O "Miłości" Michaela Hanekego trochę inaczej. Aporie cielesności

• Authors: Sławomir Sikora

Title variants

EN

Michael Haneke's "Love" from Another Angle. Aporia of corporeality

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Michael Haneke nie po raz pierwszy stawia przed swoimi widzami wyzwanie. Jak rozumieć to, co film przedstawia i ukazuje? Jak rozumieć to, co film „opowiada”? Autor eseju stara się wskazać na performatywny charakter filmu i wagę cielesności w przedstawieniu, „opowiedzeniu” tej historii. Twierdzi, że działania (wykonanie) są w tym filmie ważniejsze niż słowa i że to dlatego ten film może tak mocno oddziaływać na widza. „Performatywność” filmu wymusza na widzu inny rodzaj refleksji, zdecydowanie przekraczający łatwe do jednoznacznego zwerbalizowania znaczenia. Reżyser stawia też bardzo mocno kwestię samostanowienia człowieka, możliwości decydowania o własnym losie nawet wówczas, gdy ów los trudno wziąć już we „własne ręce”. Przedstawia sytuację, „miejsce”, gdzie jednostka najczęściej „przegrywa” ze zorganizowaną racją „społeczeństwa” opowiadającego się zażyciem. Autor artykułu podnosi też kwestię adekwatności tytułu filmu. Dochodzi do wniosku, że zdanie Gabriela Marcela, który twierdzi, że kochać to znaczy mówić drugiej osobie: ty nigdy nie umrzesz, paradoksalnie jest bardzo adekwatne w odniesieniu do tego filmu.

EN

It is not the first time that Michael Haneke challenges his audience. How are we to understand what the film shows and reveals? What is the meaning of the film’s story? The author of the article tries to pin point the performative nature of the film and the importance of corporeality in the presentation and telling of this story. He claims that the action (performance) is more important than words in the film, which is why this film can have a very strong impact on the viewer. The “performativity” of the film forces onto the viewer a different kind of reflection, one far exceeding easy expressed meaning. The director puts forward very strongly the issue of self determination, the possibility of deciding one’s own fate, even when it is no longer an easy matter to take that fate into one’s own hands. He presents a situation, a “place” where the individual loses out to the organised raison of “society”, which supports “life”. The article also raises the question of the adequacy of the film title. The author comes to the conclusion that Gabriel Marcel’s opinion that to love means to tell the other person: “you are never going to die”, paradoxically, is highly adequate in relation to this film.

Keywords

PL

Haneke Michael; cielesność

EN

Haneke Michael; corporeality

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2013
• Issue: 83-84
• Pages: 152-162

Contributors

author

Sławomir Sikora

• Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski

References

• Kurz, Iwona. 2012. Potworność. O Michaelu Hanekem. „Dwutygodnik”. Nr 96
• Elias, Norbert. 2001. The loneliness of dying. Tłum. E. Jephcott. New York i London: Continuum
• Przybylski, Ryszard. 1998. Baśń zimowa. Esej o starości. Warszawa: Wydawnictwo: Sic!