Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 4(23) | 135-161

Article title

Walory rozrywkowe oraz wychowawcze literatury sensacyjno-detektywistycznej i przygodowej dla dzieci na przykładzie twórczości Adama Bahdaja

Authors

Content

Title variants

EN
Entertainment and Educational Values of Detective and Adventure Literature for Children Based on Adam Bahdaj’s Writings

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Adam Bahdaj (1918–1985) to autor powieści detektywistycznych, przygodowych i społeczno-obyczajowych dla dzieci. W dorobku pisarza dużą rolę odgrywa tematyka turystyczna i sportowa. Publikował również powieści i opowiadania o Dzikim Zachodzie. W jego utworach popularyzowane są wartości wychowawcze. Książki Bahdaja cechują: doskonała konstrukcja, lekkość narracji, umiejętne stosowanie języka potocznego, akcenty sensacyjne, humorystyczne i dramatyczne. Dużą popularnością cieszą się adaptacje filmowe i telewizyjne jego powieści. Zasłynął także jako autor książek dla małych dzieci. W jego spuściźnie literackiej znajdują się również utwory dla dorosłych.
EN
Adam Bahdaj (1918–1985) is an author of detective, adventure and sociopsychological novels for children. Important themes of his books are tourism and sport, and he also published novels and short stories about the Wild West. His works popularise educational values. They are characterised by a perfect structure, flowing narration, skillful use of colloquial language, thriller motifs, humor and dramatic elements. Film and television adaptations of his novels are highly popular. He also gained fame as an author of books for small children. Among his writings are books for adults.

