Celuloidowy pierścień Nibelunga. Wagner „ufilmowiony” albo o „kinematograficznych” inscenizacjach wagnerowskich dramatów muzycznych

• Authors: Piotr Kletowski

Title variants

EN

Celluloid Ring of the Nibelung. Wagner „cinematified”, or on „cinematographic” stagins of Wagner’s musical dramas

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor skupia się na omówieniu klasycznych i współczesnych inscenizacji dramatów muzycznych Ryszarda Wagnera, realizowanych przez mistrzów kina i nawiązujących do teorii oraz praktyki niemieckiego kompozytora, swoimi pracami niejako przepowiadającego istnienie kina i myślącego kategoriami estetycznymi rozwijanymi później przez twórców X muzy. Inscenizacje dzieł Wagnerowskich są swego rodzaju spłatą długu Wagnerowi i nie tyle rekonstruują świat wizualno-muzycznych wizji twórcy „Lohengrina”, wykorzystując język filmu, ile po prostu wypełniają postulat niemieckiego kompozytora o stworzeniu dzieła „totalnego”. W tekście są omówione wagnerowskie inscenizacje takich mistrzów kina, jak Eisenstein, Visconti, Chéreau, Syberberg i Bill Viola, którzy w swych poszukiwaniach artystycznych realizowali idee Gesamtkunstwerku. Kletowski ukazuje proces „ufilmowienia” współczesnej sztuki operowej (przede wszystkim dzieł Wagnera, choć nie tylko), która na zasadzie „transakcji zwrotnej” wpływa również na kształt współczesnej X muzy, nierzadko nawiązującej do wzorców operowych.

EN

The author discusses classic and contemporary staging of Richard Wagner’s musical dramas, made by the masters of cinema and referring to the theory and practice of the German composer, who in his work somehow foresaw the existence of the cinema and who thought in the aesthetic categories later developed by the creators of the Tenth Muse. Staging of the works of Wagner are a repayment of a debt to the great composer. They do not so much reconstruct the visual and musical vision of the composer of the „Lohengrin”, using the language of film, but fulfil Wagner’s postulate that a total work of art can be created. In the text the author discusses productions of Wagner’s work by such masters of the cinema as Eisenstein, visconti, Chéreau, Syberberg and Bill Viola, who in their artistic pursuit realised the ideas of Gesamtkunstwerk. Kletowski shows the process of “cinematifying” of contemporary art of opera (especially the works of Wagner, but also others), which art using the principle of “reverse transaction” also shapes the modern Tenth Muse, that often refers to elements of opera.

Keywords

PL

Wagner Ryszard; Eisenstein Siergiej; Visconti Luchino; Chéreau Patrice; Syberberg Hans-Jürgen; Viola Bill

EN

Wagner Richard; Eisenstein Sergei; Visconti Luchino; Chéreau Patrice; Syberberg Hans-Jürgen; Viola Bill

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2014
• Issue: 87-88
• Pages: 127-138

Contributors

author

Piotr Kletowski

• Instytut Studiów Międzykulturowych, Uniwersytet Jagielloński

References

• Baudelaire, Charles. 2004. Ryszard Wagner i „Tannhäuser” w Paryżu. Tłum. S. Cichowicz, E. Burska. „De Musica” t. 7
• Czapliński, Lesław. 2003. W kręgu operowych mitów. Kraków: Rabid.
• Eisenstein, Sergiusz. 1959. Wybór pism. Tłum. I. Piotrowska. Warszawa: WAiF.
• Kletowski, Piotr. 2013. Pasolini, twórczość filmowa. Warszawa: Sedno.
• Kletowski, Piotr. 2013. Wagnerian’s idea of Gesamtkunstwerk as the Matrix of the Cinematographic Kletowski, Piotr. 2013. Wagnerowska idea Gesamtkunstwerk jako zapowiedź sztuki kinematograficznej oraz wpływ idei Wagnera na kreowanie współczesnej sztuki operowej. W: R. Szczepaniak (red.). Konwergencja mediów. Orientacja i praktyki badawcze. Gdynia: Wydawnictwo Róża Wiatrów
• Art and its influence in Creating the Present Opera Art. W: R. Szczepaniak (red.). The Media Convergence – Approaches and Expreriences, Frankfurt am Main, Berlin, Bruxelles, New York, Oxford, Wien
• Kozłowski, Krzysztof. 2004. Teatr i religia sztuki. „Parsifal” Ryszarda Wagnera. Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Schiffano, Laurence. 2009. Luchino Visconti. Płomień namiętności. Tłum. E. Radziwiłłowa. Warszawa: PIW.
• Syberberg Hans-Jürgen. 1982. Parsifal, Ein Filmessay. Munchem: Wuilhelm Heyne Werlag.