Aktywność lokalna w przestrzeni publicznej a potencjał grup interesu

• Authors: Kajdanek Katarzyna , Pluta Jacek

Title variants

EN

Local civic engagement in the public realm and the potential of interest groups

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule postawiono problem instytucjonalnej zmiany w sferze publicznej miasta oraz zależności między upowszechnieniem partycypacji a tworzeniem się grup interesów. Postulat upowszechnienia działań partycypacyjnych, jako „nowego otwarcia” w relacji władza – obywatele, formułują coraz aktywniejsze ruchy miejskie przeciwstawiające się dominującej dotąd regule omnipotencji władzy w przestrzeni publicznej. Analizę współczesnych ruchów miejskich przeprowadzamy przede wszystkim w oparciu o aparat pojęciowy teorii strukturacji i konceptualizację działania społecznego Anthony’ego Giddensa. Argumentujemy, że utrwalenie się nowego wzoru instytucjonalnego, to jest przejście od omnipotencji władzy do partycypacji obywatelskiej, zależy nie tyle od mocy kreowanego dyskursu i działań aktywistów miejskich, ile od zdolności zwykłych mieszkańców do podejmowania działań kontrolujących przestrzeń publiczną w ramach zorganizowanej grup(y) interesu. Dlatego w warunkach narastającego dyskursu obywatelskiego uwagę skupiamy na ocenie potencjału mieszkańców do stawania się stroną w tym procesie.

EN

This article addresses the institutional changes in the public realm of the city and examines the relationship between the promulgation of the idea of civic engagement and the formation of interest groups in the city. Social urban movements, which are becoming more and more active, tend to make demands promoting stronger civic participation, which is seen as a “new opening” in mutual relations between the municipal authorities and citizens. Thus, social urban movements are contesting the omnipotence of local authorities, which has so far dominated in the public realm. In our analysis of current urban social movements we employ Anthony Giddens’ theory of structuration and collective action. We argue that the consolidation of a new institutional pattern, i.e. a transition from authorities’ omnipotence towards civic engagement, depends more on the capacity of inhabitants to form interest groups and take up regular activities aimed at controlling the public realm than on the power of the discourse created by the social movements. Our main goal is to assess, using empirical data, the capacity of inhabitants to become a meaningful party in the process of this institutional change.

Keywords

PL

społeczność lokalna; sfera publiczna; władza lokalna; ruchy miejskie; refleksyjność; partycypacja społeczna; grupy interesu; jakość życia

EN

local community; public realm; collective action; local authority; reflexivity; civic participation; interest groups; quality of life

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2016
• Volume: LXV (65)
• Issue: 1
• Pages: 101-124

Dates

published

2016

Contributors

author

Kajdanek Katarzyna

• Wydział Nauk Społecznych, Instytut Socjologii, Zakład Miasta i Wsi

author

Pluta Jacek

• Wydział Nauk Społecznych, Instytut Socjologii, Zakład Socjologii kultury i C ywilizacji Uniwersytet Wrocławski

