Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2014 | XCII (92) | 25-49

Article title

Stosunek pracy pracowników zajmujących stanowiska kierownicze – ujęcie definicyjne

Authors

Content

Title variants

EN
The employment relationship of employees holding managerial positions – definitional approach

Languages of publication

PL

Abstracts

EN
The object of this study is to analyze the employment relationship of employees holding managerial positions at different levels of management from the perspective of the most important structural features characterizing this relationship. According to the established position of the science of labor law and the settled case law, these characteristic features include: voluntariness and reciprocal obligations, remuneration for the work, work continuity and personal nature of the work performed, the obligation of due diligence, the risk owned by the employing entity and, and subordination of the employee to the employer in the course of their work. Analysis of the characteristic features of the employment relationship of managers indicates that the higher in the hierarchy of the organization the managerial position is, and the larger the area of matters falling within the competence of the executive management employee is, the more atypical the employment relationship is, and the more it departs from the classical model. This tendency is best seen in relation to senior management employees, who, being at the top of the organizational structure, do not have their own superior, and the final economic result of the organization and the level of its competitiveness in legal transactions depend mostly on their attitudes and creativity. In the case of this category of workers, the employee subordination is the least explicit – if there is one at all – and also there are visible far-reaching distinguishing features in terms of employment characteristics such as: personal performance of work, the nature of the obligation, tending towards outcome commitment and risk (especially economic and personal), which burdens the workers to a much greater extent than in the typical employment relationship. This observation de lege lata calls into question the status of employee of top managers. However, the lower in the hierarchy of management the given position is situated, and the lower the area of matters falling within the competence of the executive employee, the more the employment relationship is visible, referring to the classic characteristics of the employment relationship model.

Year

Volume

Pages

25-49

Physical description

Dates

published
2014

Contributors

author
  • Katedra Prawa Pracy, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki

