Etiologia i skala samobójstw w Polsce w latach 1999-2019

• Authors: Kawecki Andrzej

Title variants

EN

Etiology and scale of suicides in Poland in 1999-2019

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Samobójstwa są w dzisiejszych czasach poważnym problemem społecznym. Wiele osób nie potrafiących dostosować się do otaczającej ich rzeczywistości i uporać ze swoimi problemami wybiera śmierć, która przysparza bólu i cierpień osobom im bliskim. Zjawisko samobójstw będących najtragiczniejszym przejawem dezintegracji społecznej i osobowościowej stanowi przedmiot zainteresowania sychologów, psychiatrów, pedagogów, socjologów, filozofów, teologów, lekarzy oraz kryminologów. W artykule przedstawiono statystyczną analizę zamachów samobójczych w oparciu o dane Komendy Głównej Policji prowadzone w tym zakresie w latach 1999-2019. Na tym tle ukazano przyczyny oraz skutki zachowań samobójczych, jak również zaprezentowano analizę grup społecznych wysokiego ryzyka suicydalnego, sposoby, miejsca, powody i dynamikę zamachów samobójczych, wykształcenie i stan cywilny samobójców.

EN

Nowadays, suicides are a major social problem. A number of people who cannot adapt to the reality around them and deal with their problems choose death, which causes pain and suffering to their loved ones. The phenomenon of suicide, which is the most tragic manifestation of social and personality disintegration, is the subject of interest for psychologists, psychiatrists, educators, sociologists, philosophers, theologians, doctors and criminologists. The following article demonstrates a statistical analysis of suicides based on the data of the National Police Headquarters run in this field between 1999-2019. Against this background, the causes and effects of suicidal behaviour are presented as well as the analysis of high suicidal risk groups, methods, places, reasons and dynamics of suicides, education and marital status of suicides.

Keywords

PL

suicydologia; próba samobójcza; zachowania samobójcze; społeczne aspekty samobójstw; dynamika samobójstw; samobójstwo usiłowane; samobójstwo dokonane

EN

suicidology; suicide attempt; suicidal behaviour; social aspects of suicide; dynamics of suicide; suicide attempted; suicide committed

• Publisher: "Pedagogium" Wydawnictwo OR Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
• Journal: Edukacja Humanistyczna
• Year: 2020
• Issue: 2
• Pages: 87-120

