Starotestamentalne tło logionu „Wy jesteście solą ziemi” (Mt 5,13)

• Authors: Pietruczuk Rafał

Title variants

EN

Old Testament background of the logion "You are the salt of the earth" (Matt 5:13)

• Languages of publication: PL IT

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł jest przyczynkiem do interpretacji dwóch metaforycznych wypowiedzi Jezusa z Kazania na Górze, za pomocą których określa On tożsamość swoich uczniów: „sól ziemi” i „światłość świata” (Mt 5,13-14). Na podstawie analizy tekstów starotestamentalnych, ukazuje on obecne w nich różnorakie znaczenia motywu soli. Wyniki naszej pracy, uzupełnione o badanie innych pism judaizmu I w. (np. starotestamentalne apokryfy, pisma żydowskich pisarzy pozabiblijnych, pisma wspólnoty z Qumran, najstarsze tradycje rabiniczne zawarte w Talmudzie, inne pisma Nowego Testamentu i nowotestamentalne apokryfy), mogą przyczynić się do właściwej interpretacji słów Jezusa, który nazywając swoich uczniów „solą ziemi”, wyraźnie zamierzał podkreślić rolę, jaką mają oni do spełnienia wobec świata.

EN

This article is a contribution to interpretation of two metaphorical statements of Jesus from the Sermon on the Mount, with which he defines the identity of his disciples: "the salt of the earth" and "the light of the world" (Mt 5:13-14). Based on the analysis of Old Testament texts, it shows the various meanings of the salt motif present in them. The results of our work, accompanied by an analysis of other writings of 1st century Judaism (e.g., the Old Testament Apocrypha, writings of Jewish extra-biblical writers, the writings of the Qumran community, the oldest rabbinic traditions in the Talmud, other New Testament writings and the New Testament Apocrypha), may contribute to accurate interpretation of the words of Jesus, who describing his disciples as "the salt of the earth", clearly intended to emphasize the role they have to fulfil in the world.

Keywords

PL

sól ziemi; światło świata; Kazanie na górze; Biblia, biblistyka; Stary Testament; Nowy Testament

EN

salt of the earth; light of the world; Sermon on the Mount; Bible; biblical studies; Old Testament; New Testament

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
• Journal: Teologiczne Studia Siedleckie
• Year: 2022
• Issue: Teologiczne Studia Siedleckie
• Pages: 81-101