References

  • Akty prawne:
  • Ustawa z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
  • Ustawa z 25.09.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tj. Dz.U. z 2002 r., Nr 112, poz. 981 z późn. zm.).
  • Ustawa z 16.09.1982 r. – Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r., Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.).
  • Ustawa z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 406).
  • Ustawa z 15.09.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).
  • Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654 z późn. zm.).
  • Wykaz orzecznictwa:
  • Wyrok SN z dnia 12.04.1956 r., 3CR 298/55, NP 1957, nr 7–8.
  • Wyrok SN z 22.10.1957 r., 2 CO 10/57, OSN 1958, poz. 59.
  • Wyrok Trybunału Ubezpieczeń Społecznych z dnia 1.04.1959 r., TR II 705/58, PiP 1960, nr 6.
  • Wyrok SN z 20.03.1965 r., III PU 28/64, OSPiKA 1965, nr 12, poz. 253.
  • Wyrok SN z 2.12.1975 r., I PRN 42/75, Lex nr 14292.
  • Uchwała SN z 8.03.1995 r., I PZP 7/95, OSNP 1995, nr 18, poz. 227.
  • Wyrok SN z 2.10.1996 r., I PRN 69/96, OSNP 1997, nr 10, poz. 163.
  • Wyrok SN z 17.12.1996 r., II UKN 37/96, OSNP 1997, nr 17, poz. 320.
  • Wyrok SN z 5.02.1997 r., II UKN 86/96, OSNP 1997, nr 20, poz. 404.
  • Wyrok SN z 23.09.1997 r., I PKN 276/97, OSNP 1998, nr 13, poz. 397.
  • Wyrok SN z 04.12.1997 r., I PKN 394/97, OSNP 1998, nr 20, poz. 595.
  • Wyrok SN z 28.01.1998 r., II UKN 479/97, OSP 1999, nr 2, poz. 50.
  • Wyrok SN z 2.07.1998 r., II UKN 112/98, OSNP 1999, nr 4, poz. 5 (wkładka).
  • Wyrok NSA z 8.07.1998 r., III SA 1686/97, ONSA 1999, nr 2, poz. 61.
  • Wyrok SN z 15.07.1998 r., II UKN 131/98, OSNP 1999, nr 14, poz. 465.
  • Wyrok SN z 23.07.1998 r., I PKN 245/98, OSNP 1999, nr 16, poz. 517.
  • Wyrok SN z 2.09.1998 r., I PKN 293/98, OSNP 1999, nr 18, poz. 582.
  • Wyrok SN z 23.03.1999 r., II UKN 536/98, OSNP 2000, nr 10, poz. 403.
  • Wyrok SN z 14.12.1999 r., I PKN 451/99, OSNP 2001, nr 10, poz. 337.
  • Wyrok SN z 14.03.2001 r., II UKN 268/00, Lex nr 551026.
  • Wyrok SN z 30.05.2001 r., I PKN 429/00, OSNP 2003, nr 7, poz. 174.
  • Wyrok NSA z 28.06.2002 r., III SA 718/01, Lex nr 77881.
  • Wyrok SN z 9.09.2004 r., I PK 659/03, OSNP 2005, nr 10, poz. 139.
  • Wyrok SN z 6.10.2004 r., I PK 488/ 03, OSNP 2005, nr 10, poz. 145.
  • Wyrok SN z 25.11.2004 r., I PK 42/04, OSNP 2005, nr 14, poz. 209.
  • Wyrok SN z 23.10.2006 r., I PK 110/06, MoPr 2007, nr 1, s. 43.
  • Wyrok SN z 18.04.2007 r., I UK 361/06, Lex nr 898850.
  • Wyrok SN z 4.07.2007 r., II PK 26/07, Lex nr 477590.
  • Postanowienie SN z 11.10.2007 r., III UK 70/07, OSNP 2008, nr 23–24, poz. 366.
  • Wyrok SN z 20.03.2008 r., II UK 155/07, Lex nr 465988.
  • Wyrok SN z 24.10.2009 r., II PK 57/09, OSNP 2011, nr 9–10, poz. 123.
  • Wyrok SN z 20.01.2010 r., II PK 178/09, Lex nr 577829.
  • Wyrok SN z 7.04.2010 r., II UK 177/09, Lex nr 599767.
  • Wyrok SN z 1.06.2010 r., II UK 34/10, Lex nr 619639.
  • Wyrok SN z 9.06.2010 r., II UK 33/10, Lex nr 598436.
  • Wyrok SN z 2.03.2011 r., II PK 201/10, Lex nr 1084554.
  • Wyrok SN z 12.05.2011 r., II UK 20/11, OSNP 2012, nr 11–12, poz. 145.
  • Wyrok SN z 23.03.2012 r., II PK 169/11, MoPr 2012, nr 7, s. 371–372.
  • Opracowania:
  • Altberg L., [w:] H. Kon (red.), Prawo o spółkach akcyjnych. Komentarz, Biblioteka Prawnicza, Warszawa 1933.
  • Barzycka-Banaszczyk M., Prawo pracy, C.H. Beck, Warszawa 2007.
  • Duraj T., Atypowość stosunku pracy członków zarządu spółek kapitałowych – wybrane problemy prawne, [w:] I. Kraśnicka (red.), Metodologia pracy w SPP, cz. III – Prawo pracy, pod red. K. Stefańskiego, Warszawa 2009, s. 412–423.
  • Duraj T., Atypowość stosunku pracy dyrektora przedsiębiorstwa państwowego – wybrane zagadnienia prawne, Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej 2011, s. 151–162.
  • Duraj T., Podporządkowanie co do przedmiotu świadczenia pracownika – wybrane problemy, PiZS 2012/11, s. 21–29.