References

• Baudrillard J. 2006. Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury. Warszawa: SIC!
• Bauman Z. 2009. Konsumowanie życia. Kraków: WUJ.
• Beck U. 2004. Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Scholar
• Blackshaw T. 2010. Key concepts in community studies. London: Sage.
• Błaszczyk M. 2015. Zanim kurtyna pójdzie w górę Reprodukcja miejskiego spektaklu w kontekście Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. W: Uczestnicy konsumenci mieszkańcy. Wrocławianie i ich miasto w oglądzie socjologicznym. M. Błaszczyk, J. Pluta (red.). Warszawa: WN Scholar.
• Castells M. 1983. The city and the grass roots: a cross-cultural theory of urban social movements. Los Angeles, Berkeley: University of California Press.
• Castells M. 2011. Społeczeństwo sieci. Warszawa: PWN.
• Castells M. 2013. Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Celiński A. 2014. (Nie)prawdziwy ruch miejskich aktywistów. W: Miasto na żądanie. Aktywizm, polityki miejskie, doświadczenia. Ł. Bukowiecki, M. Obarska, X. Stańczyk (red.), Warszawa: Wydawnictwo WUW.
• Della Porta D., Diani M. 2009. Ruchy społeczne. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Domański H. 2002. Polska klasa średnia, Monografie FNP. Wrocław: Ossolineum.
• Florida R. 2011. Narodziny klasy kreatywnej. Kraków: Narodowe Centrum Kultury.
• Giddens A. 2003. Stanowienie społeczeństwa. Poznań: Wydawnictwo Zysk I S-ka.
• Giddens A. 2002. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: PWN.
• Giza A., Sikorska M. (red.) 2013. Współczesne społeczeństwo polskie. Warszawa: PWN.
• Horkheimer M. 1983. „Teoria tradycyjna a teoria krytyczna”. Colloquia Communia 2(7). Warszawa.
• Jałowiecki B., Krajewska M., Olejniczak K. 2003. „Klasa metropolitalna w przestrzeni Warszawy”, Studia Regionalne i Lokalne 1(11).
• Jałowiecki B., Sowa K.S., Dudkiewicz P. (red.). 1989. Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość. Warszawa: Uniwersytet Warszawski Instytut Gospodarki Przestrzennej.
• Jarosz M. (red.) 2008. Transformacja. Elity. Społeczeństwo. Warszawa: IfiS PAN.
• Krzemiński I. (red.) 2010. Wielka transformacja. Zmiany ustroju w Polsce po 1989. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.
• Kubicki P. 2011. Nowi mieszczanie w nowej Polsce. Raport z badań. Warszawa: Instytut Obywatelski.
• Kubicki P. 2013. Polskie ruchy miejskie in statu nascendi. W: Partycypacja obywatelska – decyzje bliższe ludziom. A. Maszkowska, K. Sztop-Rutkowska (red.). Białystok.
• Mannheim K. 1992. Ideologia i utopia. Lublin: Wyd. Test.
• Mencwel J. 2014. Czy inny miejski aktywizm jest możliwy? W: Miasto na żądanie. Aktywizm, polityki miejskie, doświadczenia. Ł. Bukowiecki, M. Obarska, X. Stańczyk (red.). Warszawa.
• Mergler L. 2014. O ruchach miejskich, czyli dla kogo jest miasto. W: Miasto na żądanie. Aktywizm, polityki miejskie, doświadczenia. Ł. Bukowiecki, M. Obarska, X. Stańczyk (red.). Warszawa: Wydawnictwo WUW.
• Mergler L., Pobłocki K., Wudarski M. 2013. „Anty-bezradnik przestrzenny – prawo do miasta w działaniu”. Res Publica Nowa. Warszawa.
• Raciborski J. 2011. Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa: WN PWN.
• Sassen S. 2002. Global Networks. New York, London: Linked Cities, Routledge.
• Savage M., Warde A. 1993. Urban sociology, Capitalism and Modernity. London: Macmillan.
• Standing G. 2014. Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa. Warszawa: PWN.
• Starosta P. 1995. Poza metropolią. Wiejskie i małomiasteczkowe zbiorowości lokalne a wzory porządku makrospołecznego. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Touraine A. 2010. Samotworzenie się społeczeństwa. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
• Turowski J. 1995. Więź społeczna w grupie. W: Zbiorowości terytorialne i więzi społeczne. Studia i szkice socjologiczne dedykowane prof. W. Piotrowskiemu w 70. rocznicę urodzin. P. Starosta (red.). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• White S.K. 2005. “Weak ontology. Genealogy and critical issues”. Hedgehog Review. Summer 11–25.
• Williams R. 1975. The country and the city. St. Albans: Paladin.
• Wnuk-Lipiński E., Ziółkowski M. 2001. Pierwsza dekada niepodległości. Próba socjologicznej syntezy. Warszawa: Wydawnictwo ISP PAN.
• Ziółkowski M. 1999. O imitacyjnej modernizacji społeczeństwa polskiego. W: Imponderabilia okresu wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji. P. Sztompka (red.). Kraków: PWN.
• Źródła internetowe:
• Borejza T. 2015. Ruchy miejskie to nie jest partia polityczna. Kowoderska.pl, http://krowoderska.pl/ruchy-miejskie-nie-jest-partia-polityczna/ [dostęp: 28.06.2015].
• Dutkiewicz R. 2015. Partycypacja obywateli w rządzeniu to wyzwanie, z jakim muszę się zmierzyć. Blogi Wrocław, http://blogi.wroclaw.pl [dostęp: 30.06.2016].
• Dutkiewicz R. 2015a. Kamienica na wyspie słodowej nie zostanie sprzedana. Materiał video z dn. 22.05.2015. www.wyborcza.pl [dostęp: 30.06.2016].
• Grupa Inicjatywna Wyspa Słodowa 7. 2016. Wyspa Słodowa 7 poddaje się ostatnia. http://blogi.wroclaw.pl [dostęp: 30.06.2016].
• Kongres Ruchów Miejskich. http://kongresruchowmiejskich.pl/tezy-miejskie/ [dostęp: 25.05.2015].
• Nowak-Radziejowska H. 2014. Zapomnijmy o polityce ruchów miejskich, Kultura liberalna, http://kulturaliberalna.pl/2014/08/12/hanna-nowak-radziejowska-ruchy-miejskie-analiza/ [dostęp: 21.06.2015].
• Szymański W. 2016. Dlaczego aktywiści nie dostaną kamienicy na wyspie Słodowej. Wywiad z dyrektorem Biura ds. Partycypacji UM Wrocławia, http://wroclaw.wyborcza.pl/ [dostęp: 30.06.2016].
• Wybory samorządowe 2014 r.: Statystyki wyników głosowania. http://pkw.gov.pl/ [dostęp: 21.06.2015].
• Inne:
• Kłopot S.W. (i in.) 2014. Wrocławska Diagnoza Społeczna 2014. Raport z badań socjologicznych nad mieszkańcami miasta. Wrocław: IS UWr. Materiał niepublikowany.

Identifiers

ISSN

0081-6841