Samotność i brak jedności – skutki grzechu pierworodnego

• Authors: Marzena Wiercińska

Title variants

EN

Alienation and the Lack of Unity: The Results of the Original Sin

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia kilka istotnych kwestii związanych z grzechem pierworodnym: od Adama i Ewy do współczesności. Część pierwsza artykułu dotyczy grzechu Pierwszych Rodziców opisanego w Księdze Rodzaju. Jest przypomnieniem konkretnej i jednocześnie uniwersalnej historii upadku człowieka i próbą znalezienia przyczyny tego wydarzenia. Część druga omawia paralelę Adam–Chrystus z Listu do Rzymian św. Pawła – mowa jest o powiązaniu ludzi w grzechu Adama oraz w Odkupieniu Chrystusa. Trzecia część analizuje słynny średniowieczny spór Pelagiusza z Augustynem, ponieważ przyczyną tego sporu był grzech pierworodny, a dokładniej: stopień jego oddziaływania na ludzką naturę i wolną wolę. Część czwarta artykułu to z kolei przypomnienie, że grzech pierworodny był ważnym tematem dla Reformacji i dla Soboru Trydenckiego. Kwestią sporną była relacja między grzechem pierworodnym a pożądliwością: dla protestantyzmu była to relacja tożsamości, a dla katolicyzmu relacja przyczynowości; kwestia pozostaje nierozstrzygnięta do dnia dzisiejszego. I wreszcie piąta część artykułu omawia bardziej szczegółowo zagadnienie pożądliwości jako etycznie najbardziej uciążliwego skutku grzechu pierworodnego. W artykule dokonano dwóch ważnych rozróżnień. Pierwszym jest rozróżnienie metodologiczne, które zostało dokonane już na samym początku artykułu: rozróżnienie między etyczną winą a ontycznym skutkiem. Rozróżnienie to maksymalnie prosto wyjaśnia mechanizm oddziaływania grzechu pierworodnego na całą ludzkość, nawet na ludzi współczesnych. Drugie rozróżnienie zostało dokonane w dwóch ostatnich częściach artykułu: rozróżnienie między grzechem pierworodnym (każdym grzechem) a pożądliwością. Rozróżnienie to pokazuje, że walka z pożądliwością jest możliwa, a nawet konieczna do prawdziwego rozwoju człowieka i odbudowywania międzyludzkich relacji (w aspekcie ekumenicznym: między chrześcijanami), i daje nadzieję na „powrót do Raju” (w aspekcie ekumenicznym: odzyskanie jedności Kościoła w wymiarze widzialnym).

EN

The article discusses a few essential matters connected with the original sin: from Adam and Eva to the present day. The first part of the article refers to the sin of First Parents described in The Book of Genesis. It is a reminder of concrete and also universal history of the fall of a human, a trial for finding a reason of this event, as well. The second part debates the parallel of Adam-Christ from The St. Paul’s Letter to Roman – it is about the connection of people in the Adam’s sin and in the Redemption of Christ. The third part analyses a well-known medieval Augustine’s debate with Pelagius because a reason of this dispute was the original sin and to be more precise: a degree of its influence on human nature and on a free will. The fourth part of the article reminds that the original sin was a significant theme for The Reformation and for The Council of Trent. The issue of this argue was a relation between the original sin and concupiscence: for the Protestantism that was a relation of identity, for the Catholicism relation of causality; the issue has remained debatable to the present day. And finally, the fifth part of the article discusses in detail the problem of concupiscence as the heaviest ethically result of the original sin. There were made two valid distinctions in the article. The first one is a methodological distinction, which was made already in the beginning of the article: distinction between the ethical guilt and the ontological result. This differentiation explains in a maximally straight form a mechanism of an influence of the original sin on the entire human race, even on modern people. The second one was made in the two last parts of the article: distinction between the original sin (every sin) and the concupiscence. This differentiation shows that a fight with concupiscence is possible and even necessary to authentic development of a human and rebuilding of interpersonal relations (in the ecumenical aspect: between the Christians), and offers a hope on “the return to the Paradise” (in the ecumenical aspect: recovery of unity of Church in a visible dimension).