Year

Issue

Pages

135-161

Physical description

Contributors

author
  • Zakład Kulturoznawstwa Instytut Historii Uniwersytet Rzeszowski

References

  • [1] Aglo (2005a). Paragon gola. Video and DVD Reporter, (10), 71.
  • [2] Aglo (2005b). Podróż za jeden uśmiech. Duduś, gdzie jesteś? Video and DVD Reporter, (10), 71.
  • [3] Andrzejczak, J. (2008). Twarde życie Paragona. Tygodnik Powszechny, 63(24), 12–13.
  • [4] Bahdaj, A. ([1990]). Czarne sombrero. Projekt okładki i il. J. Moskal. [Katowice]: „Śląsk”.
  • [5] Bahdaj, A. (1984a). Dan Drewer i Indianie. Płomyk, 67(14) (1984), 14–19; 67(15), 13–19; 67(16), 12–20; 67(17), 12–20; 67(18), 12–23; 67(19), [12] –21; 67(20), 12–21; 67(21), 12–21; 67(22), 12–[21]; 67(23), 12–[21].
  • [6] Bahdaj, A. (1985). Dan Drewer i Indianie. Il. M. Kwacz. Warszawa: „Nasza Księgarnia”.
  • [7] Bahdaj, A. (2011a). Do przerwy 0:1 (wyd. 2 w Wydawnictwie Literatura). Okładka Ł. Ryłko. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
  • [8] Bahdaj, A. (1973a). Dzielny Ken z Kolorado. W: A. Bahdaj, W stronę Kansas City (wyd. 2) (s. 5–74). Il. L. Maciąg. Warszawa: „Nasza Księgarnia”.
  • [9] Bahdaj, A. (2011b). Gdzie twój dom, Telemachu? Okładka O. Reszelska. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
  • [10] Bahdaj, A. (1958). Historie nie z tego śniegu. Warszawa: Sport i Turystyka.
  • [11] Bahdaj, A. (1951). Ich pierwszy start. Express Wieczorny 6(1), 3; 6(2), 4; 6(3), 4; 6(4), 6; 6(5), 4; 6(6), 4; 6(7), 4; 6(9), 4; 6(10), 4; 6(11), 4; 6(12), 4; 6(13), 6; 6(14), 4; 6(16), 4; 6(17), 4; 6(18), 4; 6(19), 6; 6(20), 6; 6(21), 4; 6(23), 6; 6(24), 4; 6(25), 6; 6(26), 4; 6(27), 4; 6(28), 6; 6(30), 4; 6(31), 6; 6(32), 4; 6(33), 6; 6(34), 4; 6(35), 4; 6(37), 4; 6(38), 4; 6(39), 4; 6(40), 4; 6(41), 6; 6(42), 4; 6(44), 4; 6(45), 4; 6(46), 6; 6(47), 4; 6(48), 6; 6(49), 6; 6(51), 6; 6(52), 4; 6(53), 4; 6(54), 4; 6(55), 4; 6(56), 6; 6(58), 4; 6(59), 4; 6(60), 4; 6(61), 4; 6(62), 6; 6(63), 4; 6(65), 4; 6(66), 4; 6(67), 4; 6(68), 4; 6(69), 4; 6(70), 4; 6(72), 4; 6(73), 4; 6(74), 4; 6(75), 4; 6(76), 4; 6(77), 4; 6(79), 4; 6(80), 6; 6(81), 6; 6(82), 4; 6(83), 4; 6(85), 4; 6(86), 4; 6(87), 4; 6(88), 4; 6(91), 4; 6(92), 4; 6(93), 6; 6(95), 4; 6(96), 4; 6(98), 4; 6(99), 4; 6(100), 6; 6(102), 6; 6(103), 4; 6(105), 4; 6(106), 6.
  • [12] Bahdaj, A. (1955). Ich pierwszy start (wyd. 2). Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
  • [13] Bahdaj, A. (1965a). Kapelusz za sto tysięcy. Świat Młodych, 16(10), 1; 16(103/104), 11–12; 17(1), 5–6; 17(2), 5–6; 17(3), 5–6; 17(4), 5–6; 17(5), 5–6; 17(6), 5–6; 17(7), 5–6; 17(8), 5–6; 17(9), 5–6; 17(10), 5–6; 17(11), 5–6; 17(12), 5; 17(13), 5–6; 17(14), 5–6; 17(15), 5–6; 17(16), 5–6; 17(17), 5–6; 17(18), 5–6; 17(19), 5–6; 17(20), 5; 17(21), 4–5; 17(22), 5; 17(23), 5–6; 17(24), 4–5; 17(25), 4–5; 17(26), 5; 17(27), 4–5; 17(28), 5–6; 17(29), 5; 17(30), 5; 17(31/32), 11; 17(33), 5; 17(34), 6.
  • [14] Bahdaj, A. (1978). Kapelusz za 100 tysięcy. Okładka i karta tytułowa P. Stolarczyk. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
  • [15] Bahdaj, A. (1970). Maski i twarze. Obwolutę i okładkę projektował K. Królikowski. Warszawa: Czytelnik.
  • [16] Bahdaj, A. (1976). Maski i twarze. Obwolutę i okładkę projektowała M. Pióro. Warszawa: „Czytelnik”.
  • [17] Bahdaj, A. (1954a). Narciarski ślad. Il. F. Starowieyski. Warszawa: Nasza Księgarnia.
  • [18] Bahdaj, A. (1954b). Od startu do mety. Il. i rys. na okładkę wykonał J.S. Miklaszewski. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
  • [19] Bahdaj, A. (1966a). Order z księżyca (wyd. 2.). Okładkę i il. projektował R. Prokulewicz. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
  • [20] Bahdaj, A. (1983). Piraci z Wysp Śpiewających. Warszawa: „Nasza Księgarnia”.
  • [21] Bahdaj, A. (1998). Piraci z Wysp Śpiewających. Projekt okładki i str. tyt. J. Skrzydlewski. Wrocław” „Siedmioróg”.
  • [22] Bahdaj, A. (1984b). Podróż w nieznane (wyd. 3). Il. M. Mackiewicz. Warszawa: „Nasza Księgarnia”.
