Koncepcja woli a rozumienie wiary. Ujęcie realistyczne, aprioryczne i pozytywistyczne

• Authors: Sieńkowski Marcin

Title variants

EN

The Conception of Will and the Understanding of Faith. A Realistic, Apriorical and Positive Approach

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The purpose of the article is to show the relationships between the concept of will and understanding of faith. It is about demonstrating that the adopted concept of the will affects the understanding of faith. Selected concepts of will (realistic, a priori, positivist) were presented in terms of their pursuit of God. When it turns out that God is the object of the will, faith acquires a natural foundation. This means that the will that naturally reaches God comes into a relationship with Him even before faith develops. Consequently, it must be recognized that there is a natural and moral foundation for faith. This kindof foundation exists on the basis of a realistic concept of will. In a priori morality, due to the concept of the will, only moral faith is possible. Positivist philosophy replaces the will with social feelings. That is why faith is understood as trust and is only natural.

Keywords

EN

will; faith; Thomas Aquinas; Immanuel Kant; Auguste Comte

• Publisher: Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum
• Journal: Studia Ełckie
• Year: 2019
• Volume: 21
• Issue: 3
• Pages: 363-384

Dates

published

2019-09-30

Contributors

author

Sieńkowski Marcin

• Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Ełckiej

References

• Arbousse-Bastide P., Auguste Comte et la sociologie religieuse, „Archives de Sciences Sociales des Religions” 22(1966).
• Caygill H., A Kant Dictionary, Malden 2000.
• Comte A., A General View of Positivism, tłum. J. H. Bridges, New York 1957.
• Comte A., Ogólna teoria religii, tłum. W. Bieńkowska, w: B. Skarga, Comte, Warszawa 1977.
• Comte A., Rozprawa o całokształcie pozytywizmu, w: tenże, Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej. Rozprawa o całokształcie pozytywizmu, przeł. J. K., B. Skarga, W. Wojciechowska, Warszawa 1973.
• Comte A., The Catechism of Positive Religion, tłum. R. Congreve, Clifton 1973.
• Deleuze G., Filozofia krytyczna Kanta. Doktryna władz, przeł. B. Banasiak, Gdańsk 1999.
• Dixon T., La science du cerveau et la religion de lʼHumanité: Auguste Comte et lʼaltruisme dans lʼAngleterre victorienne, „Revue dʼhistoire des sciences” 65(2012), nr 2.
• Domaradzki J., Religia Ludzkości. Augusta Comteʼa socjologiczna wizja religii, Poznań 2005.
• Gilson E., Jedność doświadczenia filozoficznego, przeł. Z. Wrzeszcz, Warszawa 2001.
• Gilson E., The Christian Philosophy of St. Thomas Aquinas, Toronto 1994.
• Gilson E., Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu, przeł. J. Rybałt, Warszawa 2003.
• Gudaniec A., Paradoks bezinteresownej miłości. Studium z antropologii filozoficznej na podstawie tekstów św. Tomasza z Akwinu, Lublin 2015.
• Jaroszyński P., Etyka. Dramat życia moralnego, Warszawa 2002.
• Kant I., Kritik der praktischen Vernunft, w: tenże, Kritik der praktischen Vernunft. Grundlegung zur Metaphysik der Sitten, Leipzig 1983.
• Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, przeł. J. Gałecki, Warszawa 2012.
• Kant I., Metafizyczne podstawy nauki o cnocie, przeł. W. Galewicz, Kęty 2005.
• Kant I., Metafizyka moralności, przeł. E. Nowak, Warszawa 2015.
• Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, przeł. M. Wartenberg, Kęty 2009.
• Kloc-Konkołowicz J., Rozum praktyczny w filozofii Kanta i Fichtego. Prymat praktyczności w klasycznej myśli niemieckiej, Wrocław 2007.
• Krąpiec M. A., Człowiek w kulturze, Lublin 1999.
• Krąpiec M. A., Decyzja – realnym źródłem działania, w: Tomasz z Akwinu, Dysputy problemowe O dobru, O pożądaniu dobra i o woli, tłum. A. Białek, Lublin 2010.
• Krąpiec M. A., Dlaczego zło? Rozważania filozoficzne, Lublin 2005.
• Krąpiec M. A., Ja – człowiek, Lublin 2005.
• Krąpiec M. A., Ludzka wolność i jej granice, Lublin 2008.
• Krąpiec M. A., Wola, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 9, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2008.
• Mazur P. S., Ku realizmowi w opatrzności ludzkiej, w: Błąd antropologiczny, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2003.
• Muglioni J.-M., Le lien social selon Auguste Comte, „Le Philosophoire” 39(2013), nr 1.
• Pabiasz W., Typ i geneza ateizmu Augusta Comteʼa (1798-1857), w: Poglądy Augusta Comteʼa z perspektywy schyłku XX wieku, red. I. Świtała, Częstochowa 1999.
• Pańpuch Z., O naturze dobra pożądanego przez człowieka, w: Tomasz z Akwinu, Dysputy problemowe O dobru, O pożądaniu dobra i o woli, tłum. A. Białek, Lublin 2010.
• Pickering M., Le positivisme philosophique: Auguste Comte, „Revue interdisciplinaire dʼétudes juridiques” 67(2011), nr 2.
• Sieńkowski M., Koncepcja intelektu a rozumienie wiary. Zestawienie poglądów Tomasza z Akwinu, Immanuela Kanta i Augusta Comteʼa, „Rocznik Tomistyczny” 8(2019), w druku.
• Sieńkowski M., Przedmiotowy aspekt wiary według Immanuela Kanta, „Studia Ełckie” 20(2018), nr 4.
• Skarga B., Comte. Renan. Claude Bernard, Warszawa 2013.
• Skarga B., Wstęp, w: A. Comte, Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej. Rozprawa o całokształcie pozytywizmu, przeł. J. K., B. Skarga, W. Wojciechowska, Warszawa 1973.
• Sullivan R. J., An Introduction to Kantʼs Ethics, Cambridge 1994.
• Swieżawski S., Wstęp do kwestii 82, w: Tomasz z Akwinu, Traktat o człowieku. Summa teologii 1, 75-89, przeł. S. Swieżawski, Kęty 2000.
• Swieżawski S., Wstęp do kwestii 83, w: Tomasz z Akwinu, Traktat o człowieku. Summa teologii 1, 75-89, przeł. S. Swieżawski, Kęty 2000.
• Świtała I., August Comte – etyka sentymentalna, w: Poglądy Augusta Comteʼa z perspektywy schyłku XX wieku, red. tenże, Częstochowa 1999.
• Tomasz z Akwinu, Kwestie dyskutowane o prawdzie, t. 2, przeł. A. Aduszkiewicz, L. Kuczyński, J. Ruszczyński, Kęty 1988.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 15, przeł. P. Bełch, London 1966.
• Tomasz z Akwinu, Summa contra gentiles, t. 1, przeł. Z. Włodek, W. Zega, Warszawa 2003.
• Valverde C., Antropologia filozoficzna, przeł. G. Ostrowski, Poznań 1998.
• Watkins E., Kant and the Metaphysics of Causality, New York 2005.
• Wojtyła K., Zagadnienie woli w analizie aktu etycznego, w: tenże, Zagadnienie podmiotu moralności, Lublin 1991.
• Wolicka E., Rozważania wokół Kanta. Prolegomena do filozofii kultury jako krytyki władz podmiotu, Lublin 2002.
• Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza, t. II/1, Lublin 1986.
• Zdybicka Z. J., Problem ostatecznego celu życia człowieka i sposób jego realizacji, w: Spór o cel. Problematyka celu i celowościowego wyjaśniania, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Lublin 2008.
• Żelazny M., Idea wolności w filozofii Kanta, Toruń 2001.