Twarze i pejzaże. Rekonesans

• Authors: Kita Barbara

Title variants

EN

Faces and Landscapes: A Reconnaissance

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji wybranych refleksji na temat relacji twarzy i pejzażu w klasycznych tekstach francuskiej teorii filmu. Autorka proponuje prześledzenie tych miejsc w dorobku Jeana Epsteina, Béli Balázsa, Edgara Morina czy Gilles’a Deleuze’a, w których wzajemne powiązanie między ludzkim obliczem i krajobrazem jest omawiane (choć w niewielkim zakresie) w odniesieniu do kina. Zauważa, że pierwsi badacze kina sytuowali opisywaną zależność w perspektywie specyfiki medium filmu. Ich propozycje zostają następnie umieszczone w kontekście rozważań współczesnych teoretyków, przede wszystkim Pascala Bonitzera, Jacques’a Aumonta i Jeana Motteta, którzy dostrzegają stopniowe przewartościowanie oraz transformację wzajemnych relacji twarzy i pejzażu, a wreszcie ich zanik czy wręcz destrukcję.

EN

The article attempts to reconstruct selected observations on the relationship between face and landscape in classic texts of French film theory. The author proposes to trace those places in the works of Jean Epstein, Béla Balázs, Edgar Morin, or Gilles Deleuze in which the interrelation between the human face and the landscape is discussed (even if only to a small extent) in relation to cinema. She notes that the early film scholars viewed the relationship in question from the perspective of the specificity of the film medium. Their proposals are then placed in the context of considerations by contemporary theorists – Pascal Bonitzer, Jacques Aumont, and Jean Mottet, among others – who recognize the gradual re-evaluation and transformation of the interrelationship between face and landscape, and finally, their disappearance or even destruction.

Keywords

PL

francuskie filmoznawstwo; teoria; twarz; pejzaż

EN

French film studies; theory; face; landscape

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2023
• Issue: 123 Tempo i rytm
• Pages: 139-163

Contributors

author

Kita Barbara

• Uniwersytet Śląski

• https://orcid.org/0000-0003-3616-9863

References

• Andrew, J. D. (1995). Główne teorie filmu (tłum. A. Kołodyński). Łódź: PWSFTviT.
• Aumont, J. (1992). Du visage au cinéma. Paris: Cahiers du cinéma.
• Aumont, J. (2007). L’Oeil interminable. Paris: Editions de la Différence.
• Balázs, B. (1987). Wybór pism (tłum. K. Jung, R. Porges). Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
• Baudrillard, J. (1987). Au-dela du vrai et du faux, ou le malin génie de l’image. Cahiers internationaux de sociologie, 82, ss. 139-145.
• Bonitzer, P. (1982). Le Champ aveugle: essais sur le cinéma. Paris: Gallimard.
• Bougnoux, D. (2003). Faire visage, comme on dit faire surface. Les Cahiers de médiologie, 1 (15), ss. 9-15.
• Czeczot-Gawrak, Z. (1962). Jean Epstein. Studium natury w sztuce filmowej. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
• Czerwiński, M. (1975). Przedmowa. W: E. Morin, Kino i wyobraźnia (tłum. K. Eberhardt, przedm. M. Czerwiński). Warszawa: PIW.
• Deleuze, G. (2009). Kino. 1. Obraz-ruch. 2. Obraz-czas (tłum. J. Margański). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Deleuze, G., Guattari, F. (2015). Tysiąc plateau (red. J. Bednarek). Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
• Elsaesser, T., Hagener, M. (2015). Teoria filmu: wprowadzenie przez zmysły (tłum. K. Wojnowski). Kraków: Universitas.
• Epstein, J. (2019). Bonjour cinéma: Le Cinématographe vu de l’Etna et autres écrits (Écrits complets. Volume II. 1920-1928). Paris: Les Éditions de L’Oeil.
• Gardies, A. (1999). Le Paysage comme moment narratif. W: J. Mottet (red.), Les Paysages du cinéma. Seyssel: Champ Vallon.
• Merleau-Ponty, M. (2001). Fenomenologia percepcji (tłum. M. Kowalska, J. Migasiński). Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Merzeau, L. (2003). De la photogénie. Les Cahiers de médiologie, 1 (15), ss. 199-206.
• Morin, E. (1975). Kino i wyobraźnia (tłum. K. Eberhardt, przedm. M. Czerwiński). Warszawa: PIW.
• Mottet, J. (1999). Avant-propos. W: J. Mottet (red.), Les Paysages du cinéma. Seyssel: Champ Vallon.
• Sebbah, F. D. (2015). Lyotard et le visage sans Levinas. Revue de métaphysique et de morale, 87 (3), ss. 389-400.
• Tognolotti, C., Vichi, L. (2020). De la photogénie du reél à la théorie d’un cinéma au-delà du réel: l’archipel Jean Epstein. Torino: Kaplan.