Metody walki semiotycznej w społeczeństwie informacyjnym

• Authors: Iwasiński Łukasz

Title variants

EN

Methods of Semiotic Struggle in the Information Society

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

CEL/TEZA: Autor wychodzi od postmarksistowskiej tezy mówiącej, że informacja generowana przez korporacje i sprzężone z nimi media masowe pełni funkcję sterowniczą, kontrolną i opresyjną. Dowodzi jednak, że przynajmniej część jej odbiorców (konsumentów) jest zdolna do samodzielnej, krytycznej, refleksyjnej interpretacji narzuconych komunikatów. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Artykuł odwołuje się do postmarksistowskiej teorii komunikacji masowej i jej krytyki dokonanej przez Szkołę Birmingham oraz nurt poststrukturalistyczny. Autor ilustruje owe koncepcje przykładami zaczerpniętymi ze źródeł zastanych oraz własnych obserwacji. WYNIKI I WNIOSKI: Autor przyjmuje, że wielki biznes, w porównaniu z konsumentami, dysponuje znacznie większymi zasobami informacyjnymi i dostępem do środków ich przekazywania, kolonizując procesy komunikacji masowej. Podważona jednak zostaje teza, jakoby konsumenci byli zmanipulowani i bezbronni, biernie przyswajając komunikaty generowane przez informacyjnych hegemonów wraz z narzuconymi przez nich interpretacjami. Wyrazem aktywnej i krytycznej postawy konsumentów jest podejmowana przez nich walka semiotyczna. W artykule zaprezentowane zostały jej metody. Omówiono pojęcia subwersji i culture jam m ingu. Przedyskutowano także wpływ rozwoju technologii komunikacyjnych, zwłaszcza Internetu na komunikowanie masowe jako takie i formy semiotycznego oporu. ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: W artykule przedstawiono nowe formy i potencjalne kierunki rozwoju semiotycznej walki w epoce Web 2.0. Wyrażono przekonanie, że działania subwersywne ulegają upowszechnieniu, a zarazem - jak ma to miejsce w przypadku memów - często nabierają bardziej rozrywkowego, niż ideologicznego charakteru.

EN

PURPOSE/THESIS: The author begins with a post-Marxist thesis which assumes that the mass information generated by corporations and media is an instrument of control and oppression. He argues, however, that at least some of its recipients (consumers) are capable of autonomous, critical, reflective interpretation of imposed messages. APPROACH/METHODS: The paper refers to the post-Marxist theory of mass communication and its critiąue by the Birmingham School and poststructuralist thinkers. The author illustrates these concepts with observed examples or cases obtained from desk research. RESULTS AND CONCLUSIONS: The author assumes that big business, compared to consumers, manages much greater resources of information and access to the media, colonizing thus processes of mass communication. However, the thesis that consumers are manipulated, passively absorbing messages generated by information hegemons along with imposed interpretations, is ąuestioned. Consumers’ active and critical attitude manifests itself in a semiotic fight. The paper presents the methods of this fight, examines the notions of subversion and culture jamming and discusses the impact of the deyelopment of communication technologies, in particular the Internet, on mass communication and forms of semiotic resistance. ORIGINALITY/VALUE: The paper presents new forms and trends in the development of semiotic struggle in the Web 2.0 era. The author expresses the belief that subversive activities are becoming more common, and at the same time - as is the case with Internet memes - often are of more entertaining than ideological nature.

Keywords

PL

Informacja; Komunikacja masowa; Społeczeństwo informacyjne; Subwersja; Walka semiotyczna

EN

Information; Mass communication; Information society; Subversion; Semiotic struggle

• Publisher: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich i Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii. Uniwersytet Warszawski
• Journal: Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne
• Year: 2015
• Volume: 53
• Issue: 1(105)
• Pages: 20-31

Dates

received

2014-11-06

revised

2015-03-17

accepted

2015-03-25

Contributors

author

Iwasiński Łukasz

• Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski, ul. Nowy Świat 69, 00-927 Warszawa

