Lifelong Learning as an Important Element of the Social Integration of the Elderly

• Authors: Monika Adamczyk , Agnieszka Budny

Title variants

PL

Uczenie się przez całe życie jako ważny element integracji społecznej osób starszychUczenie się przez całe życie jako ważny element integracji społecznej osób starszych

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Education is now being more and more frequently considered as an area that is important not only for children and young people, but also for the working-age and retirement-age populations. Rapid socio-economic growth, characterised, e.g., by the development of new technologies, requires individuals and communities to continuously acquire and broaden their knowledge and skills. Social groups that fail to follow this trend often find it difficult to fit in with the contemporary knowledge society. This situation not only marginalises a large number of citizens but also denies their needs. Continuous education, provided, e.g., by universities of the third age, not only prevents this, but also provides the elderly with opportunities for full participation in socio-cultural life and social integration with their environment. This article explores the issue of education in late adulthood, addressing it from two angles. Firstly, it presents education as an element of active and happy ageing, and secondly, as an area for the social integration of the elderly during the changes in their social roles, characteristic for the old age.

PL

Edukacja postrzegana jest dziś coraz częściej jako obszar niezwykle ważny nie tylko dla dzieci i młodzieży, lecz także dla osób starszych. Szybki postęp cywilizacyjny, charakteryzujący się np. rozwojem nowych technologii, wymusza na jednostkach i całych społecznościach stałe zdobywanie i poszerzanie wiedzy oraz umiejętności. Grupy społeczne niepodążające za tym trendem mają problem z odnalezieniem się w społeczeństwie opartym na wiedzy, co może doprowadzić do deprywacji ich potrzeb. Edukacja ustawiczna, realizowana m.in. przez uniwersytety trzeciego wieku, nie tylko przeciwdziała takiej sytuacji, lecz także daje osobom starszym szansę na pełne uczestnictwo w życiu społeczno-kulturalnym i integrację społeczną ze środowiskiem. W artykule podjęto próbę przybliżenia problematyki edukacji w okresie późnej dorosłości w dwóch wymiarach: przedstawiając ją jako element aktywnego i pomyślnego starzenia się oraz jako płaszczyznę, na której przebiega integracja społeczna osób starszych w sytuacji przemiany ról społecznych charakterystycznych dla starości.

Keywords

EN

old age; active ageing; late adulthood education; functions of education; continuous learning; social integration

PL

starość; aktywne starzenie się; edukacja w okresie późnej dorosłości; funkcje edukacji; uczenie ustawiczne; integracja społeczna

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2016
• Issue: 4(18)
• Pages: 81-93