  • Duraj T., Podporządkowanie pracownika pracodawcy w aspekcie czasu pracy – wybrane problemy, Zeszyty Prawnicze UKSW 2012/4, s. 123–149.
  • Duraj T., Podporządkowanie pracownika pracodawcy w aspekcie miejsca świadczenia pracy – wybrane problemy, Monitor Prawa Pracy 2012/12, s. 634–639.
  • Duraj T., Podstawy zatrudnienia menedżerów najwyższego szczebla w przedsiębiorstwach, Wyd. ABC, Warszawa 2006.
  • Duraj T., Powołanie jako podstawa nawiązania stosunku pracy dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, Zeszyty Prawnicze UKSW, Warszawa 2010/2, s. 199–221.
  • Duraj T., Problem materialnej odpowiedzialności pracowników zajmujących najwyższe stanowiska kierownicze w organizacjach gospodarczych, MoPr 2011/5, s. 235–240.
  • Duraj T., Specyfika stosunku pracy członków zarządu organizacji spółdzielczych, MoPr 2009/10, s. 519–523.
  • Duraj T., Tradycyjne ujęcie pracowniczego podporządkowania – wybrane problemy prawne, SPE 2011/LXXXIII, s. 35–61.
  • Duraj T., Zatrudnianie członków zarządu organizacji spółdzielczych, [w:] K. Walczak (red.), Jedność w różnorodności. Studia z zakresu prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i polityki społecznej. Księga pamiątkowa dedykowana prof. W. Muszalskiemu, C.H. Beck, Warszawa 2009, s. 21–40.
  • Florek L., Zieliński T., Prawo pracy, C.H. Beck, Warszawa 2007.
  • Gersdorf M., Cechy charakterystyczne stosunku pracy po nowelizacji kodeksu pracy, PiZS 2002/10, s. 18–21.
  • Gersdorf M., [w:] K. Rączka, M. Raczkowski (red.), Kodeks pracy. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2010, s. 97–429 i 434–475.
  • Gersdorf M., Obejście prawa a pozorność w kontraktach menedżerskich, PiZS 2003/10, s. 14–17.
  • Gersdorf M., Podstawowe dylematy związane z rozwojem prawa pracy w okresie transformacji ustrojowej, PiZS 2003/5, s. 2–8.
  • Gersdorf M., Wynagradzanie członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych w świetle zmian ustawy Prawo spółdzielcze, część I, PiZS 1996/4, s. 12–26.
  • Gersdorf M., Związki prawa handlowego i prawa pracy w orzecznictwie Sądu Najwyższego, PPH 1999/7, s. 1–11.
  • Giaro M., Członek zarządu spółki kapitałowej jako pracownik per facta concludentia, PiZS 2010/9, s. 9–14.
  • Gujski W., Kontrakty menedżerskie oraz inne umowy cywilnoprawne o świadczenie pracy, Wyd. Librata, Warszawa 2000.
  • Gujski W., Kontrakty menedżerskie. Umowy cywilnoprawne o świadczenie pracy z wzorami, LexisNexis, Warszawa 2008.
  • Hajn Z., Glosa do wyroku SN z dnia 16.12.1998 r., II UKN 394/98, OSP 2000, nr 12, poz. 177.
  • Iwulski J., Stosunki pracy w spółkach kapitałowych prawa handlowego – cz. 1, Prawo Pracy 1995/8, s. 20–27.
  • Jaśkiewicz W., Jackowiak C., Piotrowski W., Prawo Prawy. Zarys wykładu, PWN, Warszawa 1970.
  • Kijowski A., Jankowiak J., Instytucja prawna zatrudnienia zarządcy zakładu pracy w perspektywie kodyfikacji prawa pracy, RPEiS 2006/1, s. 19–37.
  • Kubot Z., Cywilnoprawne formy zatrudniania członków zarządu spółek kapitałowych, [w:] Zarządzanie spółką prawa handlowego: praktyczny poradnik, Zachodnie Centrum Organizacji, Warszawa – Wrocław – Poznań – Zielona Góra 1997, s. 175–212.
  • Kubot Z., Formy zatrudniania członków zarządu spółek kapitałowych, [w:] J. Frąckowiak (red.), Spółka jako podmiot gospodarczy, Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 1770, Wrocław 1995, s. 89–108.
  • Kubot Z., Odpowiedzialność dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, Wyd. UWr, Wrocław 1995.
  • Kubot Z., Pojęcie kierownictwa pracodawcy, [w:] M. Matey, L. Nawacki, B. Wagner (red.), Prawo pracy a wyzwania XXI-go wieku. Księga Jubileuszowa Prof. T. Zielińskiego, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2002, s. 233–251.
  • Kubot Z., Pozycja prawna stron w umownym stosunku pracy, Zakł. Nar. im. Ossolińskich, Wrocław 1978.
  • Kubot Z., Status pracowniczy członków zarządu spółek kapitałowych, PiZS 1993/3, s. 34–45.
