Koncepcja pracy w szkole niedzielnej – analiza wykładów ks. Karola Kotuli wygłoszonych na szkoleniu nauczycieli szkoły niedzielnej w Ustroniu w 1928 roku

• Authors: Anna Olek

Title variants

EN

The concept of the work at Sunday School, analysis of the lectures of Rev. Karol Kotula given in 1928 in Ustroń during the workshops for Sunday-school teachers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł „Koncepcja pracy w szkole niedzielnej – analiza wykładów ks. Karola Kotuli wygłoszonych na szkoleniu nauczycieli szkoły niedzielnej w Ustroniu w 1928 roku” traktuje o koncepcji pracy ks. Kotuli w tejże szkole na podstawie jego wykładów (opublikowanych w broszurze pt. Metodyka pracy w Szkółce Niedzielnej), które zostały napisane w odniesieniu do myśli niemieckiego pedagoga Johanna Heinricha Schürena (1801-1874). Celem artykułu jest nakreślenie koncepcji pracy w szkole niedzielnej według ks. Kotuli z wyszczególnieniem następujących tematów: istota szkoły niedzielnej, dziecko jako uczestnik tejże szkoły, organizacja zajęć, wykorzystywane metody oraz nauczyciel i jego praca. Struktura artykułu składa się z pięciu części. W pierwszej podjęto kwestię terminologii związanej ze szkołą niedzielną, dla określenia której używa się zamiennie zarówno określenia „szkółka niedzielna” jak i „nabożeństwo dla dzieci”. Druga część poświęcona została życiu i działalności ks. Kotuli ze szczególnym uwzględnieniem jego zaangażowania w rozwój szkoły niedzielnej w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Polsce. Następnie opisano okoliczności wygłoszenia przez ks. Kotulę wykładów – był to sześciodniowy kurs dla nauczycieli szkoły niedzielnej w Ustroniu w 1928 roku. Dla zrozumienia tła powstania wykładów istotne jest również odwołanie się do życia i działalności J.H. Schürena, jak również do jego dzieła pt. Gedanken über den Religions-Unterricht der Christlichen Volksschule (1888), czemu została poświęcona część czwarta. Natomiast ostatnia zawiera charakterystykę koncepcji pracy w szkole niedzielnej ks. Kotuli sporządzoną według już wyżej wymienionych tematów z równoczesnym podkreśleniem odwołań do niemieckojęzycznego działa J.H. Schürena.

EN

Article „The koncept of the work on Sunday School, analysis of the lectures of Rev. Karol Kotula given in 1928 in Ustroń during the workshops for Sunday-school teachers”, deals with the concept of the Kotula’s vision work on Sunday school, and is based on the number of his lectures published in “Methodology of the Sunday school work” which were inspired by the thoughts of German educator Johann Heinrich Schürena (1801-1874). The purpose of the article is to show the concept of Kotula’s ideas of the work on Sunday school and is divided into five parts: the aim of the Sunday school; the child as a participant on Sunday school; the organisation of the Sunday school classes; the methodology of Sunday school, and the teacher and their work. The first part deals with the terminology “Sunday school” which is often called as “Churchservice for children” as well. The second part shows the life and work of Rev. Kotula, concentraining mainly on his work and contribution in developing the concept of Sunday- school in The Lutheran Church in Poland. The third part describes the circumstances of the given lectures on Sunday School concept, which were held/took place in 1928 in Ustroń during special six-day workshops for Sunday-school teachers. To understand better the background of the Kotula’s lectures, it is necessary to look at the life, work and thought of J.H. Schüren, Gedanken über den Religions-Unterricht der Christlichen Volksschule (1888), which is described in part four. The last part of the article shows the characteristic of the Kotula’s concept of the Sunday-school work based on the work of J.H. Schüren.

Keywords

PL

ks. Karol Kotula; Johann Heinrich Schüren; nabożeństwo dla dzieci; szkoła niedzielna; szkółka niedzielna; metodyka

EN

Rev. Karol Kotula; Johann Heinrich Schüren; sunday service for children; sunday school; methodology

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2014
• Volume: 56
• Issue: 2
• Pages: 223-250

