Four Movements for Two Pianos (2008) Philipa Glassa. Uwagi na temat formy

• Authors: Miklaszewska Joanna

Title variants

EN

Philip Glass’s Four Movements for Two Pianos (2008). Some remarks on the musical form

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Four Movements for Two Pianos Philipa Glassa jest kompozycją, której wiele cech pozwala zaszeregować ją do nurtu w muzyce przełomu XX i XXI wieku określanego jako „neoromantyzm” lub „nowy romantyzm”. W utworze tym elementem pierwszoplanowym staje się melodyka, zaś harmonika oparta jest na trójdźwiękach i czterodźwiękach. Dominującą fakturą jest homofonia, w zakresie artykulacji często wprowadzana jest gra legato. Zaakcentowanie w tytule czterech części wchodzących w skład utworu wskazuje na analogie z czteroczęściowym schematem cyklu sonatowego. Część pierwsza odzwierciedla elementy formy allegra sonatowego, o czym świadczy tempo szybkie, wystąpienie dwóch przeciwstawnych tematów i ich przetwarzanie oraz wprowadzenie krótkiej repryzy, a także stosowanie nieregularnych struktur okresowych. Część druga, utrzymana w tempie umiarkowanie wolnym, ma budowę odcinkową; zaznaczają się w niej cechy ronda. Część trzecia utrzymana jest w formie odcinkowej. W jej warstwie wyrazowej kompozytor nawiązał do tradycji gatunku scherza. Finał (Movement 4) kompozytor ujął w formę wariacji z dwoma tematami. W Four Movements for Two Pianos kompozytor nawiązuje także do tradycji romantycznych utworów cyklicznych poprzez dążenie do ujednolicenia materiału tematycznego. O oryginalności ustanowionego przez Philipa Glassa idiomu postminimalistycznej sonaty świadczy nowatorskie kształtowanie struktur tematycznych, łączące struktury ewolucyjne, nawiązujące do tradycji sonaty klasyczno-romantycznej, z procedurami repetycyjnymi o proweniencji minimalistycznej oraz zestawianie minimalistycznej faktury fortepianowej z fakturą wirtuozowską. O postminimalistycznym obliczu utworu Four Movements for Two Pianos zadecydowało przede wszystkim wprowadzenie techniki repetytywnej oraz oryginalne zestawianie jej z techniką przetworzeniową i wariacyjną. W sposobie kształtowania formy — odwołaniem do dawnego modelu formalnego i wypełnianiem go nowoczesnym językiem dźwiękowym nawiązał Glass do idiomu neoklasycznej sonaty.

EN

Philip Glass’s Four Movements for Two Pianos is a composition whose numerous qualities allow it to be linked with the contemporary musical trend known as “neoromanticism” or “new romanticism”. The crucial element of the piece is the melody, the harmony is based on triads and four-note chords. The dominant texture is homophony, and the legato articulation is often introduced. The four movements stressed in the title indicate analogy with the four-part sonata cycle. The first part reflects the elements of the sonata-allegro form, as evidenced by the fast tempo, the occurrence of two opposing subjects and their transformation, introducing a short recapitulation, and the use of irregular periodic structures. The second part, written at moderate pace, has a sectional structure; there are some features of the rondo form. The third part also has a sectional structure. The composer referred to the scherzo genre in it. Movement 4 takes the variation form with the two themes. In Four Movements for Two Pianos the composer also refers to the tradition of romantic cyclical works by striving to unify the thematic material. Philip Glass in his postminimalist sonata provides an innovative formation of the thematic structures, linking evolutionary structures, referring to the tradition of classical and romantic sonatas with the repetitive procedures of minimalist origin, and combining a minimalist piano texture with a virtuoso texture. The postminimalist nature of Four Movements for Two Pianos was determined primarily by the introduction of the repetitive technique, which is compiled with the development and variation techniques. In the manner of shaping the form — referring to the old formal model and filling it with a modern sound language, Glass referred to the idiom of the neoclassical sonata.

Keywords

PL

neoromantyzm; sonata; postminimalizm; technika repetytywna

EN

neoromanticism; sonata; postminimalism; repetitive technique

• Publisher: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki
• Journal: Aspekty Muzyki
• Year: 2018
• Volume: 8
• Pages: 377-390

Dates

published

2018

Contributors

author

Miklaszewska Joanna

• Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego, ul. Szewska 36, 50–139 Wrocław

References

• The Ashgate Research Companion to Minimalist and Postminimalist Music, eds. Keith Potter, Kyle Gann, Pwyll Ap Siôn, London–New York 2013.
• Glass Philip, Opera on the Beach, ed. Robert T. Jones, London 1988.
• Glass Philip, Words Without Music. A Memoir, New York 2015.
• Gołąb Maciej, Muzyczna moderna w XX wieku. Między kontynuacją, nowością a zmianą fonosystemu, Wrocław 2011.
• Guerin Richard, [komentarz do nagrania CD] Ruhr Piano Festival. Philip Glass Piano Music. Four Movements for Two Pianos, Etudes for Piano, The Hours, wyk. Maki Namekawa, Dennis Russell Davies, Orange Mountain Music 0060.
• Mizerska-Golonek Ewa, Targosz Jacek, Forma sonatowa. Ogólna koncepcja formy. Tektonika i architektonika tematu sonatowego, Kraków 1997.
• Paja-Stach Jadwiga, Muzyka polska od Paderewskiego do Pendereckiego, Kraków 2009.
• Rosen Charles, Sonata Forms, New York–London 1988.
• Schwarz K. Robert, Minimalists, London 1996.
• Skowron Zbigniew, Nowa muzyka amerykańska, Kraków 1995.
• Strzelecki Paweł, „Nowy romantyzm” w twórczości kompozytorów polskich po roku 1975, Kraków 2006.
• Taruskin Richard, Music in the Late Twentieth Century, (The Oxford History of Western Music, Vol. 5: The Late Twentieth Century), Oxford–New York 2010.
• Writings on Glass. Essays, Interviews, Criticism, ed. Richard Kostelanetz, Berkeley–Los Angeles–London 1999.

Identifiers

ISSN

2082-6044

ISBN

978-83-64615-33-7

DOI

10.34861/aspmuz8-16_four-movem