Dates

published

2020-12-18

Contributors

author

Kawecki Andrzej

• Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu

References

• Bałandynowicz A., Zapobieganie samobójstwom. Poradnik dla pracowników mediów. Zakład Wydawniczo-Produkcyjny „Foliał”, Warszawa 2003.
• Baumann K., Problem aktów samobójczych wśród osób w starszym wieku, Gerontologia Polska nr 2/2008.
• Bielicki R., (red.), Dynamika, uwarunkowania, profilaktyka samobójstw w ostatnim ćwierćwieczu XX wieku w Polsce, Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, Bydgoszcz 2005.
• Carr A., Depresja i próby samobójcze młodzieży, sposoby przeciwdziałania i reagowania, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.
• Connor R. O’, Sheehy N., Zrozumieć samobójcę, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.
• Durkheim E., Samobójstwo. Studium z socjologii, przekład K. Wakar, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
• Gask L., Samobójstwo i umyślne samookaleczenie, [w:] Psychoterapia i poradnictwo, red. C. Feltham, I. Horton, Sopot 2013.
• Gawda B., Archetyp śmierci – listy samobójców, [w:] Problemy współczesnej tanatologii, red. J. Kolbuszewski, Medycyna – antropologia kultury – humanistyka, Wrocław 1998.
• Gmitrowicz A., Uwarunkowania zachowań samobójczych młodzieży, „Suicydologia”, tom I, Warszawa 2005.
• Hołyst B., Wiktymologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2006.
• Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2004.
• Hołyst B., Suicydologia, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2002.
• Hołyst B., Wiktymologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2000.
• Hołyst B., Na granicy życia i śmierci, Agencja Wydawnicza „Cindrella Books”, Warszawa 1999.
• Hołyst B., Samobójstwo – przypadek czy konieczność, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983.
• Jarosz M., Samobójstwa w czasach kryzysu, „Suicydologia”, t. VII, Warszawa 2015.
• Jarosz M., Samobójstwa. Dlaczego teraz?, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2013.
• Jan Paweł II, Veritatis Splendor, [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Wydawnictwo Znak, Kraków 2000.
• Kałdon B.M., Samobójstwa zagrożeniem XXI wieku, [w:] Wybrane obszary niebezpieczeństw XXI wieku w ujęciu interdyscyplinarnym, red. B.M. Kałdon, Warszawa 2016.
• Kałdon B. M., Samobójstwo w ujęciu kryminologicznym, [w:] Suicydologiczne aspekty atologii społecznej, red. B. M. Kałdon, I. Kurlak, Ostrowiec Świętokrzyski-Warszawa 2014.
• Kielan A., Olejniczak D., Czynniki ryzyka oraz konsekwencje zachowań samobójczych z uwzględnieniem problematyki samobójstw dzieci i młodzieży, Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka Vol. 17 Nr 3 (2018).
• Kuć M., Wiktymologia, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Lewinsky-Aurbach B., Suizidale jugendliche Grenzen Und Möglichkeiten psychologischen Verstehens, Stuttgart 1980.
• Linowski K., Wysocki I., Oddziaływania psychoreakcyjne na skazanych agresywnych w warunkach penitencjarnych , Ostrowiec Świętokrzyski 2006.
• Makara-Studzińska M., Zachowania autodestrukcyjne młodzieży, red. A. Gmitrowicz, M. Makara-Studzińska, A. Młodożeniec, Ryzyko samobójstwa u młodzieży, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
• Makowska M., Desk research, [w:] Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów, red. M. Makowska, Warszawa 2013.
• Pieniążek A., Stefaniuk M., Socjologia prawa. Zarys wykładu, Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 2000.
• Pietrzak M., Samobójstwo w strukturze życia podmiotowego, [w:] Samobójstw. Specyfika problemu, horyzonty badawcze, red. S. Kijaczko, Opole 2003.
• Pralong J., Samobójstwo i co dalej?, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów, Poznań 2013.
• Rzadkowska M., Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży – charakterystyka ryzyka i profilaktyka, Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały 2016, nr 1 (18).
• Shneidman E., The suicidal mind, Oxford University Press, New York 1996.
• Stukan J., Diagnoza ryzyka samobójstwa, Wydawnictwo Prometeusz, Opole 2008.
• Suchańska A., Krysińska K., Samobójstwo-perspektywa psychologiczna, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie, Konin 2003.
• Sumiła A., Sulska E., Zachowania samobójcze u pacjentów hospitalizowanych psychiatrycznie na oddziale młodzieżowym, Psychiatria, tom 3, nr 3, Gdańsk 2006.
• Szymanowska A., Samobójstwa, [w:] Patologia społeczna. Wybrane problemy, red. T. Szymanowski, Warszawa 1991.
• Ślipko T., Życie i płeć człowieka. Przedmałżeńska etyka seksualna. Etyczny problem samobójstwa, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1978.
• Zwoliński A., Prawo o samobójstwie, [w:] Servabo legem tuam in toto corde meo. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Józefowi Krzywdzie CM Dyrektorowi Instytutu Prawa Kanonicznego UP JPII z okazji 70. rocznicy urodzin, Wydawnictwo Naukowe UPJPII w Krakowie, Kraków 2013.
• Zwoliński A., Samobójstwo jako problem osobisty i publiczny, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013.
• Światowa Organizacja Zdrowia, Polskie Towarzystwo Suicydologiczne, Zapobieganie samobójstwom. Poradnik dla lekarzy pierwszego kontaktu, Genewa-Warszawa 2003.
• Katechizm Kościoła katolickiego, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1994.

Identifiers

ISSN

1507-4943