Wiedza finansowa a świadomość ryzyka towarzyszącego decyzjom emerytalnym Polaków w świetle wyników badań własnych

• Authors: Solarz Małgorzata

Title variants

EN

Financial knowledge vs. risk awareness associated with retirement decisions made by Poles in the light of own research results

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest diagnoza poziomu wiedzy Polaków w obszarze zagadnień emerytalnych oraz ocena świadomości ryzyka, które towarzyszy podejmowanym przez nich decyzjom emerytalnym. W ramach hipotezy badawczej przyjęto, że im wyższy poziom wiedzy Polaków w obszarze zagadnień emerytalnych, tym bardziej są świadomi ryzyka, które towarzyszy podejmowanym przez nich decyzjom emerytalnym. Osiągnięciu wyznaczonego celu oraz weryfikacji postawionej hipotezy podporządkowano układ artykułu oraz wykorzystane metody badawcze, obejmujące: krytyczną analizę literatury przedmiotu, metody statystyczne, opisowe oraz metodę sondażu diagnostycznego. Niezbędne do dokonania analiz dane empiryczne pochodzą z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych we wrześniu 2019 r. metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview) na reprezentatywnej próbie 818 osób. Analiza i interpretacja zebranego materiału badawczego pozwoliły na potwierdzenie przyjętej hipotezy badawczej.

EN

The purpose of the article is to diagnose the level of knowledge presented by Poles in the area of retirement problems and to assess the risk awareness associated with their retirement decisions. The assertion that the higher the level of knowledge presented by Poles in the area of retirement problems the more aware they are of the risk associated with their retirement decisions constitutes the research hypothesis of the study. Achieving the identified purpose and verifying the defi ned hypothesis was correlated with the layout of the article and the applied research methods, including: critical analysis of the subject literature, statistical methods, descriptive methods and diagnostic survey method. The empirical data, essential to perform the analysis, originate from nationwide surveys carried out in September 2019 using the CAWI (Computer Assisted Web Interview) method within a representative sample of 818 Poles. The analysis and interpretation of the collected research material allowed for the confi rmation of the adopted research hypothesis.

Keywords

PL

decyzje emerytalne; emerytura; planowanie emerytalne; świadomość emerytalna; wiedza finansowa

EN

retirement decisions; retirement; retirement awareness; retirement planning; financial knowledge

• Publisher: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
• Journal: Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
• Year: 2019
• Issue: 4/2019
• Pages: 23-40

