MIAŁEM SEN DZIWNY… ONIRYCZNA WYOBRAŹNIA ESCHATOLOGICZNO-APOKALIPTYCZNA W WYBRANYCH LIRYKACH KAZIMIERZA TETMAJERA

• Authors: Poleszak Natalia

Title variants

EN

I HAD A WEIRD DREAM… ONEIRIC ESCHATOLOGICALLY-APOCALYPTICAL IMAGINATION IN KAZIMIERZ TETMAJER’S SELECTED LYRIC POETRY

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article interprets eschatological and apocalyptic literary works recognized as most representative for the discussed subject. Especially important in the context of the included poets seems to be the transfer of the text “Apokalipsa” (“The Apocalypse”) into a realm of internal experience, which indicates not only an individual, but also a phantasmal essence of religious impression. Tetmajer often employs “reported dreams”, the poet does not utilize the specific oneiric technique, imitating the process of natural dreaming. The visions mainly express terrifying images of nihilistic nothingness and a loss of establishment in the macrocosm. Through dreams about the annihilation of the Earth Tetmajer presents existential is-sues connected to the act of creation and the human – God relation. The motifs of “a destructive-constructive genesis” evoke a rich context of the Kabbalah tradition. Based on the analysed poems we can deduct that Tetmajer’s writing is dominated by the inverted reading of the Apocalypse, although, paradoxically, the author of Melancholy leaves some hope leading to a perspective of salvation.

Keywords

PL

wyobraźnia eschatologiczno-apokaliptyczna; sen; zagłada; autokreacja; narracja senna

EN

eschatologically-apocalyptical imagination; dream; doom; autocreation; dream narration

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2017
• Issue: 15
• Pages: 109-122
• Physical description: oryginalna praca badawcza

Dates

published

2017

Contributors

author

Poleszak Natalia

• Uniwersytet w Białymstoku Białystok

References

• Buryła S., Gnostycki motyw życia jako złego snu w twórczości Jerzego Andrzejewskiego (Od „Dróg nieuniknionych” do „Bram raju”). W: Oniryczne tematy i konwencje
• w literaturze polskiej w XX wieku, red. I. Glatzel, J. Smulski, A. Sobolewska, Toruń 1999.
• Drob S.L, Olamot, The Worlds of the Kabbalah. W: tegoż, Symbols of the Kabbalah. Philosophical and Psychological Perspectives, Washington 1999.
• Goll J., Mistrz tkania snów. W: tegoż, Język snów, przeł. I. Dreger, Wrocław 2011.
• Gutowski W., Fantazmat religijny w literaturze Młodej Polski. W: tegoż, Mit – Eros –Sacrum. Sytuacje młodopolskie, Bydgoszcz 1999.
• Gutowski W., Wstęp. W: tegoż, Tadeusz Miciński. Wybór poezji, oprac. W. Gutowski, Kraków 1999.
• Gutowski W., Z próżni nieba ku religii życia. Motywy chrześcijańskie w literaturze Mło-dej Polski, Kraków 2001.
• Kłosiński K., Dyskurs katastroficzny. W: Katastrofizm i awangarda, red. T. Bujnicki i T. Kłak, Katowice 1979.
• Kopij M., Synkretyzm religijny i witalistyczna (lucyferyczno-dionizyjska) rehabilitacja Chrystusa. W: tejże, Friedrich Nietzsche w literaturze i publicystyce polskiej lat 1883-1918. Struktura recepcji, Poznań 2005.
• Korotkich K., Synteza myśli apokaliptycznej i genezyjskiej. W: tegoż, Wyobraźnia apokaliptyczna Juliusza Słowackiego. Obrazy, wizje, symbole, Białystok 2011.
• Okopień-Sławińska A., Sny i poetyka, ,,Teksty” 1973, nr 2.
• Ożóg Z., „Skrajem jawy uciekać musisz…” O „Widmach” Tadeusza Gajcego. W: Oni-ryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej w XX wieku, red. I. Glatzel, J. Smul-ski, A. Sobolewska, Toruń 1999.
• Podraza-Kwiatkowska M., Obraz Boga wśród światopoglądowych przemian Młodej Polski. W: tejże, Wolność i transcendencja. Studia i eseje o Młodej Polsce, Kraków 2001.
• Podraza-Kwiatkowska M., Poetyckie realizacje. W: tejże, Symbolizm i symbolika w poe-zji Młodej Polski, Kraków 1975.
• Powierska A., Nie taki diabeł straszny jak go malują, http://natropie.zhp.pl/index.php/ nie-taki-diabel-straszny-jak-go-maluja [07.01.2017].
• Prophet E.C., The breaking of the Vessels. W: tejże, Kabbalah: key to your hidden power (Pearls of Wisdom), Clarks Summit 1995.
• Przerwa-Tetmajer K., Poezje, Warszawa 1980.
• Sienkiewicz B., „Micińskiego sny – „Ruiny tajemnicze”. W: tejże, Poznawanie i nazywanie. Refleksja cywilizacyjna i epistemologiczna w poezji modernistycznej, Kraków 2007.
• Sobolewska A., Jak sen jest zrobiony? Poetycka materia snu. W: Oniryczne tematy
• i konwencje w literaturze polskiej w XX wieku, red. I. Glatzel, J. Smulski, A. Sobo-lewska, Toruń 1999.
• Trześniowski D., Chrystus w młodopolskich Apokalipsach. W: Apokalipsa. Symbolika, tradycja, egzegeza, t. 2, red. K. Korotkich, J. Ławski, Białystok 2007.
• Wądolny-Tatar K., Modele metafor onirycznych w liryce Młodej Polski. W: tejże, Meta-foryka oniryczna w liryce Młodej Polski, Kraków 2006.
• Wydrycka A., Czy kobiety lubią Apokalipsę? Motywy apokaliptyczne w liryce młodopolskich poetek. W: Apokalipsa. Symbolika, tradycja, egzegeza, t. 2, red. K. Korotkich, J. Ławski, Białystok 2007.
• Wydrycka A., Tetmajerowskie „patrzenie w górę”. W: tejże, Między bios a zoé. Poetycka antropologia w liryce Młodej Polski. Interpretacje, Białystok 2012.
• Wyka K., Eschatologia i anarchizm. W: tegoż, Młoda Polska, t. 1., Kraków 1987.

Identifiers

ISSN

2083-4721