Negacja jako operator dyskursywny

• Authors: PALCZEWSKI Rafał

Title variants

EN

Negation as a Discursive Operator

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Praca jest poświęcona negacji dyskursywnej (metajęzykowej). Omawiane są jej funkcje (np. sprostowanie, uwypuklenie, zaskoczenie), rodzaje (np. implikacyjna, językowa, prozodyczna) i własności (np. pozorna sprzeczność, pragmatyczne odkodowanie, przytoczenie, a nie użycie, brak konstrukcji z prefiksem „nie”, brak konstrukcji z zaimkami negatywnymi). Następnie roz­patrzona została możliwość, że negacja dyskursywna jest jedynie szczególnym przypadkiem in­nych rodzajów negacji, w szczególności negacji kontrastywnej lub illokucyjnej. Dalej po­stawiono pytanie, czy w przypadku negacji dyskursywnej mamy do czynienia ze zjawiskiem seman­tycz­nym czy pragmatycznym, jak również, czy jest możliwe ujęcie negacji dyskursywnej w ramach mechanizmu konwersacyjnego nazywanego „przywołaniem echem”.

EN

This paper is devoted to the discursive (metalinguistic) negation. Its functions (e.g. a recti­fication, emphasis, surprise), types (e.g. implicative, linguistic, prosodic) and properties (e.g. the ostensible inconsistency, pragmatic decoding, mention rather than use, no construction with the prefix ‘no’, no construction with negative pronouns) are discussed. Next, the possibility is con­sidered that the discursive negation is only a special case of other types of negation, in particular contrastive or illocutionary negation. Then the question is raised whether in the case of the dis­cursive negation we are dealing with a semantic or pragmatic phenomenon, as well as whether it is possible to include the discursive negation in the context of a conversational mechanism called ‘echoic use.’

Keywords

PL

negacja dyskursywna (metajęzykowa); negacja deskryptywna; negacja kontrastywna; negacja illokucyjna; implikatura; presupozycja; przywołanie echem; Laurence Horn

EN

discursive (metalinguistic) negation; descriptive negation; contrastive negation; illocutionary negation; echoic use; implicature; presupposition; Laurence Horn

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2018
• Volume: 66
• Issue: 2
• Pages: 129-148

