Negatywne doświadczenia w dzieciństwie i związane z nimi zachowania szkodliwe dla zdrowia wśród polskich studentów

• Authors: Makaruk Katarzyna , Włodarczyk Joanna , Sethi Dinesh , Michalski Piotr , Szredzińska Renata , Karwowska Paulina

Title variants

EN

Survey on adverse childhood experiences and associated healt-harming behaviours among polish students

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem przekrojowego badania ankietowego było oszacowanie częstości występowania krzywdzenia dzieci i innych negatywnych doświadczeń w dzieciństwie (adverse childhood experiences, ACE) w Polsce oraz ich związek z zachowaniami ryzykownymi dla zdrowia. Badanie przeprowadzono na próbie złożonej ze 1722 losowo dobranych studentów z pięciu polskich uczelni, które zostały dobrane w sposób celowy. Badani wypełnili kwestionariusz dotyczący negatywnych doświadczeń w dzieciństwie. Wyniki badania wskazują na dużą częstość występowania krzywdzenia dzieci i innych negatywnych doświadczeń: przemocy fizycznej doświadczyło 46% respondentów, przemocy emocjonalnej – 42%, wykorzystywania seksualnego – 5%, a zaniedbywania emocjonalnego – także 5%. Poziom dysfunkcji w rodzinie również był wysoki: 3% badanych w dzieciństwie mieszkało z osobą uzależnioną od narkotyków, 21% – z osobą uzależnioną od alkoholu, 19% – z kimś, kto cierpiał na zaburzenia psychiczne, 8% było świadkami przemocy domowej, a 5% zadeklarowało dorastanie w rodzinie dotkniętej przestępczością. Żadnych negatywnych doświadczeń w dzieciństwie nie miało 23% respondentów, a 19% doświadczyło co najmniej czterech form ACE. Stwierdzono istotny związek między negatywnymi doświadczeniami a zachowaniami niekorzystnymi dla zdrowia, takimi jak próby samobójcze, nadużywanie alkoholu, używanie narkotyków, ryzykowne zachowania seksualne i palenie tytoniu. Otrzymane wyniki wskazują na potrzebę inwestowania w programy profilaktyczne.

EN

A cross-sectional survey was undertaken to estimate the prevalence of child maltreatment and other adverse childhood experiences, and their association with health-harming behaviours in Poland. The survey was conducted among 1722 randomly selected students from five purposefully selected Polish universities. Participants filled in the adverse childhood experiences survey instrument. The results showed that the prevalence of child maltreatment and other adverse childhood experiences was high: physical abuse was reported by 46%, emotional abuse by 42%, sexual abuse by 5% and emotional neglect by 25%. Household dysfunction was also high, with household street drug use reported by 3%, alcohol misuse by 21%, mental disorder by 19%, parental violence by 8% and household crime by 5%. Twenty-four per cent had not had any adverse childhood experience, while 19% reported that they had undergone four or more types of adverse childhood experiences. There was a significant association between adverse childhood experiences and health-harming behaviours such as suicide attempt, alcohol misuse, drug use, risky sexual behaviour and tobacco use. The findings suggest that there is a need to invest in prevention programming.

Keywords

PL

krzywdzenie dzieci; profilaktyka i kontrola; zaniedbywanie dzieci; zachowania ryzykowane dla zdrowia; przemoc; badanie ankietowe na temat zdrowia

EN

adult survivors of child abuse; self-injurious behavior; child abuse – prevention and; control violence – prevention and control; surveys and questionnaires

• Publisher: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
• Journal: Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
• Year: 2018
• Volume: 17
• Issue: 2
• Pages: 58 - 97