  • [23] Bahdaj, A. (1988a). Podróż za jeden uśmiech. Warszawa: Nasza Księgarnia.
  • [24] Bahdaj, A. (1997). Podróż za jeden uśmiech. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg.
  • [25] Bahdaj, A. (2010). Stawiam na Tolka Banana (wyd. 2). Okładka O. Reszelska. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
  • [26] Bahdaj, A. (1968). Ściana. W: J. Putrament (przedmowa), Opowieści z różnych dróg. Opowiadania turystyczne (s. 13–18). Warszawa: Sport i Turystyka.
  • [27] Bahdaj, A. (1985–1986). Tańczący słoń. Rys. J. Flisak. Płomyczek, 64(7), 18–22; 64(8), 18–22; 64(9), 18–21; 64(10), 18–22; 64(11), 18–22; 64(12), 18–22; 64(13), 18–22; 64(14), 18–21; 64(15/16), 26–31; 64(17), 18–21; 64(18), 18–22; 64(19), 18–22; 64(20), 20–23; 64(21), 18–22; 64(22), 18–21; 64(23), 18–22; 64(24), 18–21; 65(1), 18–22; 65(2), 18–22; 65(4), 18–22; 65(5), 19–23; 65(6), 18–22; 65(7), 18–22; 65(8), 18–22; 65(9), 18–22; 65(10), 18–22; 65(11), 18–22; 65(12), 18–22.
  • [28] Bahdaj, A. (1987). Tańczący słoń. Oprac. graficzne T. Wiśniewski. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
  • [29] Bahdaj, A. (2009). Telemach w dżinsach. Okładka O. Reszelska. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
  • [30] Bahdaj, A. (2012). Uwaga! Czarny parasol!. Okładka O. Reszelska. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
  • [31] Bahdaj, A. (1965b). W podziemnym królestwie doliny srebrzystych głazów. Il. B. Dutkowska. Płomyk, 48(15), 452–455.
  • [32] Bahdaj, A. (1973b). W stronę Kansas City. W: A. Bahdaj, W stronę Kansas City [opowiadania] (wyd. 2) (s. 75–131). Il. L. Maciąg. Warszawa: „Nasza Księgarnia”.
  • [33] Bahdaj, A. (1962). Wakacje z duchami. Il. B. Butenko. Warszawa: Nasza Księgarnia.
  • [34] Bahdaj, A. (1988b). Wakacje z duchami. Il. B. Butenko. Warszawa: „Nasza Księgarnia”.
  • [35] Bahdaj, A. (2011c). Wakacje z duchami (wyd. 5 w tym oprac.). Projekt okładki i il. E. Kidacka. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
  • [36] Bahdaj, A. (1963). Wyspa pożegnań (Etiuda dalmatyńska). Światowid, 3(25), s. 6–7.
  • [37] Bahdaj, A. (1966b). Wyspa pożegnań (Etiuda dalmatyńska). W: Opowiadania turystyczne (s. 35–43). Warszawa: „Sport i Turystyka”.
  • [38] BiblioNETka.pl. Pobrane z: http://www.biblionetka.pl/ (8.12.2015).
  • [39] Biblioteka szkolna Zespołu Szkół im. M. Konopnickiej w Graboszycach. Pobrane z: http://bibliotekaszkolnazsgraboszyce.blox.pl/html (17.09.2016).
  • [40] Biblioteka szkolna Zespołu Szkół w Wiśniewie. Pobrane z: http://bibliotekazsw.jcom.pl/?i=1 (17.09.2016).
  • [41] Bratny, R. (1952). „Dopusty sportowe”. Nowa Kultura, 3(42), 3.
  • [42] Bratny, R. (1953). List do Redakcji a ściślej do rubryki „Sprawy wydawnicze”. Nowa Kultura. 4(51/52), 11.
  • [43] Brzoza, E. (1985). Adam Bahdaj. Płomyczek. 64(20), 19.
  • [44] BT [Tylicka, B.] (1979). Bahdaj Adam. W: K. Kuliczkowska, B. Tylicka (red.), Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Pisarze. Książki. Serie. Ilustratorzy. Przegląd bibliograficzny (s. 37–38). Warszawa: „Wiedza Powszechna”.
  • [45] BT [Tylicka, B.] (2002). Bahdaj Adam. W: B. Tylicka, G. Leszczyński (red.), Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej (s. 22–23). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • [46] Bukowska, A. (1952). Tu chodzi o zespół… Nowa Kultura, 3(22), s. 9.
  • [47] Damian Dominik [Bahdaj, A.] (1963). Drugie dno. Okładkę projektowa W. Brykczyński. Warszawa: Czytelnik.
  • [48] Damian Dominik [Bahdaj, A.] (1964). Portret z paragrafem. Okładkę projektował M. Stachurski. Warszawa: Czytelnik.
  • [49] Damian Dominik [Bahdaj, A.] (1959). Ruda modelka. Okładkę projektował J. Młodożeniec. Warszawa: Czytelnik.
  • [50] Damian Dominik [Bahdaj, A.] (1968). Ruda modelka. Okładkę projektował M. Stachurski. Warszawa: Czytelnik.
  • [51] Do przerwy 0:1. Pobrane z: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=124503 (1.08.2014).
  • [52] Do przerwy 0:1 (2005). Video and DVD Reporter (12), 52.
