SPOŁECZNE KONSEKWENCJE WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE RODZIN PRACOWNIKÓW GÓRNICTWA WĘGLA KAMIENNEGO

• Authors: Jarosławska-Sobór Sylwia

Title variants

EN

SOCIAL CONSEQUENCES OF WORK-RELATED ACCIDENTS ON THE EXAMPLE OF HARD COAL MINING WORKERS FAMILIES

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest omówienie następstw wypadków przy pracy dla rodzin pracowników polskiego górnictwa węgla kamiennego. Przemysł wydobywczy należy do gałęzi gospodarki o wysokim stopniu ryzyka dla zatrudnionych. Problem sytuacji rodzin górniczych dotkniętych tragicznym zdarzeniem został podjęty, ponieważ w świetle wyników dotychczasowych badań jest zbyt małe zainteresowanie sytuacją i zabezpieczeniem socjalnym rodzin pracowników, którzy zginęli przy pracy.W artykule dokonano analiizy sytuacji rodzin górniczych, które znalazły się w sytuacji wypadku przy pracy męża i ojca. Sytuacja ta jest tym trudniejsza, ponieważ uwarunkowania sektorowe i tradycja spowodowały, że górnik był często jedynym żywicielem rodziny i jedyną pracującą osobą. Wnioski wskazują podstawowe problemy, z jakimi muszą się zmierzyć rodziny poszkodowanych pracowników. Określają też potrzeby w zakresie opracowania systemu wsparcia i kompleksowej pomocy rodzinie pracownika poszkodowanego w wyniku wypadku przy pracy.

EN

The aim of this paper is to discuss of workrelated accidents consequences for families of polish mining of hard coal employees. Extractive indus­try belongs to the highest level hazard branch of the economy for its workers. Problem of mining families situation touched by a tragic accident has been undertaken, because in the light of previous studies it is a small interest of the situation and social security of these family. In this paper research results conducted in connection with the doctoral dissertation on social responsibility in Polish mining are discussed. This PhD has been awarded by the Polish Ministry of Family, Labour and Social Policy. Qualitative methods were primarily used in this empirical study and these included: in-depth interviews (IDI) with the representatives of coal mines, coal companies and social experts, desk research and the case study concerning the issue of employer’s responsibility towards family due to occupational safety. Qualitative methods were supported by quantitative study e.g. statistical analyses of registers and reports of the Polish government and other official documentation. Situation of mining families at the point of work-related accident of an husband and father analysis has been made. The situation is even more difficult, because of the sectoral conditions and tradition the miner is very often the main breadwinner in the family and the only one working person. Conclusions of this study are pointing out basic problems of the affected workers families. It’s also define the needs related with support system and complex aid scheme for the family of workers affected by workrelated accidents.

Keywords

PL

górnictwo; rodzina; odpowiedzialność; wypadek; bezpieczeństwo pracy

EN

mining; family; responsibility; accident; occupational safety

• Publisher: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Journal: Polityka Społeczna
• Year: 2017
• Volume: 44
• Issue: 1(514)
• Pages: 33–39