Dates

published

2020-07-02

Contributors

author

Solarz Małgorzata

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

References

• Alińska A., Problem wykluczenia fi nansowego w Polsce, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2011, nr 76.
• Banks J., O’Dea C., Oldfield Z., Cognitive Function, Numeracy and Retirement Saving Trajectories, „The Economic Journal” 2010, Vol. 120, No. 548.
• Barr N., Diamond P., The Economics of Pensions, „Oxford Review of Economics Policy” 2006, 22 (1).
• Blake D., Pension Economics, 2006.
• Brunhart N., Individual Financial Planning for Retirement: Empirical Insights from the Affluent Segment in Germany: Contributions to Economics, 2008.
• Chybalski F., Problem racjonalności w decyzjach emerytalnych. Rozważania teoretyczne, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2012, nr 262.
• Cichowicz E., Rutecka-Góra J., Świadomość Polaków dotycząca dodatkowego oszczędzania na starość – próba oceny oraz identyfikacji niezbędnych działań, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2017, nr 38 (3).
• Czapiński J., Góra M., Świadomość emerytalna Polaków. Raport z badania ilościowego, Warszawa 2016.
• Frasyniuk-Pietrzyk M., Walczak-Gańko M., Świadomość potrzeby planowania emerytalnego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2016, nr 437.
• Fundowicz J., Łapiński K., Wyżnikiewicz B., Wyżnikiewicz D., Szara strefa 2019, Warszawa 2019.
• Góra M., System emerytalny, Warszawa 2003.
• Jedynak T., Pracownicze plany kapitałowe jako instrument mobilizacji dodatkowych oszczędności emerytalnych w Polsce, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2019, nr 2 (980).
• Jedynak T., Ryzyko starości a dodatkowy system emerytalny w Polsce, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2017, nr 8 (956).
• Klimkiewicz A., Czynniki wspierające powstawanie i rozwój świadomości emerytalnej jako instrumentu pobudzania indywidualnej zapobiegliwości o przyszłość emerytalną, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2012, vol. 15, nr 1.
• Kondzielnik O., Majka K., Ryzyko wykluczenia emerytalnego pokolenia Y, „Rozprawy Ubezpieczeniowe. Konsument na rynku usług finansowych” 2019, nr 1 (31).
• Kowalczyk-Rólczyńska P., Czynniki warunkujące posiadanie dobrowolnych oszczędności emerytalnych przez gospodarstwa domowe w Polsce, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2017, nr 2.
• Kubicki P., Ubóstwo i wykluczenie społeczne osób starszych, Warszawa 2010.
• Lusardi A., Mitchell O.S., Baby Boomer Retirement Security: The Role of Planning, Financial Literacy, and Housing Wealth, „Journal of Monetary Economics” 2007, No. 54.
• Lusardi A., Mitchell O.S., Financial Literacy and Retirement Preparedness: Evidence and Implications for Financial Education, „Business Economics” 2007, Vol. 42, No. 1.
• Lusardi A., Mitchell O.S., Financial Literacy Around the World: an Overview, „Journal Of Pension Economics & Finance” 2011, No. 10 (4).
• Marcinkiewicz E., Uwarunkowania rozwoju dobrowolnych programów emerytalnych. Perspektywa makro- i mikroekonomiczna, Łódź 2018.
• Messy F.A., Atkinson A., Measuring Financial Literacy, „OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions” 2012, No. 15.
• Musiał M., Świecka B., Analiza wiedzy i umiejętności finansowych młodego pokolenia, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2016, nr 6 (326).
• Narodowa Strategia Integracji Społecznej, Warszawa 2004.
• National Financial Capability Strategy. Raising Nationwide Financial Capabilities: A Review of Recommended Strategies, 2016, https://www.financialeducatorscouncil.org/wp-content/uploads/2016/11/National_Financial_Capability_Strategy_Whitepaper.pdf (17.02.2020).
• Neukam K.A., Hershey D.A., Financial inhibition, financial activation, and saving for retirement, „Financial Services Review” 2003, 12(1).
• Olechnowicz A., Podejmowanie decyzji o oszczędzaniu długookresowym – perspektywa ekonomiczna i behawioralna, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2018, nr 528.
• Pensions at a Glance 2017: OECD and G20 Indicators, Paris 2017.
• Praca nierejestrowana w Polsce w 2017 r., Warszawa 2019.
• Rooij M.C.J. van, Lusardi A., Alessie R.J.M., Financial literacy and retirement planning in the Netherlands, „Journal of Economic Psychology” 2011, No. 32.
• Samsel A., Planowanie jako element zarządzania budżetem gospodarstw domowych, „Rozprawy Ubezpieczeniowe. Konsument na rynku usług finansowych” 2019, nr 31.
• Struktura wysokości świadczeń wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2019 roku, Warszawa 2019.
• Szczepański M., Zarządzanie ryzykiem długowieczności w polskim systemie emerytalnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2014, nr 802.
• Thaler R.H., Shefrin H.M., An Economic Theory of Self-Control, „Journal of Political Economy” 1981, No. 89 (2).
• The 2018 Ageing Report. Economic and Budgetary Projections for the 28 EU Member States (2016–2070), Luxembourg 2018, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/economy-finance/ip079_en.pdf (17.02.2020).
• Waliszewski K., Doradztwo finansowe w Polsce, Warszawa 2010.
• Wiedza i postawy wobec ubezpieczeń społecznych. Raport z badań, Warszawa 2016.
• Zielonka P., Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartościowych, Warszawa 2008.

Identifiers

ISSN

1731-0725