  • [53] F.L. [Lichodziejewska, F.] (1977). Bahdaj Adam (ur. 1918). W: J. Czachowska (red.), Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1, A–K (s. 43–46). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  • [54] Frycie, S. (1964). Współczesna proza młodzieżowa. Polonistyka, 17(5), 45.
  • [55] Górska, H. (1956). Chłopcy z ulic miasta. Warszawa: „Nasza Księgarnia”.
  • [56] Granice.pl. Wszystko o literaturze. Pobrane z: http://www.granice.pl (8.12.2015).
  • [57] Heska-Kwaśniewicz, K., Nadolna-Tłuczykont, M. (2014). Książka harcerska. Od zapomnienia do przypomnienia. W: K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży. T. 4 (s. 56–73). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  • [58] Homer (1989). Odyseja. Przekład J. Parandowskiego. Warszawa: Czytelnik.
  • [59] Iwaszkiewicz, J. (1968). Bajki Bahdaja. Życie Warszawy, 25(7), 8.
  • [60] J.Z. [Zawadzka, J.] (1994). Bahdaj Adam 1918–1985. W: J. Czachowska, A. Szałagan (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 1, A–B (s. 75–78). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
  • [61] Jaszcz [Szczepański, J.A.] (1970). Kopanie piłki. Trybuna Ludu, 23(83), 6.
  • [62] Jędrych, K. (2013). Między egzotycznymi lądami a szkolnymi perypetiami. Co nam zostało z powieści przygodowej z lat 1945–1970? W: K. Heska‑Kwaśniewicz, K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980). T. 3 (s. 133–148). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  • [63] Jędryka, S. (2012). Miłości mojego życia. Warszawa: Prószyński Media.
  • [64] Jędryka, S. (2010). Skąd się bierze dzieci? Rozmawia J. Szczerba. Gazeta Wyborcza, 3.06.2010, 26, 28.
  • [65] Jędrzejczyk, O. (1966). Przygody nad Jadranem. Gazeta Krakowska, 19(125), 5.
  • [66] Kolbuszewski J. (1977). Dziwne podróże, dziwni podróżnicy. Il. K. Tur. Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia.
  • [67] Koziołek, K. (2008). Przemiany literatury przygodowej dla dzieci i młodzieży. Od powieści podróżniczej do kryminału i horroru. W: K. Heska Kwaśniewicz (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980). [T. 1] (s. 180–194). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  • [68] Książki z serii „Klub Książki Przygodowej [Wydawnictwo EDIPRESSE‑KOLEKCJE Spółka z o.o.]”. Pobrane z: http:/www.lubimyczytac.pl/seria/7469/klub-ksiazki-przygodowej (8.12.2015).
  • [69] Kulmińska, M. (1965). Podróż za jeden uśmiech. Kultura, 3(20), 8.
  • [70] Kuncewicz, P. (1995). Adam Bahdaj. W: P. Kuncewicz, Leksykon polskich pisarzy współczesnych. T. 1, A–M (s. 28). Warszawa: GRAF-PUNKT.
  • [71] Lasić, S. (1976). Poetyka powieści kryminalnej. Próba analizy strukturalnej. Przekład z jęz. serbsko-chorwackiego M. Petryńska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  • [72] Lewoń, J. (1985). Western według Bahdaja. Nowe Książki, 37(5), 64–66.
  • [73] Lichański, S. (1959). W imię rentowności. Nowe Książki, 11(12), 728–729.
  • [74] LubimyCzytać.pl. Pobrane z: http://lubimyczytac.pl (8.12.2015).
  • [75] Łobodziński, F. (2010). Naga prawda o Dudusiu. Newsweek Polska, (22), 96–98.
  • [76] Łobodziński, F., Gołębiewski, H. (1996). Podróż za dwa uśmiechy. Machina, (3), 54–55, 57, 96.
  • [77] M.W. (1960). W pracowniach pisarzy. Płomyk, 43(9), 260–263.
  • [78] N.N. (1964). Lordowie i detektywi. Tygodnik Powszechny, 18(16), 3.
  • [79] Niesporek-Szamburska, B., Rogoż, M. (2013). Czasopisma dziecięco‑młodzieżowe w latach 1945–1989. W: K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980). T. 3 (s. 219–252). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  • [80] Obserwator [Szczypka, J.] (1965). „Rozhurtowane”. Kierunki, 10(13), 8.
  • [81] Ożóg-Winiarska, Z. (2009). IBBY. Nagrody za twórczość dla dzieci i młodzieży W: K. Heska-Kwaśniewicz (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży. (po roku 1980). T. 2 (s. 72–98). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  • [82] Paragon gola. Pobrane z: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=121110 (1.08.2014).
