Siła argumentu interpretacyjnego z prawniczego domniemania języka (znaczenia) potocznego

• Authors: Grabowski Andrzej

Title variants

EN

The force of interpretive argument from the juristic presumption of ordinary language (meaning)

• Conference: Siła argumentu: racja przekonanie, konsensus, 20-21 Listopad 2015, Wrocław
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem rozważań, prowadzonych z argumentacyjnego punktu widzenia, jest jedna z najważniejszych dyrektyw językowych interpretacji prawniczej – tzw. domniemanie języka (znaczenia) potocznego. Po odróżnieniu domniemań prawniczych od domniemań prawnych, analizy skupiają się na kwestiach sformułowania, uzasadnienia i struktury logicznej prawniczego domniemania języka (znaczenia) potocznego, opracowanego przez Jerzego Wróblewskiego. Zostaje wykazane, że w ramach pojęciowych jego klaryfi kacyjnej teorii interpretacji prawniczej, domniemanie języka potocznego jest niewzruszalne w obrębie wykładni językowej.

EN

The paper discusses one of the most important linguistic directives of legal interpretation – the so called presumption of ordinary language – from the argumentative point of view. After distinguishing juristic presumptions from legal ones, the analysis focuses on the formulation, justifi cation and logical structure of the juristic presumption of ordinary language (ordinary meaning), as elaborated by Jerzy Wróblewski. It is demonstrated that in the conceptual frames of his clarifi cative theory of legal interpretation the presumption of ordinary language is irrefutable within the linguistic interpretation of law.

Keywords

PL

domniemanie języka (znaczenia) potocznego; interpretacja prawnicza; siła argumentu

EN

presumption of ordinary language (meaning); legal interpretation; force of argument

• Publisher: Science Studies Committee, Polish Academy of Sciences
• Journal: Zagadnienia Naukoznawstwa
• Year: 2016
• Volume: 52
• Issue: 3(209)
• Pages: 357-370

Dates

published

2016-07

Contributors

author

Grabowski Andrzej

• Katedra Teorii Prawa, Uniwersytet Jagielloński

References

• Bogucki O., 2000, Domniemania prawne w świetle pojęcia czynności konwencjonalnej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 52/2: 55–63.
• Choduń A., 2004, Język prawny a język potoczny, [w:] Malinowska E. (red.), Język – Prawo – Społeczeństwo, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 77–86.
• Choduń A., 2006, Leksyka tekstów aktów prawnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 68/1: 19–30.
• Gizbert-Studnicki T., 1974, Znaczenie terminu „domniemanie prawne” w języku prawnym i prawniczym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 36/1: 101–114.
• Gizbert-Studnicki T., 1977, Spór o domniemania prawne, „Państwo i Prawo”, 11/381: 68–74.
• Gizbert-Studnicki T., 2010, Dyrektywy interpretacyjne drugiego stopnia, [w:] Choduń A., Czepita S. (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 49–68.
• Kordela M., 2001, Zarys typologii uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Bydgoszcz-Poznań: Ofi cyna Wydawnicza BRANTA.
• Kosielińska-Grabowska U., 2016, Oczekiwanie pewności prawa w zakresie jego stanowienia oraz stosowania [w:] Banasik P. (red.), Wymiar sprawiedliwości w dobie oczekiwań społecznych. Część I. Prawo, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 111–128.
• Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., 1986, Teoria państwa i prawa, wyd. 3 zmienione, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Morawski L., 1981, Domniemania a dowody prawnicze, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Morawski L., 2002, Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”.
• Nowacki J., 1976, Domniemania prawne, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 142.
• Nowacki J., 2003, O pojmowaniu domniemań prawnych, [w:] tenże, Studia z teorii prawa, Kraków: Zakamycze, 491–509.
• Nowak L., 1969, De la rationalité du législateur comme élément de l’interpretation juridique, „Logique et Analyse”, 45: 65–86.
• Opałek K., Wróblewski J., 1969, Zagadnienia teorii prawa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Opałek K., Wróblewski J., 1991, Prawo. Metodologia, fi lozofi a, teoria prawa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Peczenik A., 1983, The Basis of Legal Justifi cation, Lund: nakładem autora.
• Petroski K., 2008, The Public Face of Presumptions, „Episteme”, 5: 388–401.
• Radziewicz P., 2008, Wzruszenie «domniemania konstytucyjności» aktu normatywnego przez Trybunał Konstytucyjny, „Przegląd Sejmowy”, 5/88: 55-87.
• Romanowicz M., 2011, Teoria klaryfi kacyjna wykładni prawa jako teoria uzasadnienia. Perspektywa psycholingwistyczna a pozytywistyczna koncepcja wykładni prawa, „Archiwum Filozofi i Prawa i Filozofii Społecznej”, 2: 55–74.
• Slocum, B.G., 2015, Ordinary Meaning. A Theory of the Most Fundamental Principle of Legal Interpretation, Chicago/London: The University of Chicago Press.
• Spyra T., 2006, Granice wykładni prawa. Znaczenie językowe tekstu prawnego jako granica wykładni, Kraków: Wolters Kluwer Polska & Zakamycze.
• Stawecki T., 2010, Złota reguła wykładni, [w:] Choduń A., Czepita S. (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 113–128.
• Tobor Z., 2013, W poszukiwaniu intencji prawodawcy, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Ullmann-Margalit E., 1983, On Presumption, „Journal of Philosophy”, 80/3: 143–163.
• Wojciechowski M., 2014, Pewność prawa, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Wronkowska S., 1990, Prawodawca racjonalny jako wzór dla prawodawcy faktycznego, [w:] Wronkowska
• S., Zieliński M. (red.), Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, Poznań:
• Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 117–134.
• Wróblewski J., 1959, Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Wróblewski J., 1973, Domniemania w prawie – problematyka teoretyczna, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, 10: 7–36.
• Wróblewski J., 1986, Presupozycje rozumowania prawniczego, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, 37: 7–21.
• Wróblewski J., 1988, Sądowe stosowanie prawa, wyd. 2 zmienione, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wróblewski J., 1990, Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław-Warszawa-Kraków-GdańskŁódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Wróblewski J., 1992, The Judicial Application of Law, tłum. Z. Bańkowski i N. MacCormick, Dordrecht/Boston/London: Kluwer Academic Publishers.
• Zalasiński T., 2008, Zasada prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Zieliński M., 1972, Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Zieliński M., 2010, Osiemnaście mitów w myśleniu o wykładni prawa, [w:] Gardocki L., Godyń J., Hudzik M., Paprzycki L.K. (red.), Dialog między sądami i trybunałami, Warszawa: Sąd Najwyższy, 137–150.
• Zieliński M., 2012, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, wyd. 6 zmienione, Warszawa: LexisNexis.
• Zieliński M., Zirk-Sadowski M., 2011, Klaryfi kacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 62/2: 99–111.