Edukacja przez sztukę: artysta w szkole

• Authors: Minchberg Małgorzata

Title variants

EN

Education through art: an artist at school

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W nowoczesnej edukacji nauczanie przez sztukę i doświadczenie wypiera naukę przez zapamiętywanie. Działania na styku sztuki i nauki (wg teorii STEAM) prowadzone przez artystów w polskich szkołach są tego przykładem. Działający od 2016 program Centrum Edukacji Obywatelskiej p.n. Rezydencje Artystyczne. Sztuka Zaangażowania wpisuje się w nowe trendy edukacyjne, gdzie działania twórcze i sztuka prowadzą do nabywania wiedzy i umiejętności w przeróżnych kierunkach. W wyniku doświadczeń jednej z rezydujących artystek i grupy nastolatków z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii nr 8 w Radości został wypracowany pewien model współpracy pomiędzy artystą a szkołą, zgodny z nowymi trendami pedagogiki, który zostanie przedstawiony w tym artykule. Celem opisanych działań było wprowadzenie do systemu edukacji przez osobę artysty-edukatora konektywnych i twórczych metod, które poprowadziły uczestników do współdziałania stanów Ja. W pierwszym podrozdziale autorka nakierowuje na główną korzyść, którą uczestnicy uzyskują podczas udziału w tego typu projektach artystyczno-edukacyjnych, gdzie proces twórczy prowadzi do holistycznego rozwoju i poszerza spektrum postrzegania otaczającego świata. Następnie wyeksponowano zasoby, które wnosi artysta w tym procesie, odpowiadając na zaobserwowane, wielopłaszczyznowe potrzeby grupy nastolatków. W kolejnych częściach artykułu przedstawiono najważniejsze środki edukacyjne i narzędzia sztuki użyte w trakcie zainicjowanego procesu, przy czym wyodrębniono „współpracę międzyśrodowiskową” w osobnym podrozdziale, jako fundamentalny element tego typu działania.

EN

In modern education, teaching through art and experience is substituting learning by memorization. An example is provided by activities conducted by artists in Polish schools, where art and learning meet (according to STEAM Theory). The Art of Engagement belongs to new educational trends, where creative activities and art lead to acquisition of knowledge and skills in various areas. As a result of experiences of one of the resident artists and a group of teenagers from the Youth Sociotherapy Centre No. 8 in Radość, a certain model of cooperation between an artist and the school has been developed. It is consistent with new trends in pedagogy and it has been presented in this article. The aim of the described activities is an introduction of connective and creative methods into the education system by an artist-educator. These methods have led the participants to ego states cooperation.

Keywords

PL

edukacja kulturowa; edukacja przez sztukę; edukacja kulturalna; projekty edukacyjne; edukacja artystyczna; artysta w szkole; pedagogika twórczości; konektywizm

EN

education through art; art education; cultural education; creative attitude; creativity; connectivism; pedagogy of creativity; artist at school

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacyjna Analiza Transakcyjna
• Year: 2018
• Issue: 7
• Pages: 221–232
• Physical description: Artykuł naukowy

Contributors

author

Minchberg Małgorzata

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie

References

• Arnheim, R. (1970). Visual Thinking. Londyn: Faber & Faber Limited.
• Bulzak, A. (2009). Synergia jako narzędzie kształtowania „ja” w rzeczywistości społecznej. W: Popek, S. (red.). Psychologia twórczości (s. 102–112). Lublin: UMCS.
• Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, http://www.kopernik.org.pl.
• Chrzanowska, I. (2014). Nauczanie inkluzyjne w doświadczeniach polskich – podstawy prawne i społeczne uwarunkowania. Studia Edukacyjne, 30, 109– 117.
• De Bono, E. (2001). Z nowym myśleniem w nowe tysiąclecie. Poznań: Rebis.
• Dewey, J. (1975). Sztuka jako doświadczenie, przeł. A. Potocki. Wrocław: Ossolineum.
• Franc, M. (2014). Trening twórczości jako współczesna i efektywna forma wychowania przez sztukę, praca doktorska. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.
• Frankiewicz, W. (1993). Pedagogika Celestyna Freineta – dzieło i inspiracja. Gdańsk: Polskie Stowarzyszenie Animatorów Pedagogiki C. Freineta.
• Gardner, H. (1993). Creative Minds. New York: Basic Books. Gloton, R., Clero, C. (1976). Twórcza aktywność dziecka. Warszawa: WSiP.
• Gurycka, A. (1986). Rozwój i kształtowanie zainteresowań. Lublin: Biblioteka Pedagogiczna.
• Hazelkorn, E. (2015). Raport Unii Europejskiej ds. Edukacji, Bruksela. http://ec.europa.eu/research/swafs/pdf/pub_science_education/KI-NA-26893-EN-N.pdf. Pobrane: 10 listopada 2018r.
• Jakubowski, W. (2011). Edukacja w świecie kultury popularnej. Kraków: Impuls.
• Juszczyk-Rygałło, J. (2015). Wielowymiarowość współczesnej edukcji dziecka, Częstochowa: AJD.
• Klus-Stańska, D., Kruk, J. (2009). Tworzenie warunków dla rozwojowej zmiany poznawczej i konstruowania wiedzy przez dziecko. W: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (red.). Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania (s. 455–501). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Koschany, R., Skórzyńska, A. (2014). Edukacja kulturowa. Poręcznik. Poznań: Centrum Praktyk Edukacyjnych.
• Majewski, P. (2013). Muzea i uczenie się przez całe życie – podręcznik europejski. Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
• Mass, V.F. (2005). Uczenie się przez zmysły. Warszawa: WSIP.
• Olbrycht, K., Głyda, B., Matusiak, A. (2013) Kompetencje do prowadzenia edukacji kulturalnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Olczak, M. (2009). Trening twórczości jako nowoczesna forma wychowania przez sztukę. Kraków: Impuls.
• Read, H. (1976). Wychowanie przez sztukę, przeł. H. Tarnowska. Wrocław: Ossolineum.
• Robinson, K. (2011). Out of Our Minds. Learning to be Creative. Chichester, West Sussex: Capstone Publishing.
• Runco, M.A. (2004). Creativity. California: Psychology Department, California State University, Fullerton.
• http://homes.ieu.edu.tr/~dhasirci/Hasirci-ARTICLES/Citation.pdf. Pobrane: 10.11.2018.
• Schiller, F. (1972). O estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, przeł. I. Krońska, J. Prokopiuk. Warszawa: Czytelnik.
• Sternberg, R.J. (2001). Psychologia poznawcza, przeł. E. Czerwińska, A. Matczak. Warszawa: WSIP.
• Szmidt, K.J. (2013). Pedagogika twórczości. Sopot: GWP.
• Śleziński, K. (2003). Zarys dydaktyki filozofii. Kraków: Impuls.
• Urszyńska-Jarmoc, J. (2003). Twórcza aktywność dziecka: teoria, rzeczywistość, perspektywy rozwoju. Białystok: Trans Humana.
• Wojnar, I. (1982). Wychowanie przez sztukę. Wrocław: Ossolineum.
• Zalewska-Pawlak, M., Pikała, A. (2011). Szkoła XXI wieku szkołą edukacji estetycznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.