Pochodzenie społeczne i ścieżki dojścia do zawodu nauczycieli szkół podstawowych

• Authors: Kamila Hernik , Karolina Malinowska

Title variants

EN

Primary school teacher social background and educational paths — findings from the Longitudinal school effectiveness study

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Różne badania pokazują, że status społeczno-ekonomiczny rodziny jest czynnikiem silnie wpływającym na osiągnięcia edukacyjne, a także na dalsze wybory życiowe ludzi. W artykule podjęto zagadnienie pochodzenia społecznego nauczycieli szkół podstawowych. Na podstawie Badania szkolnych uwarunkowań efektów kształcenia starano się odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu nauczyciele dziedziczą po swoich rodzicach pozycję społeczną, a w jakim ich wykształcenie i wykonywany zawód są efektem awansu społecznego. O pochodzeniu społecznym nauczycieli wnioskowano na podstawie wielkości miejscowości pochodzenia oraz danych dotyczących ich rodziców (osobno matek i ojców): poziomu wykształcenia, aktywności zawodowej i rodzaju wykonywanego zawodu. Na tej podstawie zbadano kapitał kulturowy nauczycieli, który posiadali w momencie wyboru przyszłej drogi zawodowej. Zrekonstruowano także niezwykle zróżnicowane ścieżki kształcenia nauczycieli oraz sposoby uzyskania przez nich formalnego przygotowania pedagogicznego na przestrzeni kilku dziesięcioleci.

Various studies indicate that family socio-economic status determines academic achievement, as well as future life decisions. Such investigations have been conducted among others in relation to students. The issue of primary teachers’ social background is studied in the following paper using findings from the Longitudinal School Effectiveness Study conducted by the Educational Research Institute. The aim was to address the extent to which teachers’ education and occupation followed their social advancement and inherited social status. Indicators used for social background included: the population of place of origin and their parents’ level of education, their occupation activity and professions (separately for mothers and fathers). The varied pathways leading to teacher education and preparation to be teachers were also reconstructed. This allowed conclusions to be drawn about the cultural capital in teachers’ command when deciding on a career.

Keywords

PL

socjologia; nauczyciele; pochodzenie społeczne; struktura społeczna; ścieżki kształcenia

EN

sociology; teachers; social background; social structure; educational paths

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2015
• Issue: 2(133)
• Pages: 44–57

Dates

published

2015-06-30

Contributors

author

Kamila Hernik

• Instytut Badań Edukacyjnych

author

Karolina Malinowska

• Instytut Badań Edukacyjnych

References

• Białecki, I. (2003). Dostępność kształcenia na poziomie wyższym w Polsce. Biuletyn Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu (seria: Konferencje i Seminaria, tytuł: Raport szkolnictwie wyższym. Diagnoza staniu i strategia rozwoju), 46(2), 97–115.
• Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. W: J. G. Richardson (red.). Handbook of theory and research for sociology of education (s. 241–258). New York, Westport, Connecticut, London: Greenwood Press.
• Bourdieu, P. i Wacquant, L. (2001). Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Dolata, R. (2008) Szkoła – segregacje – nierówności. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Dolata, R., Jakubowski, M. i Pokropek, A. (2013). Polska oświata w międzynarodowych badaniach umiejętności uczniów PISA OECD. Wyniki, trendy, kontekst i porównywalność. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Domański, H. (2004). Struktura społeczna. Warszawa: Scholar.
• Główny Urząd Statystyczny (2003). Migracje wewnętrzne ludności. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Główny Urząd Statystyczny (2013). Rocznik demograficzny. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Hernik, K. (red.). (2015). Polscy nauczyciele i dyrektorzy w Międzynarodowym badaniu nauczania i uczenia się. TALIS 2013. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Kędzierska, H. (2012). Kariery zawodowe nauczycieli. Konteksty – wzory – pola dyskursu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kwieciński, Z. (2007). Epidemie społeczne w środowisku akademickim. W: Z. Kwieciński (red.), Między patosem a dekadencją. Studia i szkice socjopedagogiczne. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Putkiewicz, E., Siellawa-Kolbowska, E., Wiłkomirska, A. i Zahorska, M. (1999). Nauczyciele w przeddzień reformy edukacji. Raport z badań. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Ratuś, B. (1974). Licea pedagogiczne w Polsce Ludowej 1944–70. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Smak, M. (2015). Charakterystyka społeczno-demograficzna szkół i nauczycieli. W: Hernik, K. (red.), Polscy nauczyciele i dyrektorzy w Międzynarodowym badaniu nauczania i uczenia się. TALIS 2013. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Warstwy, klasy, prestiż. Z Henrykiem Domańskim rozmawia Paweł Kłobukowski (2009). W: Po co nam socjologia? Warszawa: Fundacja na rzecz Warsztatów Analiz Socjologicznych.
• Zawistowska, A. (2012). Horyzontalne nierówności edukacyjne we współczesnej Polsce. Warszawa: Scholar.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2015/2-3-hernik-malinowska-pochodzenie-spoleczne-i-sciezki.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858