Social insurance courts in the Polish People’s Republic

• Authors: Nowakowski Michał

Title variants

PL

Sądy ubezpieczeń społecznych w Polsce Ludowej

• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

The article introduces basic issues relating to the genesis, circumstances surrounding the creation, activity and finally the liquidation of the social insurance judiciary as it existed in Poland in the years 1945–1975. This institution was comprised of regional social insurance courts operating in selected voivodeship cities – as the court of first instance with the Social Insurance Tribunal in Warsaw [Trybunał Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie] – as the court of second instance. The text discusses key issues related to the system, organization, and scope of material property as well as the judicial competence of the social security judiciary determining its character. Author also demonstrates that social insurance courts were the only administrative courts in existence in the Polish People's Republic before the creation of the Supreme Administrative Court [Naczelny Sąd Administracyjny].

Keywords

EN

administrative control; administrative judiciary; Polish People's Republic; social insurance; social insurance courts

PL

sądy ubezpieczeń społecznych; sądownictwo administracyjne; kontrola administracji; ubezpieczenia społeczne; Polska Ludowa

• Publisher: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
• Journal: Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
• Year: 2020
• Issue: 2/2020
• Pages: 85-114

Dates

published

2020-09-07

Contributors

author

Nowakowski Michał

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2017.
• Barra R., Z historii sadownictwa ubezpieczeń społecznych, “Studia i Materiały z Historii Ubezpieczeń Społecznych w Polsce” 1987, Issue 5.
• Baumgart M., Projektowane organa ubezpieczeń społecznych, “Głos Sądownictwa” 1933, No. 9.
• Baumgart M., Projektowane organa ubezpieczeń społecznych (cd.), “Głos Sądownictwa” 1933, No. 10.
• Dybowski T., Ustawodawstwo polskie w zakresie ubezpieczeń społecznych w ostatnich latach, Warszawa 1938.
• Fiedorczuk S., O ustawę postępowania ubezpieczeniowego, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1934, No. 4.
• Garlicki S., Prawo o sądach ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Warszawa 1950.
• Garlicki S., Szeremeta E., Prawo o sądach ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Warszawa 1962.
• Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2012.
• Kallas M., Lityński A., Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000.
• Kąkol K., Ubezpieczenia społeczne w Polsce, Łódź 1950.
• Kiełkowski R., Na marginesie projektu zniesienia Sądów Ubezpieczeń Społecznych, “Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1968, Issue 12.
• Kolasinski K., Postępowanie w sprawach ubezpieczeniowych [in:] Rozwój ubezpieczeń społecznych w Polsce, part I: Dwudziestolecie międzywojenne, ed. C. Jackowiak, Wrocław 1991.
• Kopankiewicz Z., Nowe sądy ubezpieczeń społecznych, Warszawa 1947.
• Kopankiewicz Z., Sądy ubezpieczeń społecznych. Uwagi i spostrzeżenia po roku doświadczeń, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1948, No. 5.
• Langrod J.S., Kontrola administracji, Warszawa–Kraków 1929.
• Langrod J.S., Przedmowa [in:] E. Modliński, Sądy ubezpieczeń społecznych jako szczególne sądy administracyjne, Warszawa 1946.
• Lawendel T., Istota sporu na tle ubezpieczeń społecznych, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1938, No. 6.
• Lawendel T., O roli rzecznika interesu publicznego w postępowaniu przed sądami ubezpieczeń społecznych, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1939, No. 2.
• Licki J., Prawo pracy PRL w zarysie, Warszawa 1962.
• Maciejewski T., Historia administracji i myśli administracyjne. Czasy nowożytne i współczesne (XVI–XX w.), Warszawa 2013.
