Edukacja religijna w szkołach publicznych w Finlandii

• Authors: Małgorzata Czuryk

Title variants

EN

Religious Education in Public Schools in Finland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsza publikacja prezentuje model edukacji religijnej w szkołach publicznych w Finlandii. Edukacja ta ma charakter obligatoryjny, „słabo wyznaniowy” i ukierunkowana jest na wyznania chrześcijańskie. Nauczanie religii lub etyki tworzy integralną część przebiegu procesu nauczania, które włączone jest w ramowe cele szkoły. W fińskich szkołach nie zdecydowano się na wprowadzenie modelu edukacji religijnej, który łączyłby w sobie nauczanie o religiach. Przyjęcie przez fińskiego prawodawcę zasady, że każdy powinien mieć prawo uczęszczania na lekcje wyznawanej religii prowadzi do powstawania zagadnień problemowych, które zostały wskazane w niniejszym artykule. Ponadto, w publikacji wskazano relacje państwo–Kościół, gdyż wywierają one bezpośredni wpływ na zasady tej edukacji oraz wskazano, że edukacja w Finlandii należy do zadań z zakresu administracji publicznej i finansowana jest ze środków publicznych.

EN

The paper presents a model of religious education in public schools in the Republic of Finland. The education there is mandatory, but its character is “slightly religious” and is focused on the Christian religion. The teaching of religion or ethics forms an integral part of the learning process, which is included in the framework objectives of the school. It should be noted, that there was decided not to introduce a model of religious education, which would contain teaching about various religions. However, the Finnish legislature adopted the rule that everyone should have the right to attend religion lessons, according to their own faith. This was the basis to identify problematic issues presented in the article. In addition, the Author would like to explain the relationship between state and Church, because it has a direct impact on the teaching principles of religious education. Also, it should be noted that the education in Finland is one of the tasks in the field of public administration and is financed from public funds.

Keywords

PL

szkoła; religia; etyka; pluralizm

EN

school; religion; ethics; pluralism

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2015
• Issue: 4 (17) nr 1
• Pages: 73-87

Contributors

author

Małgorzata Czuryk

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. K. Obitza 1, 10-725 Olsztyn, Polska

References

• Chałupniak, Radosław. 2003. „Wychowanie religijne w szkołach europejskich.” W Wybrane zagadnienia z katechetyki, red. Józef Stala, 175-201. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej BIBLOS.
• Czuryk, Małgorzata. 2013. Ochrona prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi i filozoficznymi w systemach edukacji publicznej państw członkowskich Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
• Czuryk, Małgorzata. 2014a. „Dobro wspólne a wspieranie przez Kościoły i inne związki wyznaniowe prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.” W Kościoły i inne związki wyznaniowe w służbie dobru wspólnemu, red. Wacław Uruszczak, Katarzyna Krzysztofek, i Maciej Mikuła, 271-286. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Czuryk, Małgorzata. 2014b. „Prawa rodziców i uczniów dotyczące nauczania religii w szkole publicznej w prawie polskim.” W Religia i etyka w edukacji publicznej, red. Józef Krukowski, Paweł Sobczyk, i Michał Poniatowski, 211-229. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Czuryk, Małgorzata. 2014c. „Religia jako przedmiot szkolny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego.” W Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo. Księga Jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, red. Mirosław Sitarz, Piotr Stanisz, i Henryk Stawniak, 699-721. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Doe, Norman. 2011. “Religion and public schools in the states of the European Union – a juridical overwiev.” In Religion in public education, ed. Gerhard Robbers, 29-38. Trier: European Consortium for Church and State Research.
• Drozdowski, Marek. 2009. „Prawnoustrojowe podstawy funkcjonowania, organizacja oraz zadania samorządu terytorialnego w Finlandii.” W Współdziałanie administracji rządowej i samorządowej w Unii Europejskiej. Konferencja absolwentów XVII Promocji Andrzej Frycz Modrzewski (2007-2009), red. Michał Kulesza, i Marcin Sakowicz, 98-112. Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej.
• Dziewulak, Dobromir. 1997. Systemy szkolne Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
• Garlicki, Leszek. 2009. „Religia a szkoła publiczna (na tle aktualnego orzecznictwa strasburskiego).” W Pro bono Reipublicae. Księga jubileuszowa Profesora Michała Pietrzaka, red. Paweł Borecki, Andrzej Czohara, i Tadeusz J. Zieliński, 244-254. Warszawa: LexisNexis.
• Grocholewski, Zenon. 2014. „Prawo rodziców do religijnego i moralnego wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.” W Religia i etyka w edukacji publicznej, red. Józef Krukowski, Paweł Sobczyk, i Michał Poniatowski, 11-26. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Heikkilä, Markku, Jyrki Knuutila, and Martin Scheinin. 2005. “State and Church in Finland.” In State and Church in the European Union, ed. Gerhard Robbers, 519-536. Baden-Baden: Nomos.
• Kotiranta, Matti. 2011. “Religious education in Finland.” In Religion in public education, ed. Gerhard Robbers, 139-154. Trier: European Consortium for Church and State Research.
• Krukowski, Józef. 2013. Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Krukowski, Józef. 2014. „Religia w edukacji publicznej w państwach Unii Europejskiej. Panorama systemów.” W Religia i etyka w edukacji publicznej, red. Józef Krukowski, Paweł Sobczyk, i Michał Poniatowski, 27-54. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Mizerski, Rafał. 2004. „Doktryna „margin of appreciation” („marge d’appréciation”) – między konieczną elastycznością a niebezpiecznym relatywizmem europejskiego systemu ochrony praw człowieka.” W Człowiek a tożsamość w procesie integracji Europy, red. Bronisław Sitek, Gaetano Dammacco, J. J. Szczerbowski [et al.], 347-355. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
• Orzeszyna, Krzysztof. 2007. Podstawy relacji między państwem a Kościołami w konstytucjach państw członkowskich i traktatach Unii Europejskiej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Ryynänen, Aimo. 2005. „Samorząd w Finlandii a Europejska Karta Samorządu Lokalnego.” W Statuty jednostek samorządu terytorialnego. Regulacje europejskie i amerykańskie. Local government charters. European and American regulations, red. Wiesław Kisiel, 193-208. Kraków: Zakamycze.
• Serzhanova, Viktoriya. 2007. „Kościoły w Finlandii.” Studia z Prawa Wyznaniowego 10:71-88.
• Stanisz, Piotr. 2014. „Symbole religijne w szkole publicznej.” W Religia i etyka w edukacji publicznej, red. Józef Krukowski, Paweł Sobczyk, i Michał Poniatowski, 143-167. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Tyrawa, Dominik. 2015. „Samorząd terytorialny w Republice Finlandii.” W Samorząd terytorialny w państwach Unii Europejskiej, red. Małgorzata Czuryk, Mirosław Karpiuk, i Jarosław Kostrubiec, 203-216. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• Warchałowski, Krzysztof. 2004. Prawo do wolności myśli, sumienia i religii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.