Contributors

author

Makaruk Katarzyna

• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

author

Włodarczyk Joanna

• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

author

Sethi Dinesh

• Światowa Organizacja Zdrowia

author

Michalski Piotr

• Uniwersytet Warszawski

author

Szredzińska Renata

• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

author

Karwowska Paulina

• Światowa Organizacja Zdrowia

References

• Anda R. F., Felitti V. J., Bremner J. D., Walker J. D., Whitfield Ch, Perry B. D. i in. (2006). The enduring effects of abuse and related adverse experiences in childhood. A convergence of evidence from neurobiology and epidemiology. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci, 256(3), 174–86. DOI: 10.1007/s00406-005-0624-4.
• Baban, A., Cosma, A., Balazsi, R., Sethi D., Olsavszky, V. (2013). Survey of Adverse Childhood Experiences among Romanian university students. Study Report from the 2012 Survey. Kopenhaga: World Health Organization. Regional Office for Europe.
• Bellis M. A., Hughes K, Leckenby N, Jones L, Baban A, Kachaeva M i in. (2014a). Adverse childhood experiences and associations with health-harming behaviours in young adults: surveys in eight eastern European countries. Bull World Health Organ, 1;92(9):641–55.
• Bellis M. A., Hughes K, Leckenby N, Perkins C, Lowey H (2014b). National household survey of adverse childhood experiences and their relationship with resilience to health-harming behaviors in England. BMC Med. 12:72. doi: 10.1186/1741-7015-12-72.
• Butchart, A., Phinney, A., Check, P., Villaveces, A. (2004) Preventing violence: a guide to implementing the recommendations of the World report on violence and health. Department of Injuries and Violence Prevention. Geneva: World Health Organization.
• CBOS. (2012). Przemoc i konflikty w domu. Raport. BS/82/2012.
• Deklaracja Praw Dziecka. (1959). Nowy Jork: United Nations. Pobrane z: http://www. cirp.org/library/ethics/UN-declaration/.
• Felitti, V. J., Anda, R. F., Nordenberg, D, Williamson, D. F., Spitz, A. M., Edwards, V. i in. (1998) The relationship of adult health status to childhood abuse and household dysfunction. Am J Prev Med, 14, 245–258.
• Gray, J., Jordanova Pesevska, D., Sethi, D., Ramiro Gonzalez, M. D., Yon, Y. (2016). Handbook on developing national action plans to prevent child maltreatment. Kopenhaga: WHO Regional Office for Europe. Pobrane z: http://www.euro. who.int/en/health-topics/disease-prevention/violence-and-injuries/publications/2016/handbook-on-developing-national-action-plans-to-prevent-child- -maltreatment-2016.
• GUS. (2016). Szkoły wyższe i ich finansowanie w 2015. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• GUS. (2017). Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2016/2017, dane wstępne. Pobrane z: stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/ defaultaktualnosci/5488/8/4/1/szkolnictwo_wyzsze_dane_wstepne_stan_w_ dniu_30_11_2016.xlsx.
• Hardcastle, K. A., Bellis, M.A, Hughes, K., Sethi, D. (2015). Implementing child maltreatment prevention programmes: what the experts say. Kopenhaga: World Health Organization. Regional Office for Europe. Pobrane z: http://www.euro.who. int/__data/assets/pdf_file/0009/289602/Maltreatment_web.pdf?ua=1. Health Behaviour in School-aged Children Study. (2016). International report from the 2013/2014 Survey. Growing up unequal: gender and socioeconomic differences in young people’s health and well-being. Kopenhaga: WHO Regional office for Europe. Pobrane z: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_ file/0014/303440/HSBC-No.7-Growing-up-unequal-PART-1.pdf?ua=1.
• Herbst, M., Sobotka, A. (2014). Mobilność społeczna i przestrzenna w kontekście wyborów edukacyjnych. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Hughes, K., Bellis, M. A., Hardcastle, K., Sethi, D., Butchart, A., Mikton, C. i in. (2017). The effect of multiple adverse childhood experiences on health: a systematic review and meta-analysis. Lancet Public Health, 2(8), e356–66.
• Jarosz, E. (2013). Polacy wobec bicia dzieci. Raport z badań 2013. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka.
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Dz.U. z 1964r nr 9 pkt 59.
• Komenda Główna Policji (2017). Dane z procedury „Niebieskich Kart”. Pobrane z: http:// statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/przemoc-w-rodzinie/50863,Przemoc-w-rodzinie.html.
• Krug, E. G., Dahlberg, L. L., Mercy, J. A., Zwi, A. B, Lozano, R. (2002). World report on violence and health. Genewa: World Health Organization.
• Makaruk, K. (2013). Postawy Polaków wobec kar fizycznych a ich stosowanie w praktyce rodzicielskiej. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 12(4), 40–53.
• Meinck, F., Steinert, J. I., Sethi, D., Gilbert, R., Bellis, M. B., Mikton, Ch., Alink, L., Baban, A. (2016). Measuring and monitoring national prevalence of child maltreatment: a practical handbook. Kopenhaga: World Health Organization. Regional Office for Europe. Pobrane z: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0003/317505/Measuring-monitoring-national-prevalence-childmaltreatment-practical-handbook.pdf.
