w Muzeum narodowym w Warszawie. Wystawa w 170-lecie ogłoszenia wynalazku fotografii w Muzeum Narodowym w Warszawie 10 września–15 listopada 2009, 29–50. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie.
• Meyer, Rudolf. 1985. Albrecht Meydenbauer. Baukunst in historischen Fotografien. Leipzig: Fotokinoverlag.
• Mikulski, Krzysztof, Okoń Emanuel, red. 2011. Księga Pamiątkowa 150-lecia Muzeum Okręgowego w Toruniu 1861–2011. Toruń: Muzeum Okręgowe w Toruniu.
• Minkels, Dorotea. 2018. Alexander von Minutoli. Der Gründer des 1. Kunstgewerbemuseums der Welt (1844). Norderstedt: BoD – Books on Demand.
• Niedzielska, Magdalena. 1983. „Dzieje toruńskiego towarzystwa Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst (1853–1945).” Rocznik Toruński 16: 113–152.
• Niedzielska, Magdalena. 1997. „Semrau Arthur.” W Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, red. S. Gierszewski, 4, 196–197. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe.
• Niedzielska, Magdalena. 2006. „Pomnik Kopernika w Toruniu. Historia jego powstania.” Rocznik Toruński 33: 81–117.
• Sieradzan, Wiesław. 2018. „Bernharda Schmida (1872–1947) zasługi dla ziemi chełmińskiej.” W Stare i nowe dziedzictwo Torunia, Bydgoszczy i regionu. Studia i materiały z dziedzictwa kulturowego Torunia i regionu, red. J. Raczkowski. 2: 21–35. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Sieradzan, Wiesław. 2019. Verlorenes Kulturerbe? Leben und Werk des Konservators von Westpreußen Bernhard Schmid (1872–1947). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Suchocki, Wojciech, i Tadeusz J., Żuchowski. 2004. Stulecie otwarcia Muzeum im. Cesarza Fryderyka w Poznaniu. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu.
• Sumowska Alicja z Muzeum Okręgowego w Toruniu, email do autorki, Maj 5, 2020.
• Tschirner, Ulfert. 2011. Museum, Photographie und Reproduktion. Mediale Konstellationen im Untergrund des Germanischen Nationalmuseums. Bielefeld: Degruyter.
• Wojdak, Ewelina. 2018. „Fotogrametria, polityka i przedsiębiorczość a inwentaryzacja zabytków. Albrecht Meydenbauer w Poznańskiem w roku 1885 i 1887.” Artium Quaestiones XXIX: 349–379.
• Zakrzewski, Tadeusz. 1996. „Historia fotografii toruńskiej. Część druga za lata 1869–1899.” Rocznik Toruński 23: 69–87.
• Zander-Seidel. Jutta, und Anja Kregeloh, hrsg. 2014. Geschichtsbilder: die Gründung des Germanischen Nationalmuseums und das Mittelalter. Nürnberg: Germanisches Nationalmuseum Verlag.
• Zbiory ikonograficzne. sygn. MAG Teka 2. Dział Zbiorów Specjalnych, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Polska.
• Zbiory ikonograficzne. sygn. MAG Teka 4. Dział Zbiorów Specjalnych, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Polska.
• Zbiory ikonograficzne. sygn. MAG Teka 5. Dział Zbiorów Specjalnych, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Polska.
• Zbiory ikonograficzne. sygn. MAG Teka 6. Dział Zbiorów Specjalnych, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Polska.
• Zbiory ikonograficzne. sygn. MAG Teka 7. Dział Zbiorów Specjalnych, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Polska.
• Zbiory ikonograficzne. sygn. MAG Teka 8. Dział Zbiorów Specjalnych, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Polska.
• Zbiory ikonograficzne. sygn. MAG Teka 9. Dział Zbiorów Specjalnych, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Polska.
• Ziemlewska, Anna, red. 2011. 150 lat Muzeum Okręgowego w Toruniu 1861–2011. Katalog. Toruń: Muzeum Okręgowe w Toruniu.

Notes

PL

Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2017–2022 nr projektu 11 H 16008784.

Identifiers

DOI

10.12775/FT.2020.003