Koncepcja budowy elektrowni okręgowej w Łodzi w pierwszej połowie XX wieku. Pomysły, uwarunkowania, próby realizacji

• Authors: Szymański Marcin J.

Title variants

EN

The Concept of a District Power Station in Łódź in the First Half of the 20th Century. Ideas, Conditions, Attempts to Put the Idea in Motion

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The article presents an idea to build a district big power station in Łódź. A big modern electric power station was supposed to supply electric energy to the whole region and to become an element of the national network. What is more, all those plans had had been devised before the first world war, when Łódź was part of the Russian Empire. They were made in the offices of the 1886 Electric Lighting Association, a tycoon in the Russian electric industry, connected with the Concern of Siemens & Halske, Deutsche Bank and some Swiss holding companies. The idea was expected to be realised after regaining independence, yet it was later rejected because the municipal authorities of Łódź wanted to take over the property of the existing power station by virtue of a concession contract with the above-mentioned company. Even later no power station was built because of the increasing statism of the Second Republic and the idea of electrification prepared by the American Company Harriman et co was also killed. The text has been based on archive documents and specialised literature concerning the subject in question.

Keywords

EN

Łódź; power station; electrification; statism; a district power station; Siemens & Halske; 1886 Association

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przegląd Zachodniopomorski
• Year: 2016
• Issue: 3
• Pages: 143-161

Dates

published

2016

Contributors

author

Szymański Marcin J.

• Uniwersytet Łódzki

References

• Archiwalia i akty prawne
• Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta miasta Łodzi, sygn. 4487, 6410, 27696, 27721, 27722, 27726, 27729, 27730, 27731.
• Akta notariusza Gruszczyńskiego, 1900.
• Akta notariusza Rossmana, 1933.
• Łódzkie Towarzystwo Elektryczne, sygn. 51.
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Komitet Ekonomiczny Ministrów, sygn. 750.
• Dz. U. 24/1937, poz. 156.
• Prasa
• „Dziennik Łódzki” 1932.
• „Ekonomista” 1879.
• „Miami Daily News” 1926.
• „Przegląd Elektrotechniczny” 1929.
• „Przegląd Techniczny” 1912.
• „Rozwój” 1912.
• Opracowania
• Dobruchowski M., Elektryfikacja Łodzi do 1918 roku, praca magisterska napisana w Katedrze Najnowszej Historii Polski Uniwersytetu Łódzkiego pod kierunkiem prof. K. Badziaka, Łódź 1995.
• Feldenkirchen W., Werner von Siemens. Inventor and international Entrepreneur, Ohio 1994
• Hausman W., Hertner P.,Wilkins M., Global Electrification – Multinational Enterprise and International Finance in the History of Light and Power, 1878–2007, Cambridge 2008
• Hughes T.P., Networks of Power. Electrification in Western Society 1880–1930, Baltimore 1993.
• Łapa M., Elektryfikacja województwa łódzkiego w latach 1919–1939, „Rocznik Łódzki” 2009, t. LVI.
• Madajczyk C., Spory wokół sprawy elektryfikacji Polski (1926–1930), „Najnowsze Dzieje Polski” 1962, nr 5.
• Millward R., European goverments and the infrastructure industries, c. 1840–1914, „European Review of Economic History” 2004, nr 8.
• Munson R., From Edison to Enron. The business of power and what it means to the future of electricity, Westport–Londyn 2005.
• Szymański M.J., Awans cywilizacyjny miast Imperium Rosyjskiego na przełomie XIX i XX wieku jako efekt działalności firm zagranicznych na przykładzie koncernów energetycznych, w: Migracje. Podróże w dziejach. Współczesność, red. M. Franz, K. Kościelniak, Z. Pilarczyk, Toruń 2015.
• Stawiszyńska A., Łódź w latach I wojny światowej, Oświęcim 2016.
• Tołłoczko L., Zaopatrzenie Polski w energię elektryczną, w: Prace polskiej narady ekonomicznej w Petersburgu, t. III – Przemysł w Polsce, Warszawa 1919
• Warysznikow М.N., Siemens w Rosiji: Obszczestwo Elektricieskago oswieszczenia 1886 g., „Rossijskij Żurnal Menedżmenta” 2009, t. 7, nr 2.