  • Kubot Z., Umowy o zarządzanie członków zarządu spółek kapitałowych, Zachodnie Centrum Organizacji, Warszawa – Zielona Góra 1998.
  • Kufel J., Umowa agencyjna, PWN, Warszawa – Poznań 1977.
  • Lewandowski H., Góral Z., Przeciwdziałanie stosowaniu umów cywilnoprawnych do zatrudnienia pracowniczego, PiZS 1996/12, s. 21–34.
  • Liszcz T., Podporządkowanie pracownika a kierownictwo pracodawcy – relacja pojęć, [w:] Z. G óral (red.), Z zagadnień współczesnego prawa pracy. Księga Jubileuszowa Prof. H. Lewandowskiego, Wolters Kluwer, Warszawa 2009, s. 143–160.
  • Liszcz T., Prawo pracy, LexisNexis, Warszawa 2006.
  • Liszcz T., W sprawie podporządkowania pracownika, [w:] Florek, Ł. Pisarczyk (red.), Współczesne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, XVIII Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, LexisNexis, Warszawa 2011, s. 114–122.
  • Musiała A., Glosa do wyroku SN z 12.05.2011 r., II UK 20/11, OSP 2012, nr 5, poz. 53.
  • Muszalski W., Charakter prawny pracy członka zarządu spółki handlowej, PiP 1992/10, s. 62–70.
  • Muszalski W., Przyszłość prawa pracy, PiZS 2005/7, s. 2–5.
  • Orłowski G., Za co odpowiada kierownik?, MoPr 2007/7, s. 339.
  • Piątkowski J., Zagadnienia prawa stosunku pracy, Wyd. Dom Organizatora, Toruń 2000.
  • Pisarczyk Ł., Ryzyko pracodawcy, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
  • Pisarczyk Ł., Stosunek pracy jako zobowiązanie starannego działania, PiZS 2007/12, s. 2–8.
  • Pisarczyk Ł., Zatrudnianie członków zarządu spółek kapitałowych, Difin, Warszawa 2000.
  • Raczkowski M., Glosa do wyroku SN z 12.05.2011 r., II UK 20/11, OSP 2012, nr 6, poz. 65.
  • Raczkowski M., O podporządkowaniu autonomicznym – krytycznie, [w:] L. Florek, Ł. Pisarczyk (red.), Współczesne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, XVIII Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, LexisNexis, Warszawa 2011, s. 131–137.
  • Rafacz-Krzyżanowska M., Staranność pracownika, PiP 1965/1, s. 54–62.
  • Rączka K., Stosunek pracy a cywilnoprawne umowy o świadczenie pracy, PiZS 1996/11, s. 39–51.
  • Sadlik R., Umowy pracownicze w jednoosobowej spółce z o.o., PP 2004/12, s. 26–28.
  • Salwa Z., Prawo pracy, t. I, pod red. Z. Salwy, PWN, Warszawa 1998.
  • Supiot A., Zatrudnienie pracownicze i zatrudnienie niezależne, [w:] Referaty na VI Europejski Kongres Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego, Międzynarodowe Stowarzyszenie Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego, Warszawa 1999, s. 137–173.
  • Szubert W., Zarys prawa pracy, PWN, Warszawa 1976.
  • Szurgacz H., Charakter prawny zatrudnienia członków zarządu w spółce akcyjnej, [w:] J. Frąckowiak (red.), Spółka jako podmiot gospodarczy, Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 1770, Wrocław 1995, s. 139–155.
  • Szurgacz H., Zagadnienia kształtowania warunków wynagrodzenia przez pracodawcę, [w:] idem (red.), Kształtowanie warunków pracy przez pracodawcę. Możliwości, granice, Difin, Warszawa 2011, s. 43–63.
  • Świątkowski A.M., Kodeks pracy. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2010.
  • Świątkowski A.W., Przyszłość prawa pracy, [w:] idem (red.), Polskie prawo pracy w procesie przemian, PWN, Warszawa – Kraków 1991.
  • Święcicki M., Prawo Pracy, PWN, Warszawa 1968.
  • Święcicki M., Trojaka odpowiedzialność pracownika za szkodę, PUG 1960/7, s. 225–229.
  • Święcicki M., Umowa o pracę. Istota i funkcje, Studia i Materiały Instytutu Pracy, Warszawa 1964.
  • Wagner B., O swobodzie umowy o pracę raz jeszcze, [w:] M. Matey, L. Nawacki, B. Wagner (red.), Prawo pracy a wyzwania XXI-go wieku. Księga Jubileuszowa Prof. T. Zielińskiego, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2002, s. 359–381.
  • Wratny J., Kotowska D., Szczot J., Nowy kodeks pracy, pod red. J. Wratnego, Wyd. SeZaM, Warszawa 1996.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-ef535e57-536c-4f88-ad13-a7c88cbb1b77
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.