STATUS PRAWNY I KOMPETENCJE ORGANÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO

• Authors: Tarnacka Agata Hiacynta
• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Cel pracy: Celem podjętej analizy było przedstawienie stanu obecnego organizacji i działania Narodowego Banku Polskiego oraz postulatów dotyczących zmian, które mogłyby wzmocnić jego pozycję jako instytucji realizującej politykę pieniężną. Materiał i metody: Przedmiot rozważań artykułu zatytułowanego Organizacja i działanie Narodowego Banku Polskiego stanowią akty prawne, które są podstawą organizacji i działania Narodowego Banku Polskiego. Zastosowano metodę dogmatyczno-prawną oraz historyczno-prawną. Wyniki: Rada Polityki Pieniężnej -ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je - jedynie do wiadomości - Sejmowi. Ponadto organy tej najważniejszej instytucji finansowej współdziałają w kształtowaniu i prowadzeniu polskiej polityki dewizowej: Zarząd NBP przeprowadza okresową ocenę obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego, Rada Polityki Pieniężnej natomiast określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych, zaś Prezes NBP posiada kompetencję rozstrzygania o udzielaniu indywidualnego zezwolenia dewizowego. Wnioski: Polski bank centralny w ciągu swojej długiej historii stał się bankiem nie tylko niezależnym, ale także spełniającym standardy europejskie, objawiające się chociażby w długości kadencji Prezesa NBP, czy też w przestrzeganych zasadach rachunkowości. Instytucja ta pełni trzy podstawowe role: banku państwa, banku emisyjnego oraz banku banków. W zakresie jego kompetencji leży w szczególności kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej, co Narodowy Bank Polski czyni w sposób niezależny. Ponadto prowadzi własną gospodarkę finansową posiadając przywileje finansowe oraz przywilej upadłościowy.

Keywords

EN

polish national bank; monetary policy council

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
• Journal: Journal of Modern Science
• Year: 2019
• Issue: 3(42)
• Pages: 265-282

Dates

published

2019

Contributors

author

Tarnacka Agata Hiacynta

• Uniwersytet Jagieloński

References

• (Dz. U. 1952 Nr 33, poz. 232) – Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy.
• (Dz. U. 1992 Nr 84, poz. 426) - ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym.
• (Dz. U. z 1997r. nr 78 poz. 483) - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
• (Dz. U. 2012, poz. 1376 t. j.) - ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2003 roku, (K 26/03, OTK-A 2003, Nr 9, poz. 95).
• Jończyk A., Rada Polityki Pieniężnej – nowy organ banku centralnego, Przegląd Podatkowy 1998, nr 8.
• Kosikowski C., Gospodarka i finanse publiczne w nowej Konstytucji, Państwo i Prawo 1997, nr 11.
• Kosikowski C., Pozycja Narodowego Banku Polskiego i jego organów w prawie polskim (stan obecny i postulaty na przyszłość), Państwo i Prawo 2002, nr 11.
• Kłosiewicz P., W. Szpringer, Zarządzanie Bankiem Centralnym w świetle nowej ustawy o Narodowym Banku Polskim, Glosa 1997, nr 11 [w:] C. Kosikowski, Publiczne prawo bankowe, Warszawa 1999.
• Mikos A., Ustrojowa pozycja banku centralnego w Polsce, Warszawa 2006.
• Mikos-Sitek A., Zapadka P., Polskie Prawo Bankowe. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2011.
• Myślak E., Narodowy Bank Polski w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 2013.
• Niemierka S., Pozycja Prezesa NBP w „ustawach bankowych”, Glosa 1998, nr 8, s. 9.
• Świderska J. (red.), Bank Centralny w Polsce. Wybrane aspekty, Warszawa 2010.
• Tupin R., Sprawa nadrzędna – gospodarka, Rzeczpospolita 2001, nr 11.
• Tupin R., Status prawny i kompetencje prawotwórcze organów Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Bankowego, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1998, nr 7-8.
• Zubik M., Narodowy Bank Polski (analiza konstytucyjno-ustrojowa), Państwo i Prawo 2001, nr 6.

Identifiers

DOI

10.13166/JOMS.ISSN.1734-2031