Dates

published

2022-12-30

Contributors

author

Pietruczuk Rafał

• WSD Siedlce

References

• Aguilar, R.M. (2001). La prevención de la salud en la antigüedad: Plutarco y Galeno. W: A. Pérez Jiménez, F. Casadesús Bordoy (red.), Estudios sobre Plutarco. Misticismo y religiones mistéricas en la obra de Plutarco, Actas del VII Simposio Español Sobre Plutarco, Palma de Mallorca, 2-4 de noviembre 2000 (461-472). Madrid: Ediciones Clásicas.
• Amar, Z. (1998). The Production of Salt and Sulphur from the Dead Sea Region in the Tenth Century According to At-Tamimi. Palestine Exploration Quarterly 130, 3-7.
• Averbeck, R.E. (2003). Sacrifices and Offerings. W: T.D. Alexander, D.W. Baker (red.), Dictionary of the Old Testament: Pentateuch (706-732). Downers Grove [IL]: InterVarsity Press.
• Barry, J. D. i in. (2012, 2016). Faithlife Study Bible. Billingham [WA]: Lexham Press (Verbum 10.1).
• Berlin, A., Brettler, M.Z., Fishbane, M. (2004). The Jewish Study Bible. Oxford: Oxford University Press.
• Beuken, W. (2000). Isaiah II. (Historical Commentary on the Old Testament, t. II/2), Leuven: Peeters.
• Bloch, M.R. (1971). The Roman Limes – A Fortified Line for the Taxation and Protection of the Salt Trade? W: S. Applebaum (red.), The Proceedings of the Seventh International Congress of Roman Frontier Studies Held at Tel Aviv 1967 (186-190). Tel Aviv: Students' Organization of Tel Aviv University.
• Briks, P. (2016). Ślady żeglugi po Morzu Martwym w tekstach antycznych (IV BC – II AC). Studia Marittima XXIX, 43-61.
• Burton, K.A. (2000) Salt. W: D.N. Freedman, A.C. Myers, A.B. Beck (red.), Eerdmans Dictionary of the Bible (1153). Grand Rapids [MI]: W.B. Eerdmans.
• Byrne, R. (2000). Valley of Salt. W: D.N. Freedman, A.C. Myers, A.B. Beck (red.), Eerdmans Dictionary of the Bible (1153). Grand Rapids [MI]: W.B. Eerdmans.
• Canaan, T. (1929). Dämonenglaube im Land der Bibel. Leipzig: J.C. Hinrichs'sche Buchhandlung.
• Collins, J.J. (2001). The Wisdom of Jesus Son of Sirach. W: J. Barton, J. Muddiman (red.), The Oxford Bible Commentary (667-698). Oxford: Oxford University Press.
• De Carlo, F. (2016). Vangelo secondo Matteo. (I Libri biblici. Nuovo Testamento, t. 1). Milano: Paoline.
• Deiana, G. (2005). Levitico. (I Libri biblici. Primo Testamento, t. 3). Milano: Paoline.
• Eising, H. (2005). מֶלַח. W: G.J. Botterweck, H. Ringreen, H.J. Fabry (red.), Grande lessico dell’Antico Testamento, t. 5 (kol. 78-82). Brescia: Paideia.
• Fensham, F.C. (1962). Salt as Curse in the Old Testament and the Ancient Near East. The Biblical Archeologist, 25, 48-50.
• Forstner, D. (1990). Świat Symboliki Chrześcijańskiej. Warszawa: Pax.
• Frumkin, A., Magaritz, M., Carmi I., Zak I. (1991). The Holocene climatic record of the salt caves of Mount Sedom, Israel. The Holocene 1, 191-200.
• Goldstein, J.A. (1976). I Maccabees (The Anchor Bible, t. 41). Garden City [NY]: Doubleday & Company.
• Gray, J. (1964). I and II Kings. A Commentary (Old Testament Commentary). London: SCM Press.
• Hahn, S. (2009). Salt. W: S. Hahn (red.), Catholic Bible Commentary (804). New York: Doubleday.
• Hamilton, V.P. (2009). מָלַח. W: W.A. VanGemeren (red.), New International Dictionary of the Old Testament Theology and Exegesis, t. 2 (947-948). Grand Rapids [MI]: Zondervan Publishing House.
• Honeyman, A.M. (1953). The Salting of Shechem. Vetus Testamentum 3, 192-195.
• Hurowitz, V. (1987). Salted Incense: Exodus 30, 35. Biblica 68, 178-194.
• Jamieson, R., Fausset, A.R., Brown, D. (2005). Commentary Critical and Explanatory on the Whole Bible, t. 1. Grand Rapids [MI]: Christian Classics Ethereal Library.
• Jirku, A. (1914). Materialien zur Volksreligion Israels. Leipzig: A. Deichertsche Verlagsbuchhandlung Werner Scholl.
• Kalimi, I. (2000). City of Salt. W: D.N. Freedman, A.C. Myers, A.B. Beck (red.), Eerdmans Dictionary of the Bible (261). Grand Rapids [MI]: W.B. Eerdmans.
• Kaswalder, P.A. (2010). La Terra della Promessa. Milano: Edizioni Terra Santa.
• Kaswalder, P.A. (2002). Onomastica biblica. Fonti scritte e ricerca archeologica. Jerusalem: Franciscan Printing Press.
• Kennedy, A.R.S., Smith, W.R. (1903). Salt. W: T.K. Cheyne, J.S. Sutherland Black (red.), Encyclopaedia Biblica, t. 4 (kol. 4247-4250). London: Adam and Charles Black.
• Kidner, D. (1979). Ezra and Nehemiah. An Introduction and Commentary (The Tyndale Old Testament Commentaries, t. 12). Downers Grove [IL]: InterVarsity Press.
• Klingbeil, M.G. (2005). Trade and Travel. W: B.T. Arnold, H.G.M. Williamson (red.), Dictionary of the Old Testament: Historical Books (961-962). Downers Grove [Il]: InterVarsity Press.
• Koehler, L., Baumgartner, W. (1994). מֶלַח. W: L. Koehler, W. Baumgartner (red.), The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament (588). Leiden: Brill.
