Pudelek? Polityka? Przybora? Dobór tekstów do analizy na zajęciach językoznawczych

• Authors: Piętkowa Romualda

Title variants

EN

Pudelek? Polityka? Przybora? Selecting texts for analysis on linguistics classes

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article describes three spheres of culture which can be used as sources of texts for linguistics classes, evoked by the nicknames mentioned in the title: Pudelek.pl (a gossip website) as a source of mass culture texts, Polityka (a widely-read opinion weekly) as an example of the political discourse, and finally Jeremi Przybora (a perfectionist lord of the Polish language) as an example of the highbrow culture texts. The article results from author’s own teaching experience. She introduces vocabulary of the public discourse, distinguishing between the “flagship” words, the winged words, and the words that changed their due to the influence of political correctness (i.e. words which were “turned inside out”). Particularly important here seem to be the winged words which, characterized by their condensed form, are able to built both cultural continuity and group identity. Therefore, amongst the selected texts are also those by/about the persons related to university.

Keywords

PL

kultura; dydaktyka; językoznawstwo; styl; teksty

EN

winged words; political correctness; mass culture; linguistics classes

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Forum Lingwistyczne
• Year: 2014
• Issue: 1
• Pages: 149-162

Contributors

author

Piętkowa Romualda

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Antas J., 1999: O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-pragmatyczne. Kraków.
• Bajerowa I., 1997: Piękno contra piękno. „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 4 (40), s. 13–14.
• Barłowska M., Budzyńska-Daca A., Załęska M., red., 2010: Ćwiczenia z retoryki. Warszawa.
• Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009: Tekstologia. Warszawa.
• Bralczyk J., 2004: Leksykon zdań polskich. Warszawa.
• Bralczyk J., Wasilewski J., 2008: Polskie języki publiczne. W: Warchala J., Krzyżyk D., red.: Polska polityka językowa w Unii Europejskiej. Katowice, s. 273–288.
• Chlebda W., 2005: Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne. Opole
• Kita M., Skudrzyk A., 2007: Człowiek i jego świat w słowach i tekstach. Katowice.
• Kita M., 2001: Testy z wiedzy o języku polskim dla licealistów. Warszawa.
• Kita M., 2009: Wybieram gramatykę! (Dla cudzoziemców zaawansowanych na poziomie C). Katowice (wyd. 2. uzup.).
• Kołakowski L., 2004: O co pytają nas wielcy filozofowie. Seria I, Kraków [online: www.youtube.com/watch?v=d8b-uziryia].
• Loewe I., Rejter A., 2002: Gra w gramatykę. Ćwiczenia i materiały do gramatyki opisowej języka polskiego. Katowice.
• Mosiołek-Kłosińska K., red., 2001: Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce. Warszawa.
• Opacki I.‚ 2006: Poznacie mnie po głosie... Literackie wykłady otwarte. Katowice.
• Ostaszewska D., Tambor J., 2007: Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Warszawa.
• Piętkowa R., Piętka M., 2014: Elitarny egalitaryzm Kabaretu Starszych Panów. W: Rejter A., red.: Język Artystyczny. T. 15: Język(i) kultury popularnej. Katowice, s. 89–109.
• Pisarek W., 2000: Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność: lata dziewięćdziesiąte. „Zeszyty Prasoznawcze” XLIII, nr 3–4 (163–164), s. 19–41.
• Rusinek M., Załazińska A., 2010: Retoryka codzienna. Poradnik nie tylko językowy. Warszawa (wyd. 2 uzup.; wyd. 1: Retoryka podręczna, czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić. Kraków 2005).
• Skarga B., 2005: O obywatelstwie. „Gazeta Wyborcza” nr 247 (22.10), s. 12.
• Skudrzyk A., Urban K., 2007: Znaleźć słowo trafne… Stylistyczno-komunikacyjny obraz współczesnej polszczyzny. Materiały pomocnicze do praktycznej stylistyki, kultury języka i pragmatyki językowej. Katowice.
• Stomma L., 2002: Szczęśliwego Nowego Roku. „Polityka” nr 1 (2331), s. 90.
• Tambor J., 2007: Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Ćwiczenia z CD-ROM. Warszawa.
• Tokarz M., 2006: Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańsk.
• Zdunkiewicz-Jedynak D., 2008: Wykłady ze stylistyki. Warszawa.
• Żmigrodzki P., 2005: O tym, jak nie okazałem się seksistą. „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 9 (129), s. 27.
• Barłowska M., Budzyńska-Daca A., Załęska M., red., 2010: Ćwiczenia z retoryki. Warszawa.
• Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009: Tekstologia. Warszawa.
• Bralczyk J., Wasilewski J., 2008: Polskie języki publiczne. W: Warchala J., Krzyżyk D., red.: Polska polityka językowa w Unii Europejskiej. Katowice, s. 273–288.
• Chlebda W., 2005: Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne. Opole.
• Gajda S., 2012: Media – stylowy tygiel współczesnej polszczyzny. W: Kita M., Loewe I., red.: Język w mediach. Antologia. Katowice, s. 15–23.; pierwodruk: Bralczyk J., Mosiołek-Kłosińska K., red., 2000: Język w mediach masowych. Warszawa, s. 19–27.
• Kloch Z., 2006: Potoczność jako codzienne doświadczenie kulturowe. W: tegoż: Odmiany dyskursu. Semiotyka życia publicznego w Polsce po 1989 roku. Wrocław, s. 13–38.
• Kosowska E., 2003: Antropologia literatury: teksty, konteksty, interpretacje. Katowice.
• Nocoń J., 2013: Styl dydaktyczny – styl dyskursu dydaktycznego. W: Malinowska E., Nocoń J., Żydek-Bednarczuk U., red.: Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej. Kraków, s. 111–139.
• Piętkowa R., 2000: Humor w dyskursie dydaktycznym. W: Gajda S., Brzozowska D., red.: Świat humoru. Opole, s. 331–338.
• Piętkowa R., 2001: Paratekst w tekście naukowym – informacja i/lub reklama. W: Witosz B., red.: Stylistyka a pragmatyka. Katowice, s. 201–211.
• Piętkowa R., 2007: Gatunki paratekstualne wobec prototypu stylu naukowego. W: Ostaszewska D., red.: Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 3: Gatunek a odmiany funkcjonalne. Katowice, s. 143–150.
• Piętkowa R., 2010: O przemianach językowego obrazu świata (JOS) uwag kilka… W: Achtelik A., Kita M., Tambor J., red.: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego. T. 2. Katowice, s. 65–74.
• Pisarek W., 2002: Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność. Kraków.
• Rusinek M., Załazińska A., 2010: Retoryka codzienna. Poradnik nie tylko językowy. Warszawa (wyd. 2 uzup.; wyd. 1: Retoryka podręczna, czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić. Kraków 2005).
• Warchala J., 2003: Kategoria potoczności w języku. Katowice.
• Warchala J., Skudrzyk A., 2010: Kultura piśmienności młodego pokolenia. Katowice.
• Wierzbicka E., Wolański A., Zdunkiewicz-Jedynak D., 2008: Podstawy stylistyki i retoryki. Warszawa.
• Witosz B., 2009: Dyskurs i stylistyka. Katowice.
• Zdunkiewicz-Jedynak D., 2008: Wykłady ze stylistyki. Warszawa.