  • [83] Paragon, gola (1970). Film, 25(8), 15.
  • [84] Parandowski, J. (1994). Wojna trojańska. W: J. Parandowski, Przygody Odyseusza; Wojna trojańska (s. 71–116). Warszawa: Nasza Księgarnia.
  • [85] Perska, B. (2004). Wakacje z duchami. Przebacz mi, Brunchildo! DVD Video Magazyn, 6(9), 73.
  • [86] Podręczniki w klasie 6 w roku szkolnym 2016–2017. Pobrane z: http://www.spk-haga.nl/szkoa-podstawowa-topmenu-67/klasa-6-topmenu-80/426-podreczniki (17.09.2016).
  • [87] Podróż za jeden uśmiech. Pobrane z: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=121382 (1.08.2014).
  • [88] [Reklama publikacji prasowej powieści A. Bahdaja Ich pierwszy start] (1950). Express Wieczorny, 5(335), 1.
  • [89] Rozmowa z Adamem Bahdajem – laureatem plebiscytu „Orlego Pióra” (1970). Rozmawiała A. Horodecka. Płomyk, 53(17), 522–523.
  • [90] Ruszała, J. (1995). W krainie egzotyki i przygody. O W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza. Słupsk: WSP.
  • [91] Rzepczyński, S. (1994). „Zupełnie jak w książce albo na filmie”, czyli o twórczości Adama Bahdaja. Studia o Sztuce dla Dziecka, (8), 81–89.
  • [92] SF [Frycie, S.] (1999). Bahdaj Adam. W: S. Frycie, M. Ziółkowska‑Sobecka, Leksykon literatury dla dzieci i młodzieży (s. 10–12). Piotrków Trybunalski: Wydawnictwo Filii kieleckiej WSP.
  • [93] Siewierski, J. (1965). Kryminały i satyra. Nowe Książki, 17(10), 459–460.
  • [94] Siewierski, J. (1979). Powieść kryminalna. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
  • [95] Skotnicka, G. (1977). Na marginesie kilku wznowień. Nowe Książki, 29(1), 12.
  • [96] Skrobiszewska, H. (1965). Przygody. Nowe Książki, 17(5), 210.
  • [97] Skrobiszewska, H. (1967a). „Stawiam na Tolka Banana”. Wychowanie, (10), 34.
  • [98] Skrobiszewska, H. (1967b). Sympatyczni bohaterowie. Nowe Książki, 19(13), 794.
  • [99] Skrobiszewska, H. (1966). Wakacje i sprawy poważne. Nowe Książki, 18(15), 911.
  • [100] Socha, I. (2013). Czytelnictwo dzieci i młodzieży. Zarys. W: K. Heska‑Kwaśniewicz, K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980). T. 3 (s. 301–327). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  • [101] Stawiam na Tolka Banana. Pobrane z: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=124423 (1.08.2014).
  • [102] Stawiam na Tolka Banana (2006). Video and DVD Reporter, (5), 36.
  • [103] Szukam książki.pl. Adres z polskimi znakami. Pobrane z: http://www.szukamksiążki.pl (8.12.2015).
  • [104] Święcicka, M. (1999). Kreacja dialogu potocznego we współczesnej polskiej prozie dla dzieci i młodzieży. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
  • [105] Tolek Banan i inni. Pobrane z: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=426440 (1.08.2014].
  • [106] Tylicka, B. (1999). Bohaterowie naszych książek. Przewodnik po literaturze dla dzieci i młodzieży. Łódź: „Literatura”.
  • [107] W piątą stronę świata. Pobrane z: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=123620 (1.08.2014).
  • [108] Wakacje z duchami. Pobrane z: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=124493 (1.08.2014).
  • [109] Wakacje z duchami (2005). Video and DVD Reporter, (12), 52.
  • [110] Wróblewska, A. (2010). Podróż w głąb dzieciństwa. Magazyn Filmowy SFP, (2), 53.
  • [111] /ww/ (1970). Paragon, gola. Filmowy Serwis Prasowy 16(1), 15–18.
  • [112] Wydawnictwo Literatura. Wydawca książek dla dzieci i młodzieży. Pobrane z: http://www.wyd-literatura.com.pl (8.12.2015).
  • [113] Zapomniana biblioteka. Pobrane z: http://www.zblogowani.pl/wpis/682995/klub-ksiazki-przygodowej (8.12.2015).
  • [114] zm/ (1972). Podroż za jeden uśmiech. Filmowy Serwis Prasowy, 18(7), 11–13.
  • [115] Życie jak film. Pobrane z: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=429924 (1.08.2014).

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-f38d8ddf-0b82-4f5b-bf09-878177c2d3a0
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.