Zachowania konsumpcyjne polskich gospodarstw domowych w okresie II fali kryzysu

• Authors: Tomasz Zalega

Title variants

EN

Polish Households’ Consumption Behaviour in the Period of the Second Wave of Crisis

RU

Потребительское поведение польских домохозяйств в период второй волны кризиса

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kryzys gospodarczy zapoczątkowany w końcowych latach pierwszej dekady XXI wieku w Stanach Zjednoczonych, objął swoim zasięgiem gospodarki wszystkich krajów Starego Kontynentu, w tym również, gospodarkę polską. Tak naprawdę, widoczne spowolnienie gospodarcze będące konsekwencją światowej recesji dotarło do Polski w 2009 roku. Konsekwencje zjawisk kryzysowych mają charakter zarówno mikro-, jak i makroekonomiczny. Do podstawowych skutków mikroekonomicznych spowolnienia gospodarczego zaliczyć można spadek poziomu konsumpcji i zachowania adaptacyjne konsumentów, zaś do konsekwencji makroekonomicznych: spadek PKB, wzrost bezrobocia (głównie typu koniunkturalnego), wzrost liczby upadłości przedsiębiorstw z powodu opcji walutowych, problemy w sferze finansów publicznych, zmiany struktury spożycia, pogorszenie sytuacji materialnej gospodarstw domowych oraz zmiany ich stylów zachowań, a także pogorszenie się nastojów konsumenckich. Przedmiotem rozważań jest analiza zachowań adaptacyjnych polskich gospodarstw domowych w okresie globalnego kryzysu. W szczególności uwaga skoncentrowana jest na subiektywnie odczuwanych konsekwencjach spowolnienia gospodarczego przez gospodarstwa domowe oraz na podejmowanych przez nie zachowaniach asekuracyjnych w okresie kryzysu. Celem rozważań jest określenie postaw polskich gospodarstw domowych w okresie kryzysu gospodarczego oraz próba wyjaśnienia kluczowych determinant uwzględnianych przez konsumentów przy zakupie artykułów żywnościowych i dóbr nieżywnościowych.

EN

The economic crisis that started in the USA in the late 2010s affected all countries on the old continent, including Poland. In fact, the effects of economic slowdown produced by the global recession became visible in the Polish economy in 2009. Crises exert both micro- and macroeconomic impacts. The basic microeconomic consequences of decelerating economy include declining consumption and adaptive behaviour among consumers, while the macroeconomic ones are shrinking GDP, growing unemployment (mainly structural), more enterprises going bankrupt because of forex options, public finance problems, changing pattern of consumption, deteriorating financial situation of households and adjustments in their lifestyles, as well as worsening consumer attitudes. This article deals with the adaptive behaviour of Polish households in the time of crisis. A special attention is paid to the households’ subjective perception of the consequences of economic slow-down and the precautionary measures they take under crisis conditions. The purpose of the article is to identify Polish households’ attitudes during the economic crisis, to explain what key determinants guide consumers in purchasing food and non-food products.

RU

Экономический кризис, который начался в последние годы первой декады XXI века в Соединенных Штатах Америки, распространился на экономики всех стран Европы, в том числе и на польскую экономику. В действительности заметное замедление экономического роста, являющееся последствием мирового экономического спада, дошло до Польши в 2009 году. Последствия кризисных явлений носят как микро-, так и макроэкономический характер. К числу основных микроэкономических последствий замедления экономического развития можно отнести снижение уровня потребления и адаптационное поведение потребителей, тогда как к числу макроэкономических последствий – уменьшение ВВП, рост безработицы (в основном, конъюнктурного типа), рост числа предприятий-банкротов из-за валютных опционов, проблемы в сфере публичных финансов, изменение структуры потребления, ухудшение материального положения домохозяйств и изменения в их стилях поведения, а также ухудшение настрое-ния потребителей. Предмет статьи – анализ адаптационного поведения польских домохозяйств в период глобального кризиса. В особенности, внимание сосредоточено на субъективно ощущаемых домохозяйствами последствиях замедления экономического роста и на предпринимаемых ими мерах предосторожности в период кризиса. Цель рассуждений – определить подход польских домохозяйств в период экономического кризиса и предпринять попытку объяснить основные детерминанты, учитываемые потребителями во времы покупки продовольственных и непродовольственных товаров.

Keywords

PL

kryzys; konsumpcja; zachowania konsumpcyjne gospodarstwa domowe

EN

crisis; consumption; consumer behaviour; households

RU

кризис; потребление; потребительское поведение домохозяйства

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2012
• Issue: 4 (339)
• Pages: 40-54

Dates

published

2012-07-2012-08

Contributors

author

Tomasz Zalega

• Uniwersytet Warszawski

References

• Duesenberry J.S., Income, Saving and the Theory of Consumer Behavior, Harvard University Press, Harvard-Cambridge M.A. 1952.
• Furnham A., Argyle M., The Psychology of Money, Routledge, London 1998.
• McKenzie R.B., Predictably rational? In Search of Defenses for Rational Behavior in Economics, Springer Heidelberg-Dordrecht-London-New York 2010.
• Schargrodsky E., Di Tella R., Galiani S., Crime Distribution and Victim Behavior during a Crime Wave, NBER Chapter, (w:) The Economics of Crime: Lessons for and from Latin America, National Bureau of Economic Research, Inc. 2010.
• Solomon M.R., Bamossy G., Askegaard S., Consumer Behavior. A European Perspective, 2nd ed., Prentice-Hall-Financial Times, Harlow 2002.
• Solomon M.R., Bamossy G., Askegaard S., Hogg M.K., Consumer Behavior. A European Perspective, Prentice Hall, New York – London 2010.
• Westbrook R.A., Oliver R.L., The dimensionality of consumption emotion patterns and consumer satisfaction, „Journal of Consumer Research” 1991, No. 18(1).
• Zalega T., Konsumpcja. Determinanty, teorie i modele, PWE, Warszawa 2012.
• Zalega T., Konsumpcja w polskich gospodarstwach domowych w okresie kryzysu finansowo- ekonomicznego, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa 2012 (w druku).
• Zawadzka A.M., Nabywanie i konsumpcja w perspektywie samoregulacji – kompensacja i ucieczka?, ”Psychological Journal” 2008, Vol. 14, No. 2.

Identifiers

ISSN

0438-5403