Albo słowo, albo ciało. Kreacyjna dialektyka w trzeciej części „Traktatu o manekinach” Brunona Schulza

• Authors: Całbecki Marcin

Title variants

EN

Either Word or Body. Creative Dialectics in the Third Part of Bruno Schulz’s “Traktat o Manekinach” (“Treatise on Mannequins”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi interpretację trzeciej części „Traktatu o manekinach” Brunona Schulza. Odczytanie tekstu kanonicznego dokonano z wykorzystaniem narzędzi antropologicznych uwzględniających kontekst płci, a w szczególności opisano w nim problem rywalizacji porządku matriarchalnego i patriarchalnego. Zasadnicze znaczenie ma w omawianym opowiadaniu sprawa konkurencji, która dotyczy męskiej i żeńskiej potencji kreacyjnej. Część „Traktatu o manekinach” z podtytułem „Dokończenie” rysuje wizję męskiego tworzenia, które realizuje się przez abstrakcyjne narzędzia cywilizacyjne, z ideą twórczego słowa na czele. Jest to porządek, który w tekstach Schulza wchodzi w konflikt z żeńską formułą kreacji dokonującej się poprzez materialność uzupełnioną o pierwiastek życia, czyli przez dominium ciała.

EN

The article is an interpretation of the third part of Bruno Schulz’s “Traktat o manekinach” (“Treatise on Mannequins”). Canonical text reading was performed, employing the anthropological tools that allow for the context of gender, and the study particularly describes the matter of maternalistic and paternalistic order rivalry. Special meaning is given here to the issue of competition which refers to male and female creative potential. The part of “Traktat o manekinach” (“Treatise on Mannequins”) subtitled “Dokończenie” (“Completion”) sketches a vision of male creation that realises with abstract civilisation tools and with a creative word as its token. It is the order that in Schulz’s texts enters into conflict with the female formula of creation effectuated by materiality supplemented by life element—the body’s dominium.

Keywords

PL

Bruno Schulz; Dwudziestolecie międzywojenne; hermeneutyka; patriarchat; antropologia

EN

Bruno Schulz; Inter-war Years; hermeneutics; patriarchate; anthropology

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2021
• Volume: 112
• Issue: 1
• Pages: 75-88

Dates

printed

2021-03-26

Contributors

author

Całbecki Marcin

• Uniwersytet Gdański

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2021.1.5