Warsztaty muzyki liturgicznej – ich rola w kontekście śpiewu liturgicznego oraz znaczenie formacyjno-edukacyjne

• Authors: Strycharz-Bogacz Kinga

Title variants

EN

Liturgical music workshops – their role in the context of liturgical singing and their formative and educational significance

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Muzyka od zawsze wpisana jest w liturgię i ma istotne znaczenie w jej sprawo¬waniu, a swoim pięknem podkreśla i dopełnia wymowę treści liturgicznych. Jedno¬cześnie odgrywa ważną rolę w kształtowaniu postaw wiernych w zakresie ich for¬macji duchowej i wrażliwości muzycznej. Te aspekty okazują się szczególnie warte pielęgnowania w czasach współczesnych, a może w tym pomóc podjęcie konkret¬nych inicjatyw w Kościele. Jedną z nich są warsztaty muzyki liturgicznej, które od początku swojego funkcjonowania, czyli od 2004 r., gromadzą bardzo liczne grono osób zainteresowanych pięknem wielogłosowego śpiewu w liturgii. Ma on swoje za¬korzenienie w długiej tradycji chorału gregoriańskiego oraz dawnych pieśniach litur¬gicznych. Geneza warsztatów wiąże się z Dominikańskim Ośrodkiem Liturgicznym w Krakowie, gdzie działali kompozytorzy, którzy przyczynili się do odnowy muzyki liturgicznej w Polsce. Nawiązując do tradycji chorałowej i pieśniowej oraz dzieł daw-nych mistrzów, zainicjowali wielogłosową twórczość a cappella oraz wokalno-instru¬mentalną, która znakomicie wpisuje się we współczesną liturgię i niezależnie od wie¬ku wykonawców angażuje coraz większe ich rzesze jako uczestników liturgii. Grono kompozytorów tej muzyki nieustannie poszerza się, podobnie jak i zasięg warszta¬tów, które odbywają się w bardzo wielu miejscowościach różnych diecezji w Polsce oraz za granicą. Powstały przez 20 lat repertuar wielogłosowych śpiewów jest bardzo bogaty i zróżnicowany gatunkowo, co pozwala prowadzącym warsztaty na jego wła¬ściwy dobór pod kątem przydatności liturgicznej. Celem artykułu jest omówienie fenomenu warsztatów muzyki liturgicznej w kontekście śpiewu liturgicznego oraz wykazanie ich znaczenia formacyjno-edukacyjnego. W realizacji tego zamierzenia pomocne będzie odniesienie się do źródeł śpiewnikowych oraz wypowiedzi współ-czesnych kompozytorów wielogłosowych śpiewów religijnych.

EN

Music has always formed an inherent part of the liturgy and has an important role in its celebration, and with its beauty it emphasizes and completes the meaning of the liturgical content. At the same time, it plays an important role in shaping the attitudes of the faithful in terms of their spiritual formation and musical sensitivity. These aspects turn out to be particularly worth nurturing in modern times, and specific initiatives in the Church can help in this regard. One of them is the liturgical music workshop, which from its inception in 2004 has gathered a large number of people interested in the beauty of polyphonic singing in the liturgy. It has been rooted in the long tradition of Gregorian chant and traditional liturgical songs. The genesis of the workshop is linked to the Dominican Liturgical Center in Kraków, where composers who contributed to the renewal of liturgical music in Poland were active. Referring to the chorale and chant traditions, as well as to the works of the old masters, they initiated polyphonic a cappella and vocal-instrumental works, which perfectly fit into contemporary liturgy and, regardless of the age of the performers, involve increasing numbers of them as participants in the liturgy. The circle of composers of this music is constantly expanding, so is the range of the workshops, which are held in a great many localities of various dioceses in Poland and abroad. The repertoire of songs created over 20 years is very rich and varied in genre, which allows workshop leaders to properly select it for liturgical usefulness. The purpose of this article is to discuss the phenomenon of liturgical music workshops in the context of liturgical singing and to show their formative and educational significance. Reference to songbook sources and statements by composers of polyphonic religious singing will be helpful in achieving this goal.

Keywords

PL

warsztaty muzyki liturgicznej; śpiew liturgiczny; chorał gregoriański; liturgiczne pieśni tradycyjne wielogłosowe śpiewy liturgiczne formacyjno-edukacyjna rola warsztatów

EN

liturgical music workshops; liturgical singing; Gregorian chant; liturgical traditional songs; polyphonic liturgical singing; formative and educational role; of workshops

• Publisher: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
• Journal: Musica Ecclesiastica
• Year: 2025
• Issue: 20
• Pages: 51-71

