Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2020 | 3 (101) | 36-55

Article title

Ekonomiczne uwarunkowania uprawy strączkowych w Polsce

Content

Title variants

EN
Economic conditions for the cultivation of legumes in Poland

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Sektor rolno-żywnościowy poprawia i stabilizuje wyniki handlu ogółem. Produkcja drobiarska i trzody chlewnej, a w mniejszym stopniu mleczarska, są mocno uwarunkowane importem śruty sojowej. Niskie dochody, duża wrażliwość na niedobór wody oraz brak powszechnego rynku i ustabilizowanego popytu na nasiona roślin strączkowych może tłumaczyć małe zainteresowanie rolników ich uprawą. Rozwój uprawy soi w Polsce, po zwiększeniu i ustabilizowaniu jej plonów, może obniżyć niedobór białka paszowego. Produkcję strączkowych mogą podjąć gospodarstwa, które charakteryzują się największą relacją ziemia/praca. Stopa substytucji uprawy zbóż soją w ostatnim dziesięcioleciu była mniejsza od odwrotności relacji cen, czyli substytucja nie opłacała się. Przy ukształtowanych relacjach cen zboże/soja, minimalne plony soi otwierające perspektywy zastępowania jęczmienia to około 3,5 t/ha, a pszenżyta – blisko 4,0 t/ha. Zwiększanie zasiewów strączkowych poprawiłoby zmianowanie.
EN
The agri-food sector improves and stabilizes overall trade results. Poultry and pig production, and to a lesser extent dairy production, are strongly dependent on the import of soybean meal. Low incomes, high sensitivity to water scarcity and the lack of a common market and stable demand for legumes may explain the low interest of farmers in growing of those. The development of soybean cultivation in Poland, after increasing and stabilizing its yield, may reduce the shortage of feed protein. The legume production can be undertaken by farms with the highest land/ labor ratio. The cereal crops with soybean substitution rate was lower in the last decade than the reciprocal of their price relation, i.e. the substitution did not pay off. With the defined grain/soybean price relations, the minimum yield of soybean opening the prospects of replacing barley is about 3,5 t/ha, and triticale – almost 4,0 t/ha. Increasing the legume crops would improve rotation.