• Merrill, L. L., Guimond, J. M., Thomsen, C. J., Milner J. S. (2003). Child sexual abuse and number of sexual partners in young women: the role of abuse severity, coping style, and sexual functioning. J Consult Clin Psychol, 71(6), 987–96. DOI: 10.1037/0022-006X.71.6.987.
• Miedzik, M. (2014). Diagnoza zjawiska przemocy i możliwości uzyskania pomocy w sytuacji doświadczania przemocy w percepcji dzieci i młodzieży. Raport. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
• Miedzik, M., Godlewska-Szurkowa, J. (2014). Badania porównawcze oraz diagnoza skali występowania przemocy w rodzinie wśród osób dorosłych i dzieci, z podziałem na poszczególne formy przemocy wraz z opisem charakterystyki ofiar przemocy i sprawców. Raport cząstkowy. Wyniki badań PSDB dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
• MRPiPS. (2016). Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014–2020. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
• PARPA. (2010). Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011–2015. Warszawa: Ministerstwo Zdrowia. Pobrane z: http://www2. mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/projekt_prof_alkoh_07092010pop.pdf.
• Ostaszewski, K. (2017). Używanie substancji psychoaktywnych jako przejaw zachowań ryzykownych młodzieży szkolnej. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(1), 132–145.
• Paunovic, M., Markovic, M., Vojvodic, K., Neskovic, A., Sethi, D., Grbic, M. (2015). Survey of adverse childhood experiences among Serbian university students. Report from the 2013/2014 survey. Kopenhaga: World Health Organization. Regional Office for Europe
• Qirjako, G., Burazeri, G., Sethi, D., Miho, V. (2013). Community survey on prevalence of adverse childhood experiences in Albania. Report. Kopenhaga: World Health Organization. Regional Office for Europe.
• Raleva, M., Jordanova Peshevska, D., Sethi, D. (red.). (2013). Survey of adverse childhood experiences among young people in the former Yugoslav Republic of Macedonia. Kopenhaga: World Health Organization. Regional Office for Europe. Pobrane z: http://www.euro.who.int/en/countries/the-former-yugoslav-republic-of-macedonia/publications/survey-of-adverse-childhood-experiences-in-the-former-yugoslav-republic-of-macedonia.
• Sethi, D., Bellis, M., Hughes, K., Gilbert, R., Mitis, F., Galea, G. (2013). European report on preventing child maltreatment. Kopenhaga: World Health Organization Regional Office for Europe. Pobrane z: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_ file/0019/217018/European-Report-on-Preventing-Child-Maltreatment.pdf.
• Szczepaniak, A. (2016). Zaburzenia więzi jako efekt wczesnodziecięcego krzywdzenia dziecka. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 15(3), 74–90.
• Szredzińska, R. (2017). Zdrowie dzieci i młodzieży. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(1), 94–131. UNICEF. (2014). Hidden in plain sight: a statistical analysis of violence against children. Nowy Jork, NY: United Nations Children’s Fund. Pobrane z: https://www.unicef. org/publications/index_74865.html.
• WHO. (1999). Report of the Consultation on child abuse prevention. Genewa: World Health Organization. Pobrane z: http://apps.who.int/iris/handle/10665/65900.
• WHO, International Society for Prevention of Child Abuse and Neglect. (2006). Preventing child maltreatment: a guide to taking action and generating evidence. Geneva: World Health Organization. Pobrane z: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/43499/1/9241594365_eng.pdf.
• WHO. (2013). Survey on adverse childhood experiences in Montenegro. National survey report. Kopenhaga: WHO Regional Office for Europe Pobrane z: http:// www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0003/279201/Survey-AdverseChildhood-Experiences-Montenegro.pdf?ua=1.
• WHO. (2014). Investing in children. The European child maltreatment prevention action plan 2015–2020. Kopenhaga: World Health Organization Regional Office for Europe. Pobrane z: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/253728/64wd13e_InvestChildMaltreat_140439.pdf.
• Resolution EUR/RC66/11. Action plan for the prevention and control of noncommunicable diseases in the WHO European Region. In: Sixty-sixth session of the Regional Committee for Europe. Copenhagen, Denmark, 12–15 September 2016. Kopenhaga: WHO Regional Office for Europe. Pobrane z: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0011/315398/66wd11e_ NCDActionPlan_160522.pdf.
• WHO. (2016). INSPIRE: seven strategies for ending violence against children. Genewa: World Health Organization. Pobrane z: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/207717/1/9789241565356-eng.pdf?ua=1.
• Włodarczyk, J. (2016). Childhood sexual abuse and its effects in adult life. Executive summary. Warszawa: Empowering Children Foundation.
• Włodarczyk, J. (2017). Przemoc wobec dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(1), 192–213.
• Włodarczyk, J., Makaruk, K. (2013). Ogólnopolska diagnoza problemu przemocy wobec dzieci. Wyniki badania. Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje. (http://fdds.pl/wpcontent/uploads/2016/05/Ogolnopolska_diagnoza_problemu_przemocy_wobec_dzieci_Wyniki_badania_2013.pdf, dostęp 11 listopada 2017).
• Wójcik, S. (2013). Przemoc w rodzinie, zaniedbanie, wiktymizacja pośrednia. Wyniki Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 12(3), 40–62.