Z dziejów powiatu tomaszowskiego i jego roli w strukturze ochrony granic państwa

• Authors: Janusz Adam Frykowski

Title variants

EN

From the History of Tomaszów District and its Role in the Protection of State Border

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia rys historyczny funkcjonowania miasta Tomaszów Lubelski jako siedziby jednostki administracyjnej. Na wstępie przedstawiono okoliczności, w których Tomaszów po raz pierwszy stał się siedzibą władz administracyjnych, tj. okręgu, i dalsze funkcjonowanie miasta jako siedziby cyrkułu i powiatu. Opisano także, kiedy miasto traciło status siedziby władz i poddano analizie przyczyny tego zjawiska. W miarę możliwości przedstawiono struktury poszczególnych urzędów i odtworzono ich obsadę. W związku z tym, że powiat tomaszowski czterokrotnie w swoich dziejach położony był na rubieży państwa, omówiono jego rolę w systemie obrony granic państwowych. Wymieniono także jednostki wojskowe chroniące granicy, stacjonujące zarówno w mieście, jak i na terenie powiatu.

The article presents the history of Tomaszow Lubelski as the seat of administrative unit. At the beginning it introduces Tomaszów when it first became the seat of administrative authorities, and later it continued as the headquarters of a district. Moreover, the article describes the loss of the seat of government; the causes of this situation were analyzed. As far as possible, the article shows the structure of different agencies and presents their staff. Finally, Tomaszów district four times in its history was situated at the frontiers of the country. Therefore, its role in the defence system of the state border was discussed in the article. All the military units that were based in the city and in the district were mentioned, as well.

Keywords

PL

powiat tomaszowski; administracja powiatu; struktura; ochrona granic

EN

Tomaszów district; local country authorities; structure; border protection

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
• Year: 2012-2013
• Volume: 8-9
• Issue: 1: Prawo
• Pages: 81-95

Contributors

author

Janusz Adam Frykowski

References

• Adamczyk A., Pastuszka S., Konstytucje polskie w rozwoju dziejowym 1791-1982, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.
• Ajnenkiel A., Administracja w Polsce. Zarys historyczny, Książka i Wiedza, Warszawa 1977.
• Cisło B., Tomaszowianie XX wieku wpisani w historię miasta i powiatu, TomGraf, Tomaszów Lubelski 2002.
• Ćwik W., Reder J., Lubelszczyzna. Dzieje rozwoju terytorialnego, podziałów administracyjnych i ustroju władz, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1977.
• Dokumentacja geograficzna, zeszyt nr 4, Podziały administracyjne Królestwa Polskiego w okresie 1815-1918 (Zarys historyczny), oprac. W. Trzebiński, A. Borkiewicz, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1956.
• Grossman H., Struktura społeczno-gospodarcza Księstwa Warszawskiego na podstawie spisów ludności z 1808 i 1810 r., „Kwartalnik Statystyczny” 1925, t. 2.
• Kutrzeba S., Historya ustroju Polski w zarysie, t. III, Po rozbiorach, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Lwów 1917.
• Mańkowski Z., Między Wisłą a Bugiem 1939-1944. Studium o polityce okupanta i postawach społeczeństwa, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1982.
• Peter J., Szkice z przeszłości miasta kresowego, Nakładem własnym, Zamość 1947.
• Szulc S., Wartość materiałów statystycznych dotyczących stanu ludności byłego Królestwa Polskiego. Przyczynki do statystyki byłego Królestwa Polskiego wydawane przez Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, t. I, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1920.
• Tokarz W., Galicya w początkach ery józefińskiej w świetle ankiety urzędowej z roku 1783, Wydawnictwo Gubrynowicz i Syn, Kraków 1905.
• Wiśniewski S., W Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim 1809-1865, w: R. Szczygieł (red.), Tomaszów Lubelski. Monografia miasta, Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne, Lublin–Tomaszów Lubelski 2011.