Year

Issue

Pages

36-55

Physical description

Dates

received
2020-08-05
accepted
2020-10-20

Contributors

  • Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

References

  • Augustyńska I., Bębenista A. (2020): Opłacalność łubinu słodkiego i grochu pastewnego na tle wybranych zbóż ozimych, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 2(363), s. 109-129.
  • Barrett Ch. B. (2010): Measuring Food Insecurity, Science 327(5967), s. 825-828.
  • Bennett A., Bending G. D., Chandler D., Hilton S., Mills P. (2012): Meeting the demand for crop production: the challenge of yield decline in crops grown in short rotations, Biological Reviews 87(1), s. 52-71.
  • Brisson N., Gate Ph., Gouache G., Charmet G., Oury F.-X., Huard F. (2010): Why are wheat yields stagnating in Europe? A comprehensive data analysis for France, Field Crops Research 119(1), s. 201-212.
  • Cunningham S. A., Attwood S. J., BawaK. S., Benton T. G., Broadhurst L. M., Didham R. K., McIntyre S., Perfecto I., SamwaysM. J., Tscharntke T., Vandermeer J., Villard M.-A., Young A. G., Lindenmayer D. B. (2013): To close the yield-gap while saving biodiversity will require multiple locally relevant strategies, Agriculture, Ecosystems and Environment 173, s. 20-27.
  • Czerwińska-Kayzer D., Jerzak M. A., Krysztofiak P. (2016): Rynek rodzimych roślin strączkowych w Polsce a bezpieczeństwo kraju w zakresie białka roślinnego, Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 4(86), s. 26-36.
  • Daleszyński J., Czubiński T. /red./ (2019): 100 pytań o strączkowe, Top agrar Polska, Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., Poznań, s. 1-74.
  • D’Odorico P., Carr J. A., Laio F., Ridolfi L., Vandoni S. (2014): Feeding humanity through global food trade, Earth’s Future 2(9), 458-469. doi: 10.1002 / 2014EF000250.
  • Dorszewski P., Sobczyński T., Wenda-Piesik A. 2019, Raport z badań dla Konsorcjum „Moja Soja” pt. „Soja w województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim – innowacyjne rozwiązania w uprawie i skarmianiu dla gospodarstw rolnych”, http:// www.mojasoja.eu/wp-content/uploads/2020/02/Broszura_raport_soja.pdf
  • Dzwonkowski W. /red./ (2019): Analizy Rynkowe. Rynek pasz, stan i perspektywy nr 41, IERiGŻ-PIB, MRiRW, Warszawa, s. 1-44.
  • Dzwonkowski W., Łopaciuk W., Krzemiński M. (2008): Polski handel zagraniczny surowcami paszowymi [w:] Analizy Rynkowe. Rynek pasz nr 23, IERiGŻ-PIB, MRiRW, Warszawa, s. 22-24.
  • Folberth C., Khabarov N., Balkovič J. et al. (2020): The global cropland-sparing potential of high-yield farming, Nature Sustainability 3, s. 281–289.
  • Heady E. O. (1967): Ekonomika produkcji rolniczej, PWRiL, Warszawa, s. 1-1169.
  • Jerzak M. A., Śmiglak-Krajewska M. (2020): Globalization of the Market for Vegetable Protein Feed and Its Impact on Sustainable Agricultural Development and Food Security in EU Countries Illustrated by the Example of Poland. Sustainability 2020, 12, 888; doi:10.3390/su12030888.
  • Kapusta F. (2017): Rola roślin strączkowych w rolnictwie polskim, Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 87(1), s. 69-79.
  • Kastner T., Erb K.-H., Haberl H. (2014): Rapid growth in agricultural trade: effects on global area efficiency and the role of management, Environ. Res. Letter. 9(3), 034015, (10pp).
  • Klimek-Kopyra A., Sroka W., Sroka M. (2017): Opłacalność uprawy wybranych odmian grochu w zależności od poziomu nawożenia fosforem, Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 89(3), s. 79-89.
  • Lin M., Huybers P. (2012): Reckoning wheat yield trends, Environ. Res. Lett. 7(2) 024016, s. 1-6.
  • Łopaciuk W. /red./ (2019): Analizy Rynkowe. Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi nr 50, IERiGŻ-PIB, MRiRW, Warszawa, s. 1-68.
  • Najewski A., Drążkiewicz K., Skrzypek A., Szarzyńska J. (2020): Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Zboża ozime 2019, PDO nr 156. COBORU, Słupia Wielka, s. 1-68.
  • O’Donovan J. T. et al. (2014): Rotational Effects of Legumes and Non-Legumes on Hybrid Canola and Malting Barley, Agron. J. 106(6), s. 1921-1932.
  • Pawołek J. (2015): Zmiany samowystarczalności żywnościowej krajów Unii Europejskiej, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 102(2), s. 67-77.
  • Phillips R. L. (2010): Mobilizing science to break yield barriers, Crop Sci. 50(1S), s. 99–S108.
  • Rutkowski A. /red./ (2017): Zalecenia żywieniowe dotyczące stosowania krajowych pasz wysokobiałkowych pochodzenia roślinnego dla świń i drobiu, UP w Poznaniu, s. 1-190.
  • Rutkowski A., Jankowski J. (2011): Białkowe bezpieczeństwo kraju ze szczególnym uwzględnieniem żywienia zwierząt monogastrycznych w gospodarstwach agroturystycznych i tradycyjnych, Przegląd hodowlany nr 9 z 2011, s. 9-11.
  • Skarżyńska A. (2019): Koszty jednostkowe i dochody wybranych produktów w 2017 roku – wyniki badań w systemie AGROKOSZTY, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 2(359), s. 100-120.
  • Szczepaniak I. (2012): Samowystarczalność żywnościowa Polski, Przemysł Spożywczy 66(2), s. 2-5.
  • Szukała J., Kotecki A. /red./ (2018): Rolnicza i ekonomiczna waloryzacja przedplonów strączkowych w uprawie zbóż i rzepaku, UP we Wrocławiu, s. 1-114.
  • Śliwa J., Kania J., Dacko M., Zając T. (2015): Rolniczo-ekonomiczne uwarunkowania uprawy soi w Polsce w aspekcie wszechstronności zastosowań i zrównoważonego rozwoju, Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 81(3), s. 71-82.
  • Weinzettel J., Vačkářů D., Medková H. (2019): Potential net primary production footprint of agriculture: A global trade analysis, Journal of Industrial Ecology 23(5), s. 1133-1142.
  • II Ogólnopolska Giełda Strączkowych https://www.topagrar.pl/wydarzenia/2019/10/ii-ogolnopolska-gielda-straczkowych-wabrzezno/; https://oodr.pl/wp-content/uploads/2019/ 10/pdf.pdf.
  • ,,Soja w województwie kujawsko-pomorskim i wielkopolskim – innowacyjne rozwiązania w uprawie i skarmianiu dla gospodarstw rolnych” http://www.mojasoja.eu/.
  • Bezpieczeństwo białkowe kraju. Wideokonferencja w ramach Krajowych Dni Pola 2020, 23.06.2020 r., KPODR Minikowo https://www.kpodr.pl/2223-czerwca-konferencje-i-debaty-online/.
  • Roczniki statystyczne rolnictwa z lat 2010-2019, GUS Warszawa. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/ rocznik-statystyczny-rolnictwa-2019,6,13.html.
  • https://ec.europa.eu/info/news/commission-publishes-updated-eu-feed-proteinsupply-2019-nov-14_en, [dostęp: czwartek, 14 listopada 2019/ EC/ UE].
  • http://orka.sejm.gov.pl/zapisy8.nsf/0/24768B12D23FA602C12583F500498842/%24File/ 0424708.pdf.
  • https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/handel/obroty-towarowe-handlu-zagranicznego-ogolem-i-wedlug-krajow-w-okresie-styczen-grudzien-2019-roku,1,89.html.
  • http://www.coboru.pl/PDO/pdopublikacjecentralne.aspx.
  • http://www.mojasoja.eu/wp-content/uploads/2020/02/Broszura_raport_soja.pdf.
  • https://ec.europa.eu/agriculture/rica/concept_en.cfm.
  • http://fadn.pl/publikacje/szeregi-czasowe/SzerCzas-NRWOJ-NWAZ-SO2007-UE-NORM_20190327.xls.
  • https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica.
  • https://www.agrolok.pl/notowania/notowania-sruty-sojowej.htm.
  • https://ec.europa.eu/agriculture/rica/database/report_en. cfm?dwh=SO.
  • Analizy Rynkowe. Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi nr 23-50. IERiGŻ-PIB, MRiRW, Warszawa.
  • Analizy Rynkowe. Rynek pasz nr 23-41. IERiGŻ-PIB,MRiRW, Warszawa.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-f1320bb8-3e23-47b6-bb39-909102a3d76c
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.