Nietzsche i Heidegger – dwa doświadczenia nihilizmu

• Authors: Andrzej Kucner

Title variants

EN

Nietzsche and Heidegger – two experiences of nihilism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W dociekaniach poszukuję osobliwości dwóch filozofii nihilizmu: nietzscheańskiej i heideggerowskiej. Interesują mnie zarówno paralele, jak i elementy różnicujące oba projekty. Pierwszy z nich wyrasta z przekonań: o wyczerpaniu i unicestwieniu dotychczasowego katalogu sensotwórczych wartości oraz o potrzebie zbudowania na jego gruzach całkowicie nowych idei, które odzwierciedlałyby rzeczywistą sytuację i twórczy potencjał człowieka. Pomysł Nietzschego zbiega się w czasie ze schyłkiem jego twórczości filozoficznej - oceniany post factum nabiera wręcz symbolicznego znaczenia. Nowa formuła wielkości okazuje się dla jej twórcy całkowicie niespełnialną wizją rozwoju człowieka i jednocześnie zamknięciem drogi twórczej filozofa. Drugi z nihilizmów w części wyrasta z negatywnego doświadczenia sensu świata i wartości autora Zaratustry, w części zaś rozwija się w poczuciu realizacji dziejowej misji, urzeczywistnianej w warunkach uwikłania Heideggera w ideologię nazizmu. Związek tych faktów nadaje jego pomysłom symboliczne znaczenie i rodzi pytanie o właściwy sens i wartość filozofii nihilizmu autora Sein und Zeit.

EN

The article considers the peculiarities of two nihilistic philosophies: Nietzsche’s and Heidegger’s. Both similar features and differentiating elements between the two programs are examined. Nietzsche’s nihilism grows out of the conviction that the existing catalog of sense-giving values has been exhausted and that it is necessary to build upon its ruins a completely new set of values that will reflect man’s true situation and creative potential. Nietzsche’s proposal was formulated at a time when his philosophical creativity was in decline; when considered post factum this takes on symbolic importance. The new formula for greatness presents a vision of man’s development that for its creator turns out to be completely incapable of being fulfilled and at the same time marks the end of the of his creative career. The second nihilism on the one hand is the result of a negative reaction to the understanding of the world and values presented by the author of Zarathustra, while on the other hand it develops in the awareness of carrying out a historical mission, which took place when Heidegger was under the influence of the Nazi ideology. The connection between these two facts lends symbolic importance to his ideas and leads one to ask about the proper sense and value of the philosophy of nihilism of the author of Sein und Zeit.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2004
• Issue: 2
• Pages: 57-73

Contributors

author

Andrzej Kucner

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Identifiers

DOI

10.13153/diam.2.2004.46