Dates

published

2018-06

Contributors

author

PALCZEWSKI Rafał

References

• Atlas, Jay David. 1977. „Negation, ambiguity, and presupposition”. Linguistic and Philosophy 1, No. 3: 321–336.
• Brown, H. Jackson. 2007. The Complete Life’s Little Instruction Book. Neshville, Tenn.: Routledge Hill Pr.
• Carston, Robyn. 1996. „Metalinguistic negation and echoic use”. Journal of Pragmatics 25, No. 3: 309–330.
• Carston, Robyn, i Eun-Ju Noh. 1996. „A truth-functional account of metalinguistic negation, with evidence from Korean”. Language Sciences 18, No. 1–2: 485–504.
• Ciuciura, Janusz. 2008. „Negations in the Adjunctive Discursive Logic”. Bulletin of the Section of Logic 37, No. 3/4: 143–160.
• Collins, Chris, i Paul M. Postal. 2014, Classical NEG Raising. An Essay on the Syntax of Negation. Cambridge: MIT Press.
• Davis, Wayne A. 2016. Irregular, Negatives, Implicatures, and Idioms. Dordrecht: Springer.
• Ducrot, Oswald. 1972. Dire et ne pas dire, Paris: Hermann.
• Fillmore, C.J. 1964. „The Position of Embedding Transformations in a Grammar. Word 19, No. 2: 208–231.
• Foolen, Ad. 1991. Metalinguistic Negation and Pragmatic Ambiguity: Some comments on a pro­posal by Laurence Horn. „Pragmatics” 1, No. 2: 217–237.
• Gates, Dave L., i Orin Dale Seright. 1967. „Negative-Contrastive Constructions in Standard Modern English”. American Speech 42, No. 2: 136–141.
• Gazdar, Gerald. 1979. Pragmatics: Implicature, Presupposition and Logical Form. New York: Academic Press.
• Geurts, Bart. 1998. „The Mechanism of Denial”. Language 74, No. 2: 274–307.
• Horn, Laurence R. 1971. „Negative Transportation: unsafe at any speed?”. The proceedings of the 7th Annual Meeting of the Chicago Linguistics Society 7: 120–133.
• Horn, Laurence R. 1985. „Metalinguistic Negation and Pragmatic Ambiguity”. Language 61, No. 1: 121–174.
• Horn, Laurence R. 1989. A Natural History of Negation. Chicago: University of Chicago Press.
• Iwata, Seizi, 1998. „Some extensions of the echoic analysis of metalinguistic negation”. Lingua 105, No. 1–2: 49–65.
• Jespersen, Otto. 1960. „Negation in English and Other Languages (1917). W: Otto Jespersen. Selected Writings of Otto Jespersen, 2–80. London: George Allen & Unwin Ltd.
• Lyons, John. 1977. Semantics. T. 2. Cambridge: Cambridge University Press.
• Maciuszek, Józef. 2006. Negacja w języku i komunikacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Martin, John N. 1982. „Negation, Ambiguity, and the Identity Test”. Journal of Semantics 1, No. 3-4: 251–274. DOI: 10.1093/jos/1.3-4.251.
• Martin John N. 2004. Themes in Neoplatonic and Aristotelian logic: Order, Negation and Ab­straction. Aldershot, Hampshire: Ashgate.
• McCawley, James D. 1991. „Contrastive Negation and Metalinguistic Negation”. The proceedings of the 27th Annual Meeting of the Chicago Linguistics Society 27, No. 2: 189–206.
• Modrzejewska, Ewa. 1981. Neg-Raising Predicates in English and Polish. W: Jacek Fisiak, red. Papers and Studies in Contrastive Linguistics. T. 13, 41–52. Poznań: UAM.
• Nowaczyk, Adam. 2005. „Dwa sposoby myślenia o negacji”. Kwartalnik Filozoficzny 33, z. 3: 79–88.
• Palczewski, Rafał. 2014. Wiedza w kontekstach. T. I,. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uni­wersytetu Mikołaja Kopernika.
• Palczewski, Rafał. 2016. „O odwoływalności implikacji pragmatycznych”. Przegląd Filo­zoficzny nr 2 (98): 271–285.
• Pitts, Alyson. 2011. „Exploring a ‘Pragmatic Ambiguity’ of Negation”. Language 87, No 2: 346–368.
• Rogowski, Leonard Sławomir. 1964. Logika kierunkowa a heglowska teza o sprzeczności zmiany. Toruń: Towarzystwo Naukowe.
• Saka, Paul. 1998. „Quotation and the Use-Mention Distinction”. Mind 107, Is. 425: 113–135. DOI: 10.1093/mind/107.425.113.
• Searle, John R. 1969. Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language. Cambridge: Cambridge University Press.
• Speranza, J.L., i Laurence R. Horn. 2010. „A brief history of negation”. Journal of Applied Logic 3 (8), s. 277–301. DOI: 10.1016/j.jal.2010.04.001
• Sperber, Dan, i Deirde Wilson. 1981. Irony and the Use-Mention Distinction. W: Peter Cole, red. Radical Pragmatics, 295–318. New York: Academic Press, 1981 [pol.: Ironia a rozróżnienie między użyciem i przywołaniem. Przeł. Maria Bożena Fedewicz. Pamiętnik Literacki 77, z. 1: 1986: 265–288].
• Sperber, Dan, i Deirde Wilson. 1986. Relevance: Communication and Cognition. Harvard Uni­ver­sity Press [pol.: Relewancja: komunikacja i poznanie. Przeł. zespół. Kraków: Tertium, 2011].
• Stróżewski, Władysław. 1967. „Z historii problematyki negacji. Część I: Ontologiczna proble­matyka negacji w De quattuor oppositis”. Studia Mediewistyczne 8: 138–246.
• Stróżewski, Władysław. 1968. „Z historii problematyki negacji, Część II: Ontologiczna proble­matyka negacji u Jana Szkota Eriugeny i H. Bergsona”. Studia Mediewistyczne 9: 117–213.
• Termińska, Kamila. 1987. „Negacja w wypowiedzeniach postrzeżeniowych prozy Jarosława Iwaszkiewicza”. Język Artystyczny 5: 63–82.
• Zwicky, Arnold M., i Jerrold M. Sadock. 1975. „Ambiguity Tests and How To Fail Them”. W: John Kimball, red. Syntax and Semantics 4, 1–36. New York: Academic Press.

Identifiers

DOI

10.18290/rf.2018.66.2-7