Kongregacje w dekanacie puckim na podstawie księgi z lat 1728‒1779

• Authors: Kropidłowski Zdzisław

Title variants

EN

Congregational Meetings in the Puck Deanery – Information Based on the Book of 1728–1779

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Praktyka odbywania kongregacji dekanalnych w diecezji włocławskiej i pomorskiej sięga 1568 r. Dokładny ich regulamin ustalił bp Maciej Łubieński w 1634 r. Miały się one odbywać dwa razy w roku, od wschodu słońca aż do wieczora. Odprawiano na nich część ascetyczną, dyscyplinarną i samokształceniową. Nieobecność nieusprawiedliwiona pociągała karę 15 grzywien. W XVIII w. spotkania odbywały się raz na dwa lata. Program pozostał ten sam, złagodzono kary za nieobecność. Z treści księgi wynika obopólną niechęć kapłanów diecezjalnych i cystersów oliwskich. Oskarżali się oni wzajemnie o oszczerstwa i brak gorliwości w służbie Bożej, rozważali nauczanie Kościoła i zasady prawa kanonicznego.

EN

The custom of organizing dean’s congregational seminars became popular in the Church after the Trent Council. As far as the Wloclawek and Pomeranian dioceses are concerned, they were first mentioned at the diocese synod held by Bishop Stanislaw Karnkowski in 1568. The most precise regulations as to how they should be organized were given by Bishop Maciej Lubienski in 1634. They were to be held twice a year, from sunrise to sunset. They were divided into three parts, namely ascetic, disciplinary and self‑study. Unjustified absence was to be subject to a fine of 15” grzywna” (units of currency). In the 18th c.the frequency of meetings went down to one in every two years. Although the agenda remained the same, the punishment for absence was commuted to 1 florin. We can draw a conclusion that there was a mutual dislike between diocese priests and the Cistercian monks from Oliwa, who manned two parishes in the Puck deanery. They accused each other of slander and lack of zeal in God’s service. During the educational part of meetings they discussed the ecclesial teaching and the regulations of Canon Law pertaining to the sacred sacraments such as the Eucharist, the sacrament of penance, the last rites and the sacrament of marriage. They were able to cite some documents of the Trent Council as well as the Canon Law and some theologians, mainly of the Jesuit Order, whose works they had studied at the seminary.

Keywords

PL

ascetyka; dekanat; duszpasterstwo; duchowość; dyscyplina; kapłani; kongregacje; osiemnasty wiek; Puck; samokształcenie

EN

asceticism; deanery; chaplaincy; spirituality; discipline; priests; congregational meetings; the 18th century; Puck; self‑study

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2010
• Issue: 26
• Pages: 189-212

Contributors

author

Kropidłowski Zdzisław

• Wydział Administracji i Nauk Społecznych Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz

References

• Archiwum Diecezji Chełmińskiej w Pelplinie [ADCh], G‑42.
• Chodyński Z., Statuda synodalia dioecesis Wladislaviensis et Pomeraniae, Warszawa 1890. Dokumenty soborów powszechnych, t. IV (1511–1870), ukł. i oprac. A. Baron i H. Pietras, Kraków 2005.
• Fąka M., Synod diecezjalny z roku 1642, „Studia Prawno‑Historyczne” 1971.
• Góralski W., Reformistyczne synody płockie na przełomie XVI i XVII wieku, Płock 1983.
• Gręźlicki J., Kongregacje dekanalne na tle zadań i obowiązków dziekanów w ustawodawstwie synodalnym diecezji włocławskiej w okresie potrydenckim, „Prawo Kanoniczne” 2002, t. 7–12.
• Kowalski K. M., Księgozbiory parafialne archidiakonatu pomorskiego w XVI–XVIII w. Studium z dziejów kultury intelektualnej Prus Królewskich, Gdańsk 1993.
• Kropidłowski Z., Dobra materialne, wyposażenie i dochody parafii, duchowieństwa i służby kościelnej dekanatu puckiego w okresie staropolskim, Gdańsk 2007.
• Kropidłowski Z., Duchowieństwo dekanatu puckiego w końcu XVI w., „Universitas Gedanensis” 2004, t. 28.
• Nowicki T., Słownik biograficzny rządców parafii archidiakonatu pomorskiego w XVIII wieku, Lublin 2003.
• Subera I., Synody prowincjonalne arcybiskupów gnieźnieńskich, Warszawa 1981. Visiationes archidiaconatus Pommeraniae…, „Fontes TNT” F. 1–3, 1897–1899.
• Wöhler A., Die Handschriftlichen Kantionale des Franziskus Valentin Ruthen (1674– 1734). Utersuchunchungen zu Quellen und aufbau Katolischer Gesangbücher des spät Barock in Pomerellen, Köln 1999.
• Wöhler A., Ruthen Franciszek Walenty (1674–1734), w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 4, Gdańsk 1997.