Wpływ uwarunkowań systemu politycznego UE na charakter zmiany w procesie integracji europejskiej

• Authors: Anna Wierzchowska

Title variants

EN

The impact of the characteristics of the political system of the European Union on the changes in the process of European integration

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł porusza problem natury zmiany, jaka dokonuje się w procesie integracji europejskiej. Punktem wyjścia jest założenie, iż zmiana jest naturalnym zjawiskiem w procesie rozwoju przedsięwzięcia integracyjnego, jak również to, iż w UE przebiega ona w sposób wyróżniający się. Można wprawdzie uznać, że UE realizuje modernizacyjny charakter zmiany, jednak tylko wówczas, gdy zastosujemy mniej restrykcyjne rozumienie samej modernizacji. To, w jaki sposób UE przechodzi przez kolejne stadia swojego rozwoju, jest odzwierciedleniem złożoności jej systemu, charakteru powiązań pomiędzy poszczególnymi uczestnikami oraz oddziaływań zewnętrznych. W szczególności wielopoziomowość systemu politycznego i wynikająca z tego konfliktowość wpływają na to, jak zmienia się UE. Liczne sytuacje kryzysowe pojawiające się w procesie integracji europejskiej zmuszają decydentów do modyfikacji w zakresie planowanych kierunków rozwoju i kierowania się bardziej pragmatycznymi niż długofalowymi przesłankami w proponowaniu nowych rozwiązań. Ten właśnie styl rozwoju integracji, polegający na częstym stosowaniu rozwiązań ad hoc, wydaje się cechą charakterystyczną procesu zmian w UE. W miejsce częstszego kierowania się normatywnymi uwarunkowaniami rozwoju, UE stosuje rozwiązania praktyczne.

EN

The article discusses the problem of the nature of changes that take place in the process of European integration. The starting point is the assumption that change is a natural phenomenon in the development process of the integration project, as well as the fact that changes in the EU occur in a distinctive way. The change the EU pursues can be called modernisation, but only if we adopt a broad understanding of the phenomenon of modernisation. The way the EU passes through the successive stages of its development is a reflection of the complexity of the system, the nature of the relationships between its participants and external influences. In particular, multi-level political system and its high potential for conflict affect the character of changes in the EU. Numerous crises arising in the process of European integration force policy makers to modify the scope of the planned directions of development and, in proposing new solutions, behave more pragmatically, rather than focus on the long-term rationale. This style of development of integration, involving frequent use of ad hoc solutions seems to be a characteristic of the process of change in the EU. In place of the normative considerations, very often the EU applies practical solutions.

Keywords

PL

Unia Europejska; zmiana; modernizacja; system polityczny; złożoność; zarządzani

EN

European Union; change; modernisation; political system; complexity; governance

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2014
• Issue: 4(34)
• Pages: 48-69

