Uposażenie organistów dekanatu krotoszyńskiego w XVIII i XIX wieku w świetle zachowanych archiwaliów

• Authors: Głuchowski Tomasz

Title variants

EN

Remuneration of the organists of the Krotoszyń decanate In the 18th and 19th centuries In the light of preserved archives

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule autor opisuje sposoby oraz wielkość wynagradzania organistów dekanatu krotoszyńskiego w XVIII i XIX w. Na potrzeby artykułu zostały przebadane archiwalia znajdujące się w zasobach Archiwów Archidiecezjalnych w Gnieźnie i w Poznaniu. Sytuacja organistów na przestrzeni dwustu lat była zmienna, wpływało na to wiele czynników, także tych zewnętrznych, np. w postaci zawirowań historycznych (rozbiory Polski). W artykule zwrócono uwagę na wielorakość stosowanych w obu stuleciach rozwiązań w celu zapewnienia godziwych warunków bytowania tej grupy zawodowej. Autor podjął próbę ukazania zarobków m.in. w kontekście ówcześnie panujących cen produktów żywnościowych. Z jednej strony wydaje się, że uposażenie oscylowało z reguły na granicy średniego i minimalnego wynagrodzenia, z drugiej jednak szukano także rozwiązań systemowych, mających wpływ na lepsze warunki płacowe, pozwalające na godziwe życie.

EN

This article describes the methods and amounts of remuneration for organists of the Krotoszyn deanery in the 18th and 19th centuries. For the purposes of the article, archival materials from the Archdiocesan Archives in Gniezno and Poznań were examined. The situation of organists has changed over the course of two hundred years, influenced by many factors, including external ones, e.g. historical turmoil (partitions of Poland). The article draws attention to the variety of solutions used in both centuries to ensure decent living conditions for this professional group. The author attempted to establish earnings, among other things, in the context of the then prevailing prices of food products. On the one hand, it seems that the salary was usually on the verge of the average and minimum wage, but on the other hand, systemic solutions were also sought that would influence better wage conditions that would allow for a decent life.

Keywords

PL

uposażenie; organiści; Krotoszyn

EN

renumeration; organist; Krotoszyn

• Publisher: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
• Journal: Musica Ecclesiastica
• Year: 2024
• Issue: 19
• Pages: 47-59

Dates

published

2024-06-29

Contributors

author

Głuchowski Tomasz

• Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych

References

• Gniezno, Archiwum Archidiecezjalne, Akta wizytacji kościelnej parafii krotoszyńskiej (11/1719), wizytacja archidiakonatu kaliskiego przez Jana Gałczyńskiego, sygn. wiz. 11. A Cons. 52.
• Gniezno, Archiwum Archidiecezjalne, Akta wizytacji kościelnej parafii krotoszyńskiej (1728), sygn. wiz. 14.
• Gniezno, Archiwum Archidiecezjalne, Akta wizytacji kościelnej parafii krotoszyńskiej; Stan osobisty duchowieństwa i sług kościoła Farnego i szpitalnego Krotoszyńskiego (3 grudnia 1790), sygn. wiz. 86.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Wizytacja generalna dekanatu krotoszyńskiego przez Stefana Łubieńskiego (1790), sygn. AV 53, mf. 778.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Wizytacja dekanatu krotoszyńskiego przez Macieja Walentego Przygodzkiego (1800), sygn. AV 55, mf. 778.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Wizytacja dekanatu krotoszyńskiego przez Teodora Mikstackiego (1816), sygn. AV 56, mf. 778.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Benice – raport wydatków (10 sierpnia 1832), wizytacja 1831, sygn. KA 10697.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Kobylin – etaty i rachunki kościołów III (29 sierpnia 1891), sygn. KA 8134.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Lutogniew – etaty i rachunki kościołów I (1884-1885), sygn. KA 8233.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Akta tyczące się wizyt dekanalnych (1831-1866), sygn. KA 10221.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Akta odbycia wizyty dekanalnej w dekanacie krotoszyńskim w Baszkowie, Sulmierzycach, w Wyganowie, Kobylinie, Kobiernie, Zdunach i Krotoszynie (1762), sygn. KA 15330.
• Inwentarium rerum et Summarium SS. Rosarii Ecclesiae Par. Kobylinensis (XVIII w.), sygn. Pa 195/009.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Kobylin, Wizyta generalna kościoła w Kobylinie przez Franciszka Kraszkowskiego (1720), sygn. Pa 195/015.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Kobylin, Wizyta generalna przez Tomickiego (1743), sygn. Pa 195/016.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Kobylin, Visitatis Ecclesiae Parochialis in oppido Kobylin per Antonium Wyczałkowski (1762), sygn. Pa 195/018.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Kobylin, Wizyta generalna kościoła farnego przez X. Ignacego Taubę (1790) sygn. Pa 195/020.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Wyganów, Akta wizytacji dekanalnej kościoła w Wyganowie (1836), sygn. PA 455/004.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Piszczek Alojzy, Dzieje parafii Benice, maszynopis sygn. mps II/092.
• Poznań, Archiwum Archidiecezjalne, Piszczek Alojzy, ks., Parafia w Starym Grodzie w latach 1572-1744, Poznań 1985, maszynopis sygn. mps I/159.
• Błażejewski Feliks, Dzieje kościoła po-trynitarskiego i parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Krotoszynie, Krotoszyn 1980, Biblioteka Muzeum Regionalnego w Krotoszynie, maszynopis sygn. 1238.
• Błażejewski Feliks, Kronika parafii i kościoła farnego pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie, Krotoszyn 1977, archiwum prywatne autora, kserokopia maszynopisu.
• Historia Polski w liczbach, t. 2, red. Fr. Kubiczek, opr. A. Wyczański, Warszawa 2006.
• Kumor Bolesław, Granice archidiecezji gnieźnieńskiej w tysiącleciu (1000-1939), „Prawo Kanoniczne” 9 (1966), 3-4, s. 3-26.
• Łukasiewicz Dariusz, Głód i nadmiar. Konsumpcja żywności w Prusach w XIX i pocz. XX w., „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych” 2 (2018), s. 65-88.