Contributors

author

Monika Adamczyk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

author

Agnieszka Budny

• Uniwersytet Medyczny w Lublinie

References

• Adamczyk, M. (2013). Wprowadzenie do teorii kapitału społecznego. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Aleksander, T. (1996). Cele, kierunki i funkcje edukacji dorosłych. In: T. Wujek (ed.), Wprowadzenie do andragogiki (pp. 245–270). Warszawa: ITE Radom.
• ASOS (2012). Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012–2013 ASOS. Retrieved from: htp://www.mpips.gov.pl/praca/strategie-i-dokumenty-programowe/strategia-rozwoju-kapitalu-ludzkiego-srkl---projekt-z-31072012-r.
• Braun-Gałkowska, M. (2015). Nie wszystkie kwiaty zakwitają razem. Lublin: Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej Oddział w Lublinie.
• Brzezińska, A., Wiliński, P. (1995). Wspomaganie rozwoju człowieka dorosłego. Edukacja Dorosłych, 3, 19–20.
• CEDEFOP (2008). Retrieved from: http://www.cedefop.europa.eu/EN/Files/4064_en.pdf.
• Chabior, A. (2011). Aktywizacja i aktywność ludzi w okresie późnej dorosłości. Kielce: Wszechnica Świętokrzyska.
• Chabior, A. (2014). Aktywność i aktywizacja społeczna osób starszych. In: A. Chabior, A. Fabiś, J.K. Wawrzyniak, Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej (pp. 80–85). Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
• Czapiński, J., Błędowski, P. (2014). Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji Polaków. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
• Czerniawska, O. (1998). Style życia ludzi starych. In: O. Czerniawska (ed.), Style życia w starości (pp. 17–26). Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
• Dubas, E. (2005). Dorosłość w edukacyjnym paradygmacie, czyli dorosłość jako edukacyjny okres życia człowieka. In: M. Podgórny (ed.), Człowiek na edukacyjnej fali. Współczesne konteksty edukacji dorosłych (pp. 28–39). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Dubas, E. (2014). Zmiana i uczenie się w perspektywie edukacji dorosłych. Przykład projektu Lives in changing „Butterfly”. Rocznik Andragogiczny, 21, 460–479.
• Dzięgielewska, M. (2009). Edukacja jako sposób przygotowania do starości. In: A. Stopińska-Pająk (ed.), Edukacja wobec starości. Tradycja i współczesność (pp. 49–62). Katowice: Uniwersytet Śląski.
• EURYDICE (2011). Dorośli w systemie edukacji formalnej: polityka i praktyka w Europie. Retrieved from: http://eacea.ec.europa.eu/Education/eurydice/documents/thematic_reports/128PL.pdf.
• Fabiś, A. (ed.) (2005). Wyzwania współczesnej edukacji dorosłych. Tom 2: Unowocześnianie procesu kształcenia dorosłych. Mysłowice–Zakopane: Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Kardynała Augusta Hlonda.
• Fabiś, A. (2014). Uczenie się osób starszych. In: A. Chabior, A. Fabiś, J.K. Wawrzyniak, Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej (pp. 76–80). Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
• Gliński, P. (2008). Demokracja bez partycypacji. O konieczności zaangażowania obywatelskiego uczniów. In: M. Dudzikowska, M. Czerepniak-Walczak (eds.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie (pp. 188–189). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• GUS (2009). Kształcenie dorosłych. Warszawa.
• GUS (2012). Wolontariat w organizacjach i inne formy pracy niezarobkowej poza gospodarstwem domowym – 2011. Retrieved from: http://www.slideshare.net/wrkzop/wolontariat-worganizacjach-i-inne-formy-pracy-niezarobkowej-poza-gospodarstwem-domowym-2011.
• GUS (2013). Kształcenie dorosłych 2011. Warszawa: Departament Pracy i Warunków Życia. Retrieved from: http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/WZ_ksztalcenie_doroslych.pdf.
• Halicka, M. (2004). Satysfakcja życiowa ludzi starych: studium teoretyczno-empiryczne. Białystok: Wydawnictwo Akademii Medycznej.
• ISCED (1997). International Standard Classification of Education. Retrieved from: http://www.uis.unesco.org/Education/Documents/isced-2011-en.pdf.
• Jedlińska, L.M. (2014). Seniorzy na granicy wykluczenia społecznego – metody zapobiegania wykluczeniu cyfrowemu. In: M. Nóżka, M. Smagacz-Poziemska (eds.), Starzenie się. Problemat społeczno-socjalny i praktyka działań (pp. 125–137). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Jurek, Ł. (2012), „Aktywne starzenie się” jako paradygmat w polityce społecznej. Polityka Społeczna, 3, 8–12.
• Kalachea, A., Kickbusch, I. (1997). A global strategy for healthy ageing. World Health, July–August, 50 (4), 4–5.
• Kijak, R. (2013). Społeczne doświadczenie starości – postawy wobec ludzi starszych i ich jakości życia. In: R.J. Kijak, Z. Szarota, Starość. Między diagnozą a działaniem (pp. 86–106). Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
• Marchewka, A., Jungiewicz, M. (2008). Aktywność fizyczna w młodości a jakość życia w starszym wieku. Gerontologia Polska, 16 (2), 127–130.
• Mogielnicka, M. (2006). Tożsamość wieku dojrzałego jako suma dokonań wcześniejszych etapów życia. Edukacja, 4, 77–82.
• Orzechowska, G. (1999). Aktualne problemy gerontologii społecznej. Olsztyn: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Piłat, E. (2014). Polisa na lepszą starość. Edukacja w późnej dorosłości jako metoda przeciwdziałania marginalizacji osób starszych na przykładzie Jagiellońskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. In: M. Nóżka, M. Smagacz-Poziemska (eds.), Starzenie się. Problemat społeczno-socjalny i praktyka działań (pp. 111–124). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Richert-Kaźmierska, A., Forkiewicz, M. (2012). Kształcenie osób starszych w koncepcji aktywnego starzenia się. Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/274735751_Ksztalcenie_osob_starszych_w_koncepcji_aktywnego_starzenia_sie.
• Skowrońska, M. (2009). Edukacja i samorealizacja w procesie przygotowania do starości i wizji starości osób w wieku średnim. In: A. Stopińska-Pająk (ed.), Edukacja wobec starości. Tradycja i współczesność (pp. 63–77). Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Solarczyk-Szwec, H. (2011). Wykształcenie jako czynnik włączania i wyłączania społecznego. Retrieved from: http://zawszeaktywny.byd.pl/userfiles/files/PUBLIKACJA%2011-WYKSZTA%C5%81CENIE%20JAKO%20CZYNNIK%20W%C5%81%C4%84CZANIA%20I%20WY%C5%81%C4%84CZANIA%20SPO%C5%81ECZNEGO.pdf.
• SRKL (2013). Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020. Retrieved from: http://strateg.stat.gov.pl/strategie_pliki/Strategia_Rozwoju_Kapitalu_Ludzkiego_2020.pdf.
• Steuden, S. (2014). Psychologia starzenia się i starości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szarota, Z. (2004). Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Szatur-Jaworska, B. (2006). Jakość życia w okresie starości. In: M. Halicka, J. Halicki (eds.), Zostawić ślad na ziemi (pp. 303–304). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Tylikowska, A. (2013). Jak się starzejemy? Aspekty psychologiczne. In: E. Bonk, M. Bury-Zadroga, K. Buszkiewicz, P. Kluge, K. Lipka-Szostak, T. Parnowski, B. Podlasek, J. Sienkiewicz-Wilowska, M. Sikora, B. Tarnowska, A. Tylikowska, P. Wójcik, J. Zienkiewicz, M. Zylik, Edukacja osób starszych. Uwarunkowania – trendy – metody (pp. 7–26). Warszawa: Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych.
• Wiśniewska-Roszkowska, K. (1989). Starość jako zadanie. Warszawa: PAX.
• WHO (2002). Active ageing: a policy framework, Geneva. Retrieved from: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/67215/1/WHO_NMH_NPH_02.8.pdf.
• Zarycki, T. (2004). Kapitał społeczny a trzy polskie drogi do nowoczesności. Kultura i Społeczeństwo, 2, 45–65.
• ZDPS (2014). Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lat 2014–2020 – ZDPS. Uchwała nr 238 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2014, Warszawa. Retrieved from: http://senior.gov.pl/source/ZDPS%2014-02-04%20%20Monitor%20Polski.pdf.

Identifiers

DOI

DOI: 10.18276/os.2016.4-06