Dates

published

2014

Contributors

author

Anna Wierzchowska

• Instytut Nauk Politycznych, WDiNP Uniwersytet Warszawski

References

• ALMOND Gabriel A. (1956), Comparing Political Systems, „Journal of Politics” t. 18, nr 2.
• BACHE Ian, FLINDERS Matthew (2004), Multi-level Governance, Oxford.
• CZACHÓR Zbigniew (2004), Zmiany i rozwój w systemie Unii Europejskiej po Traktacie z Maastricht, Wrocław.
• DECYZJA 2011/199/UE Rady Europejskiej z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro, Dz. Urz. UE 2011 L 91 z 6.04.2011.
• EASTON David (1957), An Approach to the Study of Political Systems, “World Politics”, t. 9, nr 5.
• ERIKSEN Erik Oddvar, FOSSUM John Erik (2000), Conclusion. Legitimation through deliberation, w: Erik Oddvar Eriksen, John Erik Fossum (red.), Democracy in the European Union. Integration through deliberation?, Routledge 2000.
• FISZER Józef M. (2013), Szanse i zagrożenia dla modernizacji Unii Europejskiej w dobie kryzysu i kształtowania się nowego ładu globalnego, w: Józef M. Fiszer, Mikołaj J. Tomaszyk (red.), Zarządzanie procesem integracji i modernizacja Unii Europejskiej, Warszawa.
• FOLLESDAL Andreas KOSLOWSKI Peter (red.) (1998), Democracy and the European Union, Berlin and Heidelberg.
• GROSSE Tomasz Grzegorz (2011), Europeizacja jako mechanizm władzy: przykład funkcjonowania strefy euro, w: Uniwersytet Rzeszowski Katedra Teorii Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, Zeszyt nr 19 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Modernizacja dla spójności społeczno-ekonomicznej, www.ur.edu.pl/pliki/Zeszyt19/01.pdf (10.07.2014).
• GROSSE Tomasz Grzegorz (2013), Rywalizacja francusko niemiecka i „złoty kaftan” europeizacji. Kryzys euro w perspektywie 2012 roku, http://www.pte.pl/pliki/2/1/Kryzys%20w%202012%20roku%20T.%20Grosse.pdf (10.07.2014).
• HIX Simon (2010), System polityczny Unii Europejskiej, Warszawa.
• KLAUS Katarzyna (2004), Pojęcie i źródła deficytu demokracji w UE, „Przegląd Europejski”, nr 2.
• KRZYSZTOFEK Kazimierz, SZCZEPAŃSKI Marek S. (2005), Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Katowice.
• LEONARD Mark (2000), Sposób na Europę. Pomiędzy federalizmem a Europą narodów, Warszawa.
• LUHMANN Niklas (2007), Systemy społeczne, Kraków.
• ŁASTAWSKI Kazimierz (2011), Specyficzny charakter systemu politycznego Unii Europejskiej, „Polityka i społeczeństwo”, nr 8.
• MARKS Gary, HOOGHE Liesbet, BLANK Kermit (1996), European Integration from the 1980s: State Centric v. Multi-level Governance, „Journal of Common Market Studies”, t. 34, nr 3.
• MIEŃKOWSKA-NORKIENE Renata (2013), Wielopoziomowe rządzenie w przestrzeni ponadnarodowej – charakterystyka w kontekście globalizacji i europeizacji, „Studia Politologiczne”, vol. 27.
• NUGENT Neil (2012), Unia Europejska. Władza i polityka, Kraków.
• RIEDEL Rafał (2010), Europeizacja – koncepcje i agenda badawcza, w: Anna Pacześniak, Rafał Riedel (red.), Europeizacja: mechanizmy, wymiary, efekty, Oslo-Toruń-Wrocław.
• RUSZKOWSKI Janusz (2010), Ponadnarodowość w systemie politycznym Unii Europejskiej, Warszawa.
• STANISZKIS Jadwiga (2012), Zawładnąć! Zarys procesualnej teorii władzy, Warszawa.
• STEIN Michael, TURKEWITSCH Lisa (2010), Multilevel Governance and Federalism: Closely Linked or Incompatible Concepts, „Participation Bulletin of the International Political Science Association”, t.34, nr 2.
• SZCZERSKI Krzysztof (2005), Administracja publiczna w modelu zarządzania wielopasmowego. Wyzwania dla rozszerzonej Unii Europejskiej – przypadek Polski, Warszawa.
• SZCZERSKI Krzysztof (2011), Unia Europejska jako polityczny oksymoron. Wewnętrzne sprzeczności integracji: siła czy słabość?, w: Antoni Kukliński, Jacek Woźniak (red.), Unia Europejska. Dylematy XXI wieku, Kraków.
• TOMASZYK Mikołaj J. (2013), Koordynacja polityki europejskiej w dobie kryzysu ekonomicznego Unii Europejskiej – przykład Polski i Republiki Federalnej Niemiec, w: Józef Fiszer, Mikołaj J. Tomaszyk (red.), Zarządzanie procesem integracji i modernizacja Unii Europejskiej, Warszawa
• TRZASKOWSKI Rafał (2005), Dynamika reformy systemu podejmowania decyzji w Unii Europejskiej, Warszawa.
• WIERZCHOWSKA Anna (2008), System instytucjonalny Unii Europejskiej, Warszawa.
• WIERZCHOWSKA Anna (2011), Istota zjawiska modernizacji . Modernizacja w kontekście procesu integracji europejskiej, w: Konstanty Adam Wojtaszczyk (red.) Modernizacja Unii Europejskiej, Warszawa.
• WIERZCHOWSKA Anna (2012), Deficyt demokracji a reprezentatywność i legitymizacja instytucji unijnych, w: Konstanty Adam Wojtaszczyk, Jolanta Szymańska (red.) Deficyt Demokracji w Unii Europejskiej, Warszawa.
• WISZNIOWSKI Robert (2008) Europejska przestrzeń polityczna. Zachowania elektoratu w wyborach do Parlamentu Europejskiego, Wrocław.