Procesy koncentracji działalności przemysłowej w strefie podmiejskiej na przykładzie Dolnego Śląska

• Authors: Paweł Brezdeń , Robert Szmytkie

Title variants

EN

Processes of Concentration of Industry in the Suburban Area Based on the Example of Lower Silesia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W dobie postindustrialnej narastające koszty funkcjonowania miast, postęp naukowo-techniczny, wzrost poziomu wykształcenia ludności i liczne bariery ekologiczne przyczyniają się do decentralizacji działalności gospodarczej. Jedną z konsekwencji tego zjawiska jest zwiększenie atrakcyjności lokalizacyjnej strefy podmiejskiej. Celem opracowania jest ukazanie zróżnicowania przestrzennego oraz dokonanie oceny stopnia rozwoju współczesnych procesów koncentracji działalności przemysłowej w strefach podmiejskich największych miast Dolnego Śląska. Zakres zagadnień przyjętych do analiz uzależniony był dostępnością danych, zwłaszcza na poziomie lokalnym. W artykule zaprezentowano analizy dotyczące: podmiotów w przemyśle, obszarów przemysłowych, pracujących i produkcji sprzedanej przemysłu. Zagadnienie suburbanizacji analizowano na podstawie salda migracji wewnętrznych, natężenia oddanych mieszkań czy skali zameldowania w obszarze strefy podmiejskiej badanych miast. Do diagnozy stopnia rozwoju i poziomu zróżnicowania przestrzennego procesu koncentracji działalności przemysłowej wykorzystano wskaźnik lokalizacji LQ (location quotient) oraz taksonomiczną metodę porządkowania liniowego odległości od tzw. wzorca rozwoju. Przyjęte do badania parametry zaprezentowano w układach lokalnych (gmin i powiatów) województwa dolnośląskiego, z określeniem ich przestrzennego zróżnicowania i natężenia.

EN

Rising costs of the functioning of cities, scientific and technological progress, the increasing level of education of the population, and numerous ecological barriers cause the decentralization of economic activity in the post-industrial era. One of the consequences of this phenomenon is the growing attractiveness of the suburban area in terms of location. The aim of the study is to show the spatial differentiation and to assess the level of development of modern processes of concentration of industrial activity in the suburban areas around major cities in the Lower Silesia region. The scope of issues analysed depended on the availability of data, particularly on the local level.The article presents analyses on the enterprises in industry, industrial areas, employment, and sold production of industry. The issue of suburbanization was analysed on the basis of the balance of internal migration, the intensity of completed flats, as well as the number of residents from the cities in the area of suburban cities studied. Location quotient (LQ) and taxonomic linear ordering method distance from the pattern were used to recognise the degree of development and the level of spatial differentiation of the process of concentration of industrial. Parameters mentioned above have been presented for municipalities and poviats of the Lower Silesia region which made it possible to show their spatial differentiation and intensity.

Keywords

PL

Dolny Śląsk;; działalność przemysłowa;; procesy koncentracji;; strefa podmiejska;; suburbanizacja

EN

concentration processes;; industrial activity;; Lower Silesia;; suburban area;; suburbanization

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Year: 2017
• Volume: Volume 31, Issue 2
• Pages: 56-74