Keywords

PL

grzech pierworodny; samotność; pożądliwość; relacja; etyczna wina; ontyczny skutek

EN

original sin; alienation; concupiscence; relation; ethical guilt; ontological result

• Publisher: Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
• Journal: Roczniki Teologii Ekumenicznej (Annals of Ecumenical Theology)
• Year: 2013
• Volume: 5(60)
• Pages: 105-120

Contributors

author

Marzena Wiercińska

• doktorantka w Instytucie Ekumenicznym KUL

References

• Anonim z X-XI wieku: Ja-Ewa. W: Doire aniołów pełne. Poezja staroirlandzka. Przeł. E. Bryll, M. Goraj. Poznań 1998.
• Antoniewicz M., Personalistyczna interpretacja grzechu pierworodnego. „Roczniki Teologii Dogmatycznej” 4 (59):2012 s. 259-273.
• Apologia Konfesji Augsburskiej. www.luteranie.pl/pl/index.php?D=146 (11.04.2012).
• Augustyn: Państwo Boże. Przeł. W. Kubicki. Kęty 2002.
• Bramorski J.: Personalistyczny wymiar grzechu w świetle biblijnej relacji o upadku pierwszych rodziców, „Ateneum Kapłańskie” 137 (2001) z. 1 s. 4-16.
• Chrostowski W.: Anatomia pokusy (Rdz 3, 1-6). „Przegląd Powszechny” 1984 nr 5 s. 198-207.
• Formuła zgody. www.luteranie.pl/pl/index.php?D=224 (11.04.2012).
• Gilson E.: Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich. Przeł. S. Zalewski, Warszawa 1987.
• Kelly J.N.D.: Początki doktryny chrześcijańskiej. Przeł. J. Mrukówna. Warszawa 1988.
• Konfesja Augsburska. www.luteranie.pl/pl/index.php?D=143 (11.04.2012).
• Kunka S.: Do kogo należy grzech pierworodny? „Teologia w Polsce” 3 : 2009 nr 2 s. 229-243.
• Lohfink N.: Opowiadanie o grzechu pierworodnym. W: Tenże. Pieśń chwały. Chrześcijanin a Stary Testament. Przeł. J. Doktór. Warszawa 1982 s. 54-68.
• Luter M.: O wolności chrześcijańskiej. Przeł. W. Niemczyk. W: L. Szczucki (wybór i oprac.) Myśl filozoficzno-religijna Reformacji XVI wieku. Warszawa 1972 s. 23-71.
• Obrycki K.: Koncepcja grzechu pierworodnego u Pelagiusza na podstawie jego „Komentarza do listu św. Pawła do Rzymian 5, 12-21”. W: H. Pietras (red.). Grzech pierworodny. Augustyn „Dzieje procesu Pelagiusza”. Kraków 1999 s. 177-185.
• Pelagiusz: Komentarz do listu św. Pawła do Rzymian 5, 12-21. W: H. Pietras (red.). Grzech pierworodny. Augustyn „Dzieje procesu Pelagiusza”. Kraków 1999 s. 187-190.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych [Biblia Tysiąclecia], Poznań-Warszawa 1971.
• Rahner K.: Podstawowy wykład wiary. Wprowadzenie do pojęcia chrześcijaństwa. Przeł. T. Mieszkowski. Warszawa 1987.
• Schonborn Ch.: Podstawowe prawdy nauki Kościoła o grzechu pierworodnym. W: Ch. Schonborn, A. Gorres, R. Spaemann: Grzech pierworodny w nauczaniu Kościoła: głos psychologa, filozofa, teologa. Przeł. J. Zychowicz. Poznań 1997 s. 51-78.
• Sobór Trydencki. Dekret o grzechu pierworodnym. W: S. Głowa, I. Bieda (red.). Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. Poznań 1989.
• Światowa Federacja Luterańska, Papieska Rada ds. Jedności Chrześcijan: Wspólna Deklaracja w sprawie Nauki o Usprawiedliwieniu. www.luteranie.pl/pl/index.php?D=459 (11.04.2012).
• Wiedenhofer S.: Główne formy współczesnej teologii grzechu pierworodnego. Przeł. L. Balter. „Communio” 11:1991 nr 4 s. 87-102.
• Wojtyła K.: Miłość i odpowiedzialność. Studium etyczne. Londyn 1964.