Contributors

author

Jarosławska-Sobór Sylwia

• Główny Instytut Górnictwa

References

• Analiza sytuacji na śląskim rynku pracy. Ujęcie przekrojowe lata 2011–2014 (2015), WUP Katowice, http://wupkatowice.praca.gov.pl [dostęp 21.12.2015].
• Blumer M. (1975), Sociological Models of the Mining Community, „The Sociological Rewiev”, Vol. 23, No 1.
• Ćwięk B., Wyględacz R. (2011), Działalność Fundacji Rodzin Górniczych i jej znaczenie dla przemysłu węgla kamiennego w Polsce, w: S. Jarosławska-Sobór (red.), Niebezpieczna praca – silna rodzina. Życie po wypadku w kopalni, Wydawnictwo Para, Katowice.
• Dennis F., Henrique F., Slaughter C. (1956), Coal is our Life. An analysis of a Yorkshire mining commu­nity, (2nd. edn. 1969), Tavistock, London.
• Donaldson J.A. (2008), Grasping the Small: The Political Economy of Growth, Poverty and the Role of the State in Two Chinese Provinces, Annual Conference of the Canadian Political Science Association, 4–6 czerwca, Vancouver.
• Downing T.E. (2002), Avoiding New Poverty: Mining-Induced Displacement and Resettlement, Mining, Minerals and Sustainable Development, The World Business Council for Sustainable Development (WBCSD), No. 58, Genewa, http://pubs.iied.org/pdfs/G00549.pdf [dostęp 19.11.2015].
• Faliszek K., Łęcki K., Wódz K. (2001), Górnicy. Zbiorowości górnicze u progu zmian. Przestrzeń – środowisko społeczne – środowisko kulturowe, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice.
• Grund B. (2011), Moje życie po wypadku, w: S. Jarosławska-Sobór (red.), Niebezpieczna praca – silna rodzina. Życie po wypadku w kopalni, Wydawnictwo Para, Katowice.
• Jarosławska-Sobór S., red. (2011), Niebezpieczna praca – silna rodzina. Życie po wypadku w kopalni, Wydawnictwo Para, Katowice.
• Jarosławska-Sobór S. (2014), Odpowiedzialna kopalnia. Społeczna odpowiedzialność biznesu w polskim górnictwie węgla kamiennego, Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• Konopko W. (2012), Raport roczny o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego, GIG, Katowice.
• Nawrocki T. (2006), Trwanie i zmiana lokalnej społeczności górniczej na Górnym Śląsku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Martyka J., Majer M., Nowak K., Tausz K. (2011), Społeczna odpowiedzialność biznesu w świetle pamiętników nadesłanych na konkurs Moje życie po wypadku, w: S. Jarosławska-Sobór (red.), Niebezpieczna praca – silna rodzina. Życie po wypadku w kopalni, Wydawnictwo Para, Katowice.
• Mrozek W. (1967), Rodzina górnicza. Przekształcenia społeczne w górnośląskim środowisku górniczym, „Górnośląskie Studia Socjologiczne”, t. II, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
• Mrozek W. (1984), Górnośląska rodzina górnicza a miejska zbiorowość lokalna, w: Z. Tyszka (red.), Rodzina a struktura społeczna, Wydawnictwo Pomorze, Bydgoszcz.
• Paramita Mishra P., Pranav Jagan­nath H.T. (2008), Corporate Social Responsibility in Coal Mining: A Case of Singareni Collieries Company Limited, The Indian Society For Ecological Economics (INSEE) Journal, www. ecoinsee.org [dostęp 26.03.2015].
• Parker T. (1986) Red Hill. A mining community (1988 edn.), Coronet, Sevenoaks.
• Pegg S. (2006), Mining and poverty reduction: Transforming rhetoric into reality, „Journal of Cleaner Production”, Vol. 14, No 3–4.
• Stolorz J. (2011), Dzień, który zmienił przyszłość – wspomnienia powypadkowe, w: S. Jarosławska-Sobór (red.), Niebezpieczna praca – silna rodzina. Życie po wypadku w kopalni, Wydawnictwo Para, Katowice.
• MPiPS (2015), Sytuacja kobiet i mężczyzn na rynku pracy w 2014 roku, www.mpips.gov.pl [dostęp 11.01.2016].
• Szczepański M.S. (2002), Opel z górniczym pióropuszem. Województwo katowickie i śląskie w procesie przemian, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
• Szczepański M.S., Tyrybon M. (2000), Zagrożona egzystencja. Górnicza zbiorowość lokalna wobec restrukturyzacji kopalni, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 4, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
• Świątkiewicz W. red., (1994), W trosce o rodzinę, Instytut Górnośląski, Katowice.
• Świątkiewicz W., Wódz K. (1997), Miasta przemysłowe we współczesnych badaniach socjologicznych, Katowice.
• Świątkiewicz W. (2001): Rodzina śląska na początku XXI wieku. Model normatywny czy odchodząca tradycja? w: Tyszka Z. (red.), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Świątkiewicz W. (2005), Rodzina jako wartość w tradycji kulturowej Górnego Śląska, w: M. Ziemska (red.), Rodzina współczesna, WUW, Warszawa.
• Tausz K., red. (2009), Losy rodzin górników, którzy zginęli w wypadkach przy pracy, GIG Katowice.
• Tomeczek A. (2012), Śląskie wyzwania. Pogłębiona analiza i diagnoza problemu, WUP, Katowice.
• Tyszka Z., red. (2001), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Weber-Fahr M., Strong­man J.E., Kunanayagam R., McMahon G., Sheldon Ch. (2001), Mining, w: J. Klugman (red.), A sourcebook for poverty reduction strategies, The World Bank, Washington, DC.
• Wskaźnik częstości wypadków śmiertelnych na 1 mln ton wydobytego węgla kamiennego w latach 1945–2014 (2015), Raport Wyższego Urzędu Górniczego, www.wug.gov.pl [dostęp 23.11.2015].
• Wsparcie i pomoc psychologiczna w wypadkach masowych i katastrofach. Procedura Wojewody Śląskiego nr. P 2F-06/01, (2001), Urząd Wojewódzki Katowice, www.katowice.uw.gov.pl [dostęp 12.12.2015].
• Wódz K., red. (1992) Z badań nad starymi dzielnicami miast Górnego Śląska, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
• Wypracowanie projektu wytycznych i procedur umożliwiających funkcjonowanie CSR w zarządzaniu przedsiębiorstwem (2011), Raport z warsz­tatów projektu „Bezpieczna praca – bezpieczna rodzina. Promocja Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw w aspekcie bezpieczeństwa i higieny pracy”, Katowice.
• Znaniecki F. (1976), Chłop polski w Europie i Ameryce, wyd. polskie, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.