• Kurlansky, M. (2002). Salt: A World History. New York [NY]: Walker and Co.
• Latham, J.E. (1982). The religious symbolism of salt. Paris: Editions Beauchesne.
• Leon-Dufour, X. (1994). Sól. W: X. Leon-Dufour (red.), Słownik Teologii Biblijnej (896-897). Poznań: Pallotinum.
• Lund, J.A (2005). Aramaic Language. W: B.T. Arnold, H.G.M. Williamson (red.), Dictionary of the Old Testament: Historical Books (50-60). Downers Grove [Il]: InterVarsity Press.
• Maas, F. (1990). טהר. W: E. Jenni, C. Westermann, Dizionario Teologico dell’Antico Testamento, t. 1 (kol. 561-565). Torino: Marietti.
• McKenzie, S.L. (2005). History of Israel 4: Division of the Monarchy. W: B.T. Arnold, H.G.M. Williamson (red.), Dictionary of the Old Testament: Historical Books (452-458). Downers Grove [Il]: InterVarsity Press.
• Meissner, B. (1925). Babylonien und Assyrien, t. II. Heidelberg: C. Winters.
• Michelini, G. (2013). Matteo. Introduzione, traduzione e commento. (Nuova Versione della Bibbia dai testi antichi, t. 37). Cinisello Balsamo: San Paolo.
• Minear, P.S. (2004). The Salt of the Earth. Interpretation 51, 31-41.
• Muraoka, T. (2009). ἁλίζω. W: T. Muraoka (red.), A Greek-English Lexicon of the Septuagint (26). Louvain: Peeters.
• Muraoka, T. (2009). ἅλς. W: T. Muraoka (red.), A Greek-English Lexicon of the Septuagint (29). Louvain: Peeters.
• Murphy-O’Connor, J. (2008). The Holy Land. An Oxford Archaeological Guide from Earliest Times to 1700. Oxford: Oxford University Press.
• Paczkowski, M.C. (2013). Metafora Soli w Biblii i literaturze wczesnochrześcijańskiej. Vox Patrum 33, 221-243.
• Papieska Komisja Biblijna (2002). Naród Żydowski i jego Święte Pisma w Biblii chrześcijańskiej (24 V 2001), R. Rubinkiewicz (tł.), Kielce: Verbum.
• Powell, M.A. (2011). Salt Valley. W: M.A. Powell (red.), The HarperCollins Bible Dictionary (908). New York [NY]: HarperOne.
• Pritchard, J.M. (1950). Ancient Near Eastern Texts relating to the Old Testament. Princeton [NJ]: Princeton University Press.
• Rappaport, U. (2001). I Maccabees. W: J. Barton, J. Muddiman (red.), The Oxford Bible Commentary (ss. 711-734). New York [NY]: Oxford University Press.
• Rayburn II, R.H. (2016). Salt. W: J.D. Barry (red.), The Lexham Bible Dictionary, Bellingham [WA]: Lexham Press (Verbum 10.1).
• Reid, D.G. (2000). Sacrifice and Temple Service, W: C.A. Evans, S.E. Porter, Dictionary of New Testament Background (1036-1050). Downers Grove [IL]: InterVarsity Press.
• Roberts, J.J.M. (2005). Davidic Covenant. W: B.T. Arnold, H.G.M. Williamson (red.), Dictionary of the Old Testament: Historical Books (204-211), Downers Grove [IL]: InterVarsity Press.
• Rosik, M. (2007). Judaizm u początków ery chrześcijańskiej. Wrocław: TUM.
• Rosik M. (2009). Wprowadzenie do literatury i egzegezy żydowskiej okresu biblijnego i rabinicznego. Wrocław: TUM.
• Ryken, L., Wilhoit, J.C., Longman III, T. (2010), Minerały. W: L. Ryken, J.C. Wilhoit, T. Longman III (red.), Słownik Symboliki Biblijnej (524-527). Warszawa: Vocatio.
• Ryken, L., Wilhoit, J.C., Longman III, T. (2010). Sól. W: L. Ryken, J.C. Wilhoit, T. Longman III (red.), Słownik Symboliki Biblijnej (934-935). Warszawa: Vocatio.
• Sarna, N.M. (1991). Exodus. The JPS Torah Commentary, Philadelphia [PA]: Jewish Publication Society.
• Shelton, J. (1988). Notes on the Ptolemaic Salt Tax under Ptolemy III. Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 71, 133-136.
• Silva, M. (2014). ἅλας. W: M. Silva (red.), New International Dictionary of the New Testament Theology and Exegesis, t. 1 (ss. 215-220). Grand Rapids [MI]: Zondervan.
• Snaith, J. (2003). Sirach. W: J.D.G. Dunn, J.W. Rogerson (red.), Eerdmans Commentary on the Bible (779-798). Grand Rapids [MI]: W.B. Eerdmans.
• Stuart, D.K. (2006). Exodus. The New American Commentary, t. 2. Nashville [TN]: Broadman & Holman Publishers.
• Szczepanowicz, B. (2014). Geografia biblijna. Kraków: WAM.
• Tischler, N.M. (2006). Salt. W: N.M. Tischler (red.), All Things in the Bible. An Encyclopedia of the Biblical World (546-547). Westport [CT]: Greenwood Press.
• Vroman, J.A. (1951). The Movement and Solution of Salt Bodies as Applied to Mount Sedom. Israel Exploration Journal 1, 187-191.
• Walton, J.H., Matthews, V.H., Chavalas, M.W. (2000). The IVP Bible Background Commentary. Old Testament. Downers Grove [IL]: IVP Academic.
• Wenham, G.J. (1979). The Book of Leviticus. New International Commentary on the Old Testament, t. 3. Grand Rapids [MI]: W.B. Eerdmans.
• Younker, R.W. (1992). Valley of Salt. W: D.N. Freedman (red.), The Anchor Bible Dictionary, t. 5 (907), New York [NY]: Doubleday.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.7844623