References

• Assange, J. (2013). Cypherpunks. Wolność i przyszłość Internetu. Gliwice: Helion.
• Bourdieu, P. (2005). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Wydaw. Nauk. Scholar.
• Carducci, V. (2006). Culture Jamming: A Sociological Perspective. Journal of Consumer Culture 6(1), 116–138.
• Castells, M. (2000). The Rise of the Network Society. The Information Age: Economy, Society and Culture. Oxford: Malden-Blackwell.
• Dawkins, R. (2007). Samolubny gen. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Debord, G. (2006). Społeczeństwo spektaklu oraz rozważania o społeczeństwie spektaklu. Warszawa: PIW.
• Dery, M. (2010). Culture Jamming: Hacking, Slashing, and Sniping in the Empire of Signs [online]. Mark Dery [14.10.2014], http://markdery.com/?page_id=154
• Drozdowski, R. (2006). Obraza na obrazy. Strategie społecznego oporu wobec obrazów dominujących. Poznań: Wydaw. UAM.
• Goban-Klas, T.; Sienkiewicz, P. (1999). Społeczeństwo informacyjne. Szanse, zagrożenia, wyzwania. Kraków: Wydaw. Fundacji Postępu Telekomunikacji.
• Gulik, M.; Kaucz, P.; Onak, L., red. (2011). Remiks. Teorie i praktyki. Kraków: Rozdzielczość Chleba.
• Hall, S. (1973). Encoding and Decoding in The Television Discourse. Birmingham: University of Birmingham.
• Hall, S. (1980). Encoding/decoding. In: S. Hall, D. Hobson, A. Lowe, P. Willis (eds.) Culture, Media, Language. London: Hutchinson, 128–138
• Horkheimer, M.; Adorno, T. (1994). Dialektyka oświecenia. Warszawa: IFiS PAN.
• Howarth, D. (2008). Dyskurs. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Huntington, H. (2013). Subversive Memes: Internet Memes as a Form of Visual Rhetoric. [online] Selected Papers of Internet Research 3, [14.10.2014], http://spir.aoir.org/index.php/spir/article/view/785
• Klein, N. (2004). No Logo. Izabelin: Świat Literacki.
• Krajewski, M. (2006). POPamiętanie. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
• Krzysztofek, K. (2011). Zagłuszanie kultury masowej [online]. Kultura i Historia, 20 [14.10.2014], http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/3001
• Krzysztofek, K. (2008). Web 2.0 jako dobrodziejstwo [online]. Computerworld, 27 maja (14.10.2014), http://www.computerworld.pl/artykuly/324065/Web.20.jako.dobrodziejstwo.html
• Lessig, L. (2008). Remix: Making Art and Commerce Thrive in the Hybrid Economy. London: Penguin Press.
• McQuail, D. (2007). Teoria komunikowania masowego. Warszawa: PWN.
• Mem (2014). Wikisłownik, Wolny słownik [online], [14.10.2014], http://pl.wiktionary.org/w/index. php?title=mem&oldid=4488793
• Muraszkiewicz, M. (2004). Społeczeństwo informacyjne i praca. W: B. Sosińska-Kalata, K. Materska i W. Gliński (red.) Społeczeństwo informacyjne i jego technologie. Warszawa: Wydaw. SBP, 13–28.
• Nacher, A. (2012). Rubieże kultury popularnej. Kraków: Galeria Miejska Arsenał
• Nayar, P. K. (2010). An Introduction to New Media and Cybercultures. Oxford: John Wiley & Sons.
• Pluciński, P. (2003). Uwolnić billboardy, czyli rzecz o subvertisingu. Kultura Popularna, 3, 111–117.
• Rid, T. (2013). Cyber War Will Not Take Place. New York: Oxford University Press.
• Roman, K. (2012). Podstawy zarządzania informacją. Toruń: Wydaw. Naukowe UMK.
• Roszak, T. (1994). The Cult of Information: A Neo-Luddite Treatise on High Tech, Artificial Intelligence, and the True Art of Thinking. Berkeley: University of California Press.
• Stalder F., (2010). Leaks, Whistle-Blowers and the Networked News Ecology [online]. n.n. -- notes & nodes on society, technology and the space of the possible [15.03.2015], http://felix.openflows. com/node/149#fn1
• Storey, J. (2003). Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Kraków: Wydaw. UJ.
• Strinati, D. (1998). Wprowadzenie do kultury popularnej. Poznań: Zysk.
• Święćkowska, T. (2006). Rynkowe środki przekazu – ekonomia polityczna, ideologia, dominacja. Subsydiowanie informacji jako forma jej kontroli na przykładzie praktyk public relations. W: P. Żuk (red), Media i władza. Warszawa: Wydaw. Nauk. Scholar, 65–78.
• Wandachowicz, J. (2005). Przestrzeń publiczna [online]. Purpose, 11, sierpień [14.10.2014], http:// www.purpose.com.pl/archiwum/mag-nr_11/felieton/mag-przestrzen_publiczna.html
• Weber, M. (1985). Obiektywność poznania w naukach społecznych. W: A. Chmielecki, S. Czerniak, J. Niżnik, S. Rainko (red.) Problemy socjologii wiedzy. Warszawa: PWN, 45–100.
• Wellman, B., (2001). Physical Place and Cyberplace: The Rise of Personalized Networking. International Journal of Urban and Regional Research 25(2), 227–252.
• Woś, A. (2013). Co to jest mem internetowy? [online]. Cafesenior.po [14.10.2014], http://cafesenior. pl/co-to-jest-mem-internetowy/
• Żuk, P. (2006). Media a kontrola społeczna w czasach „wolności rynkowej”. W: P. Żuk (red.), Media i władza. Warszawa: Wydaw. Nauk. Scholar, 39–64.

Identifiers

ISSN

0324-8194

EISSN

2392-2648

DOI

https://doi.org/10.36702/zin.314