• Majewska M., Prawo skargi do sądu ubezpieczeń społecznych, “Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1959, No. 7–8.
• Malec D., Najwyższy Trybunał Administracyjny w świetle dotychczasowych badań, “Zeszyty Naukowe UJ” 1992, Issue 141.
• Malec J., Malec D., Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003.
• Mirończuk A., Zamierzenia ustawodawcze w zakresie prawa pracy, “Przegląd Związkowy” 1967, Issue 6.
• Modliński E., Podstawowe zagadnienia prawne ubezpieczeń społecznych, Warszawa 1968.
• Modliński E., Sądy ubezpieczeń społecznych jako szczególne sądy administracyjne, Warszawa 1946.
• Modliński E., Sądy ubezpieczeń społecznych w strukturze władz państwowych, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1938, No. 6.
• Nowakowski M., O odtworzeniu sądownictwa administracyjnego po II wojnie światowej [in:] Z dziejów administracji, sądownictwa i nauki prawa, prace dedykowane profesorowi Jerzemu Malcowi z okazji 40-lecia pracy naukowej, ed. S. Grodziski, A. Dziadzio, Kraków 2012.
• Nowakowski M., Okręgowe sądy ubezpieczeń społecznych, Kraków 2017.
• Nowakowski M., Prace nad ujednoliceniem sądownictwa ubezpieczeń społecznych w 20-leciu międzywojennym [in:] Vetera novis augere. Studia i prace dedykowane prof. W. Uruszczakowi, Vol. 2, ed. S. Grodziski, D. Malec, A. Karabowicz, M. Stus, Kraków 2010.
• Nowakowski Z.K., Zarys prawa ubezpieczeń państwowych, Poznań 1950.
• Ochędowski E., Prawo administracyjne, Toruń 2013.
• Orzecznictwo Trybunału Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa 1974.
• Płaza S., Historia prawa w Polsce na tle porównawczym. Część III. Okres międzywojenny, Kraków 2001.
• Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu, ed. Z. Kmieciak, Warszawa 2017.
• Prawo administracyjne, ed. J. Boć, Wrocław 2010.
• Radzimowski Z., Tarasińska Z., Obowiązki uspołecznionych zakładów pracy w zakresie ubezpieczeń społecznych, Warszawa 1974.
• Resich Z., Nauka o organach ochrony prawnej, Warszawa 1973.
• Rocznik statystyczny ubezpieczeń społecznych 1946–1985, Warszawa 1985.
• Rybicki M., Ławnicy ludowi w sądach PRL, Warszawa 1968.
• Salwa Z., Prawo pracy, Warszawa 1966.
• Schaff L., Polityczne założenia wymiaru sprawiedliwości w Polsce Ludowej, Warszawa 1950.
• Sisslé E., Rozstrzyganie sporów w zakresie ubezpieczeń społecznych, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1934, No. 8.
• Sisslé E., Rzecznik interesu publicznego, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1938, No. 6.
• Stawarska-Rippel A., Prawo sądowe Polski Ludowej 1944–1950 a prawo Drugiej Rzeczypospolitej, Katowice 2006.
• Swinarski T., Nowelizacja prawa o sądach ubezpieczeń społecznych, “Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1960, No. 5.
• Swinarski T., O sądach ubezpieczeń społecznych, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1953, No. 7.
• Swinarski T., Tezy orzeczeń Trybunału Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa 1965.
• Swinarski T., Tezy orzeczeń Trybunału Ubezpieczeń Społecznych i Sądu Najwyższego w sprawie rent i zaopatrzeń, Warszawa 1973.
• Szubert W., Ubezpieczenie społeczne [in:] Z. Salwa, W. Szubert, M. Święcicki, Podstawowe problemy prawa pracy, Warszawa 1957.
• Szubert W., Zarys prawa pracy, Warszawa 1972.
• Szwajcak H., Sprawy wypadkowe w sądzie ubezpieczeń społecznych, “Praca i Ubezpieczenie Społeczne” 1970, No. 6.
• Szymański T., Postępowanie przed sądami ubezpieczeń społecznych, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1938, No. 6.
• Waligórski M., Organizacja wymiaru sprawiedliwości, Kraków 1952.
• Waszczyński J., Ustrój organów ochrony prawnej w zarysie, Łódź 1969.
• Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2007.
• Włodyka S., Organizacja sądownictwa, Kraków 1959.
• Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1968.
• Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1975.
• Zaleski Z., Ustrój sądów ubezpieczeń społecznych, “Przegląd Ubezpieczeń Społecznych” 1938, No. 6.

Identifiers

ISSN

1731-0725