Contributors

author

Anna Olek

References

• Bogus M., Kotulowie i ich działania na Śląsku Cieszyńskim w XIX i XX wieku, Ostrawa 2006
• Buława E., Walka o dusze dzieci, [w:] Kalendarz Cieszyński 1993, Cieszyn 1992
• Handzel J., Moja edukacja, [w:] Kalendarz Cieszyński 1986, Cieszyn 1985
• Jackowski J.J. (przekł. z łac.), Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Bielsko-Biała 2003
• Karpecki J., O jednolity typ Szkoły Niedzielnej, [w:] Kalendarz Ewangelicki 1949, nr 62, Cieszyn 1948
• Kłaczkow J. (red), Kościoły Luterańskie na ziemiach polskich (XVI-XX wiek). W ramach Rzeczypospolitej państw ościennych i na emigracji, Toruń 2012
• Kłaczkow J., Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce w latach 1945-1975, Toruń 2010
• Korczago A., Wykażmy troskę o nabożeństwa dla dzieci, [w:] Kalendarz Ewangelicki 2005, Bielsko-Biała 2004
• Kotula K., Czy można religii nauczyć?, [w:] Poseł Ewangelicki, nr 4, 28 I 1911
• Kotula K., Lata gimnazjalne, [w:] Kalendarz Cieszyński 1996, Cieszyn 1995
• Kotula K., Metodyka pracy w szkółce niedzielnej. Wykłady na kursie nauczycieli szkółek niedzielnych w Ustroniu od 9-14 lipca 1928, Warszawa 1929
• Kotula K., Od marzeń do ich spełnienia, Bielsko-Biała 1998
• Kron F.W., Pedagogika. Kluczowe zagadnienia, Cieślik E. (tłum.), Sopot 2012
• Kupisiewicz Cz., Dydaktyka ogólna, Warszawa 2000
• Kwiran M., Religionsunterricht in USA – ein Vergleich Edukative und methodische Perspektiven amerikanischer Religionspädagogik – ein pragmatischer Ansatz, Frankfurt am Main 1987
• Lachmanna R., Schrödera B. (pod red.), Geschichte des evangelischen Religionsunterrichts in Deutschland, Göttingen, 2007
• Lindemann I., Von Abeken bis Windthorst, Stadtgeschichte in Straßennamen, Osnabrück 1972
• Luter M., O niewolnej woli, tłum. J. Niemczyk, Świętochłowice 2002
• Pindór J., Wspomniena z Ameryki, Cieszyn 1894
• Schaffer H.R., Psychologia dziecka, Wojciechowski A. (tłum.), Warszawa 2012
• Schüren J.H., Gedanken über den Religions-Unterricht der Christlichen Volksschule, wyd. 7, Gütersloh 1888
• Schüren J.H., J.H. Schüren, weiland Seminardirektor und Oberschulinspektor zu Osnabrück 1801-1874, bmw 1901
• Sikora K., Rola Społeczności Cieszyńskiej w Kościele, [w:] Głosy Kościelne, nr 5, 1 II 1930
• Szturc J., Ewangelicy w Polsce, Słownik biograficzny XVI-XX wieku, Bielsko-Biała 1998
• Szturc J., Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie, Warszawa 2006
• Śpiewniczek dla dzieci wyznania ewangelicko-augsburskiego, (brak autora), Warszawa 1914
• Uglorz M., Chodzi o dzieci, [w:] Kalendarz Ewangelicki 1971, Warszawa 1970
• Wimmer R., Erziehung und Schulwirklichkeit im 19. Jahrhundert. Johan Heinrich Schüren und seine Bedeutung für das Osnabrücker Volksschulwesen, Osnabrück 1972
• Czasopisma:
• „Ewangelik”, „Głosy Kościelne” , „Poseł Ewangelicki”, „Strażnica Ewangeliczna”, „Zeitschrift für den evangelischen Religionspädagogik“, rocznik 1, Berlin 1980, „Zeitschrift für den evangelischen Religionspädagogik“, rocznik 12, Berlin 1901, „Zwiastun”
• Słowniki, encyklopedie, leksykony:
• Bautz F.W. (hrsg.), Biographisch-Bobliographisches Kirchenkexikon, Bd. 2, Herzberg 1990
• Gadacz T., Milerski B. (red.), Religia, Encyklopedia PWN, t. 6, Warszawa 2002
• Gadacz T., Milerski B., (red.), Religia. Encyklopedia PWN, wersja 1.0, Warszawa 2003
• Mette N., Rickers F. (hrsg.), Lexikon der Religionspädagogik, Bd. 1, Neukirchen-Vluyn 2001
• Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, wersja 2 (CD), Warszawa 2008
• Strony internetowe:
• http://www.cme.org.pl/index.php?D=758 (data dostępu: 27.08.2014)
• http://www.iberlibro.com/Gedanken-Religions-Unterricht-Christlichen-Volksschule-Liebesgruss-Soester/1076778723/bd (data dostępu: 16.08.2014)