Contributors

author

Paweł Brezdeń

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej

author

Robert Szmytkie

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej

References

• Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego (2016, 10 października). Pozyskano z http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks
• Bański, J. (2008). Strefa podmiejska – już nie miasto, jeszcze nie wieś. W: A. Jezierska-Thole, L. Kozłowski (red.). Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. Toruń: Instytut Gospodarki i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 29–44.
• Boiteux-Orain, C., Guillain, R. (2001). Changes in the intra-metropolitan location of producer services in Ile-de-France (1978–1997): do information technologies promote a more dispersed spatial pattern? Laboratoire d’analyse et de techniques économiques, UMR 5118 CNRS, 1–24.
• Brezdeń, P. (2015). Wybrane aspekty przemian strukturalnych i innowacyjności przemysłu Śląska – ujęcie przestrzenne. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 29(2), 123–146.
• Coffey, W.J., Shearmur, R.G. (2002). Agglomeration and Dispersion of High-order Service Employment in the Montreal Metropolitan Region, 1981–96. Urban Studies, 39(3), 359–378. DOI: 10.1080/00420980220112739
• Domański, R. (1997). Przestrzenna transformacja gospodarki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Fierla, I. (1987). Lokalizacja przemysłu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Jałowiecki, J. (1984). Z problemów patologii miasta. Przegląd Geograficzny, 1–2.
• Jurek, J. (1991). Zmiany struktury społeczno-ekonomicznej wsi w strefie podmiejskiej Poznania. Seria Geografia, 52.
• Koter, M. (1985). Kształtowanie się strefy podmiejskiej w świetle badań historyczno-geograficznych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica, 5, 61–73.
• Lechman, G. (2005). Problem suburbanizacji a kondycja istniejącej zabudowy miejskiej. W: P. Lorens (red.). Problem suburbanizacji. Biblioteka Urbanisty, 7, 163–172.
• Mantey, D. (2013). Pułapka suburbanizacji, czyli o planach migracyjnych młodych piaseczan. Przegląd Geograficzny, 85(2), 271–289.
• Mayer, M., Szmytkie, R. (2014). Kształtowanie się stref podmiejskich wokół miast średniej wielkości (studia przypadków z regionu południowo-zachodniego). W: A. Jezierska-Thöle, M. Biczkowski (red.). Zintegrowany rozwój obszarów wiejskich w świetle polityki Unii Europejskiej, t. 2: Wielofunkcyjność obszarów wiejskich. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 121–152.
• Moriarty, B.M. (1991). Urban Systems, Industrial Restructuring, and the Spatial-Temporal Diffusion of Manufacturing Employment. Environment and Planning, 11, 1571–1588.
• Morrill, R. (1992). Population redistribution within metropolitan regions in the 1980’ s: Core, satellite and exurban growth. Growth and Change, 3, 277–302.
• Mydel, R., Ishizmu, T. (1985). Ewolucja przestrzenno-funkcjonalnej struktury obszarów metropolitalnych. Prace Geograficzne, 65, 19–30.
• Nowak, E. (1990). Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-ekonomicznych, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Pacione, M. (2001). Urban Geography: A Global Perspective. New York: Rotledge.
• Poniatowska-Jaksch, M. (1998). Strefa podmiejska jako środowisko lokalizacji przedsiębiorstw przemysłowych (na przykładzie województwa stołecznego warszawskiego). W: K. Kuciński, (red.). Współczesne uwarunkowania lokalizacji przemysłu w Polsce. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa, 141–162.
• Rynek pracy w województwie dolnośląskim w 2013 r. (2014) (2016, 12 września). Informacje i opracowania statystyczne. Wrocław: Urząd Statystyczny we Wrocławiu. Pozyskano z file: ///C:/Users/OEM/Downloads/rynek_pracy_2013.pdf
• Schneider-Sliwa, R. (2006). Global and local forces in cities undergoing political change. W: R. Schneider-Sliwa, (red.). Cities in Transition. Globalization, Political Change and Urban Development. Springer Netherlands, 1–8.
• Scott, A.J. (1985). Location processes, urbanization and territorial development. Environment and Planning A, 3, 479–501.
• Scott, A.J. (1988). New industrial space. London: Pion.
• Slenczek, M. (1996). Miasto Wrocław jako ośrodek przemysłowy. Prace Instytutu Geograficznego. Seria B. Geografia Społeczna i Ekonomiczna, 14, 85–91.
• Szmytkie, R., Tomczak, P. (2016). Kierunki rozwoju obszarów wiejskich województwa dolnośląskiego po akcesji do Unii Europejskiej. W: K. Heffner, B. Klemens (red.). Obszary wiejskie – wiejska przestrzeń i ludność, aktywność społeczna i przedsiębiorczość. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 167, 398–417.