Dates

published

2025-07-10

Contributors

author

Strycharz-Bogacz Kinga

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie

References

• BĘBENEK PAWEŁ, Canticum novum. Utwory wielogłosowe na chór mieszany a cappella, Kraków 2015.
• BĘBENEK PAWEŁ, Msza o Miłosierdziu. Utwory na chór 4-głosowy a cappella, Kraków 2006.
• Chcę widzieć Boga. Karmelitański śpiewnik liturgiczny, red. SIOSTRY KARMELITANKI BOSE Z GNIEZNA, Gniezno 2014.
• KUSZ DAWID, Pieśń o nadziei. Śpiewnik. Kraków 2006.
• PAŁKA PIOTR, Matka scynśliwyk powrotów i inne pieśni ku czci Najświętszej Maryi Panny. Nuty na chór a cappella. Kraków 2011.
• PAŁKA PIOTR, Pieśni adwentowe, kolędy i pastorałki. Nuty na czterogłosowy chór mieszany a cappella, Kraków 2009.
• PAŁKA PIOTR, Pieśni wielkopostne i paschalne na czterogłosowy chór mieszany a cappella, Kraków 2010.
• Śpiewnik liturgiczny Niepojęta Trójco, t. I, red. muz. M. STÓS, J. GAŁUSZKA, Kraków 1998; t. II, red. muz. M. MĄCZYŃSKA, M. SOLARZ, Kraków 2010.
• Wywiad z Pawłem Bębenkiem, 17. 02. 2024 (zapis wywiadu w posiadaniu autorki artykułu).
• Wywiad z Piotrem Pałką, 17. 08. 2024 (zapis wywiadu w posiadaniu autorki artykułu).
• BILSKI ŁUKASZ, Muzyka liturgiczna w świetle hermeneutyki ciągłości Josepha Ratzingera/Benedykta XVI, w: Tożsamość muzyki sakralnej w dialogu z kulturą współczesną, red. J. BRAMORSKI, Gdańsk 2017, s. 60–88.
• CELARY IRENEUSZ, Muzyka liturgiczna w świetle dokumentów Kościoła, „Studia Pastoralne” 12 (2016), s. 75–87.
• FILABER ANDRZEJ, Drogi i bezdroża muzyki liturgicznej w Polsce w świetle nowej instrukcji Episkopatu Polski, „Musica Ecclesiastica” 14 (2019), s. 71–80.
• FILABER ANDRZEJ, Instrukcja Episkopatu Polski o muzyce liturgicznej po Soborze Watykańskim II, w: Prawodawstwo muzyki kościelnej, Warszawa 2008, s. 60–67.
• GRAJEWSKI CZESŁAW, Krótki wykład o muzyce liturgicznej, w: Viriditas Musicae 2, red. M. DUŹNIAK, W. HUDEK, Katowice 2020, s. 13–22.
• KOWALSKI ŁUKASZ, Fenomen warsztatów liturgiczno-muzycznych w świetle formacji muzyków kościelnych na Warmii po 2004 r., „Musica Ecclesiastica” 16 (2021), s. 99–107.
• KOWALSKI ŁUKASZ, Formacja i twórczość muzyków kościelnych inspirowana czcią do Najświętszej Maryi Panny w Ogólnopolskich Warsztatach Liturgiczno-Muzycznych na Warmii po 2004 roku, Olsztyn 2023 (dysertacja doktorska, egzemplarz w Archiwum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego).
• KRYŃSKA PAULINA, Działalność Drohiczyńskich Warsztatów Muzyki Liturgicznej w diecezji drohiczyńskiej i ich kulturotwórcze znaczenie, Lublin 2015 (praca licencjacka, egzemplarz w Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II).
• PAWLAK IRENEUSZ, Liturgia i muzyka – wzajemne relacje, „Annales Lublinenses pro Musica Sacra” 5 (2014) nr 5, s. 49–62.
• PAWLAK IRENEUSZ, Muzyka liturgiczna „pieśnią pełną ducha”, „Annales Lublinenses pro Musica Sacra” 4 (2013) nr 4, s. 121–130.
• PAWLAK IRENEUSZ, Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła, Lublin 2001.
• PAWLAK IRENEUSZ, Rola chorału gregoriańskiego w kształtowaniu polskiej religijnej kultury muzycznej, „Annales Lublinenses pro Musica Sacra, 3 (2012) nr 3, s. 107–132.
• RATZINGER JOSEPH, Nowa pieśń dla Pana: wiara w Chrystusa a liturgia dzisiaj, przekł. J. ZYCHOWICZ, Kraków 1999.
• TYRAŁA ROBERT, Znaczenie muzyki kościelnej w historii Kościoła, „Perspektywy Kultury” 24 (2019) nr 1, s. 71–104.
• https://piotrpalka.pl/recenzje/ (dostęp 05. 09. 2024).
• https://siemiatycze.podlasie24.pl/kosciol/w-siemiatyczach-odbyly-sie-warsztaty-spiewu-liturgicznego-20230605133625 (dostęp 10. 02. 2024).