Wspólnototwórczy wymiar kultury narodowej w wypowiedziach Jana Pawła II skierowanych do Polaków

• Authors: Seul Anastazja

Title variants

EN

Community-creative dimension of national culture in the speches of John Paul II addressed to the Poles

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Spotkania Jana Pawia II z przedstawicielami środowisk nauki i kultury świadczą o tym, jak bardzo wysoko ceni ich rolę w budowaniu tożsamości narodu rozumianego jako wspólnota osób. Ich zadaniem jest troska o właściwy rozwój nie tylko intelektualny, lecz także duchowy i moralny Polaków. Ich wysiłek powinien być ukierunkowany ku pełnemu przeżywaniu i doświadczania człowieczeństwa. Z analizy papieskich wypowiedzi wynika, że istnieje związek między wiarą a kulturą, między tym, co narodowe, i tym, co religijne, gdyż przez wieki wartości chrześcijańskie odnajdywały swoje odzwierciedlenie w dziejach polskiej myśli. Jan Paweł II wielokrotnie nawiązuje do myśli personalistycznej. Personaliści wyróżniają trzy wymiary kultury rozumianej jako działalność człowieka: poznawczy, praktyczny i twórczy. Odpowiada im zakorzeniona w tradycji europejskiej aksjologiczna triada: prawda, dobro i piękno. Zdaniem papieża życie duchowe koncentruje się wokół tych trzech podstawowych wartości. Jan Paweł II zachęca rodaków, aby dbali o rozwój nauki, szukali prawdy o swej historii, kulturze i narodowej tożsamości. Inspiruje słuchaczy, aby cenili sztukę, która otwiera na doświadczenie Boga i kierowali się takimi wartościami moralnymi, które mają na uwadze obiektywne dobro każdej osoby ludzkiej.

EN

During pilgrimages to Poland, sixteen times John Paul II met representatives of universities, researchers and representatives of other fields of Polish culture. From the analysis of the delivered speeches comes a conclusion that culture is a constitutive element of the community of the nation. The Pope emphasizes the primacy of the spiritual over the material culture and sees community of the nation as a communio personarum. He points out that culture allowed the Poles to preserve their national identity, when Poland was not on the map of Europe in the years of partition and occupation. John Paul II appreciates those culture- making factors that allow the Poles to experience a sense of national community. He draws attention to the knowledge of history, development of science and education, works of national art and religious and moral issues. He refers to the Latin culture, and thus confirms the association of Polish culture with the Western European tradition.

Keywords

PL

Wspólnototwórczy wymiar; kultura narodowa; wypowiedzi Jana Pawła II; spotkania; środowiska nauki i kultury; tożsamość narodu; wspólnota osób; analiza papieskich wypowiedzi; związek między wiarą a kulturą; myśl personalistyczna; trzy podstawowe wartości; wartości moralne

EN

Community-creative dimension; national culture; the speches of John Paul II; pilgrimages to Poland; researchers; other fields of Polish culture; the analysis; the delivered speeches; constitutive element; the primacy of the spiritual; national identity; the community of the nation

• Publisher: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego
• Journal: Język - Szkoła - Religia
• Year: 2013
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 101-114

Contributors

author

Seul Anastazja

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Ingarden R., Ks. Konstanty Michalski – uczony – filozof – człowiek, „Tygodnik Powszechny”, 1947, nr 34.
• Jan Paweł II, Laborem exercens, nr 9.
• Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Kraków 2005.
• Jan Paweł II, Pielgrzymki do Ojczyzny. 1979, 1983, 1987, 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia homilie, Kraków 2005.
• Jan Paweł II, W imię przyszłości kultury. Przemówienie UNESCO (Paryż, 2.06.1980), [w:] tegoż, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, pod red. M. Radwana, S. Wylężka, T. Gorzkuli, Rzym–Lublin 1988.
• Kowalczyk S., Naród, Państwo. Europa. Z problemów filozofii narodu, Radom 2003.
• Majkrzak H., Katalog cnót i wad, Kraków 2008.
• Michalski K., Dokąd idziemy, Kraków 1964.
• Norwid C., Głos niedawno do wychodźstwa przybyłego artysty, [w:] C. Norwid, Pisma wszystkie, zebrał tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył Wiktor Gomulicki, t. 7, Proza, część druga, Warszawa 1973.
• Norwid C., Promethidion, rzecz o dwóch dialogach z epilogiem, wstęp i oprac. S. Sawicki, Kraków 1997.
• Pokrywka M., Communio persona rum, [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania moralnego, pod red. J. Nagórnego, K. Jeżyny, Radom 2005.
• Sakowicz E., Człowiek dialogu kultur, [w:] Jan Paweł II człowiek kultury, pod red. K. Flader, W. Kaweckiego, Kraków 2008.
• Seul A., Odniesienia do myśli i języka Cypriana Norwida w wypowiedziach Jana Pawła II podczas pielgrzymek do Polski, [w:] Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym) materiały z konferencji, Gniezno 22–24 września 2008. Gniezno, Poznań 2009.
• Seul A., Perspektywa personalistyczna pism Cypriana Norwida przywołanych przez Jana Pawła II podczas pielgrzymek do Polski, [w:] Personalizmus a súčasnosť I: zborník príspevkov z medzinárodnej vedeckej konferencie. Prešov, 2009, Prešov, 2010.
• Skarga P., Żywot błogosławionego Jana Kantego doktora Akademii Krakowskiej, wybrany z starych pism na pargaminie kościoła św. Anny w Krakowie i Kroniki Polskiej Macieja Miechowity (lib. 4 cap. 69) Żył roku Pańskiego 1473, w: P. Skarga, Żywoty świętych polskich, słowo wstępne M. Bednarz, Kraków 1986.
• Widła B., Czego mi jeszcze brakuje. Mały słownik cnót, postaw i zachowań chrześcijańskich, Warszawa 2005.
• Wojtyła K., Uczestnictwo czy alienacja, [w:] K. Wojtyła, Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, pod red. T. Stycznia i in., Lublin 1994.