Ocena dobrej wiary nabywcy dzieła sztuki przy nabyciu od nieuprawnionego

• Authors: Bogna Kaczorowska

Title variants

EN

Assessment of purchaser’s good faith in the acquisition of a work of art from a person without right or authority to transfer ownership

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper attempts to examine the specifics of the turnover on the market of art in the light of the requirement of good faith in the framework of acquisition from a person without right or authority to transfer ownership. Particular regulations on the protection of monuments and works of art trade do not contain any separate normative solutions as to acquisition of this special category of movables. Therefore the main source of legal rules governing the turnover of art-works is the general regulation of Polish civil code, in particular its art. 169 that concerns the acquisition of ownership from a person without right or authority to transfer it. One of the conditions that determine legally effective transfer of ownership in acquisition from a non authorized person, is the purchaser’s good faith. In order to assess the purchaser’s good faith in acquisition of a work of art (a movable monument) a determinant standard of reasonable care needs to be built. It is necessary therefore to distinguish special features and determinants of the transactions having works of arts as the object that would set specific obligations and acts of care required from a purchaser. Translated by Bogna Kaczorowska

Keywords

PL

obrót dziełami sztuki i zabytkami; prawne aspekty rynku sztuki; badanie proweniencji dzieła sztuki; nabycie prawa własności; nabycie od nieuprawnionego; dobra wiara nabywcy

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2012
• Issue: 3-4
• Pages: 135-150

Dates

published

2012

Contributors

author

Bogna Kaczorowska

• doktorantka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, radca prawny. W pracy badawczej zajmuje się głównie problematyką prawa zobowiązań, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu współczesnych przemian prawa prywatnego na reguły wykładni umów i kształt swobody kontraktowej.

References

• Bar Ch. von, Clive E. (red.), Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law. Draft Common Frame of Reference (DCFR). Full Edition, Monachium 2009.
• Barwik M., Ogrodzki P., Dokumentowanie i znakowanie dzieł sztuki, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2005, nr 1/2 (42/43), s. 28-31.
• Chorabik R., Dobra wiara jako przesłanka nabycia rzeczy ruchomej od nieuprawnionego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2006, nr 1, s. 151-198.
• Dobrzyn A., Trudna sztuka, czyli definicje legalne pojęć z zakresu sztuki, [w:] Szafrański W., Zalasińska K. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 3, Prawna ochrona dziedzictwa kulturowego, Poznań 2009, s. 287-293.
• Drela M., Dobro kultury jako przedmiot ochrony prawnorzeczowej, „Państwo i Prawo” 2002, nr 11, s. 56-65.
• Drela M., Własność zabytków, Warszawa 2006.
• Folga-Januszewska D., Muzea w Polsce – jakich ustaw potrzebujemy pilnie? Zmiana zasad gwarancji i wdrożenie prac nad ustawą o zabezpieczeniu przed konfiskatą poprzedzone ustawą o badaniu pochodzenia, [w:] Szafrański W., Zalasińska K. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 3, Prawna ochrona dziedzictwa kulturowego, Poznań 2009,
• s. 93-103.
• Gerecka-Żołyńska A., W kwestii definicji dobra kultury i dzieła sztuki, „Prokuratura i Prawo” 1999, nr 9, s. 104-109.
• Gjertsen M., Handel dziełami sztuki i antykami. Kwestie etyczne a handel dobrami kultury, [w:] Ramskjaer L. i in. (red. nauk.), Stop przestępczości przeciwko dziedzictwu. Dobre praktyki i rekomendacje, Warszawa 2011, s. 61-64.
• Górecka A., Dobra wiara nabywcy w umowach zawieranych z nieuprawnionym – rozważania na tle art. 169 k.c., [w:] Pazdan M. i in. (red.), Europeizacja prawa prywatnego, t. 1, Warszawa 2008, s. 371-377.
• Grzywacz A., Obrót dziełami sztuki, Kraków 2004.
• Jagielska A., Szafrański W., Skąpski M., Eksperci i ekspertyzy na rynku dzieł sztuki, [w:] Szafrański W. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 1, Poznań 2007, s. 45-51.
• Jakubowski O., P roblem możliwości w ykorzystywania dokumentów związanych z wywozem zabytków i dóbr kultury do prób legalizacji na rynku antykwarycznym dzieł sztuki pochodzących z przestępstwa, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne”, t. 8, 2011, s. 53-59.
• Jakubowski O., Bazy danych skradzionych i nielegalnie wywiezionych dóbr kultury jako element systemu ochrony dziedzictwa kulturowego, referat wygłoszony podczas ogólnopolskiej konferencji „Współczesne problemy ochrony prawnej dziedzictwa kultury”, zorganizowanej w dniu 28 listopada 2011 r. we Wrocławiu.
• Janowski J., Kontrakty elektroniczne w obrocie prawnym, Warszawa 2008.
• Kobielska B. (red.), Nowoczesne techniki zabezpieczania zabytków, Warszawa 2009.
• Kowalski W., Cywilnoprawne aspekty obrotu skradzionymi dobrami kultury, [w:] Kaczmarek J. (red.), Prawnokarna ochrona dziedzictwa kultury. Materiały z konferencji, Gdańsk, 30 maja – 1 czerwca 2005 r., Kraków 2006, s. 55-80.
• Kowalski W., Nabycie dzieła sztuki od osoby nieuprawnionej, „Państwo i Prawo” 2006, nr 7, s. 5-21.
• Kowalski W., Nabycie własności dzieła sztuki od nieuprawnionego, Kraków 2004.
• Kowalski W., Prawo ochrony zabytków w świetle aktualnych problemów zachowania dziedzictwa kulturowego Polski, [w:] Szafrański W., Zalasińska K. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 3, Prawna ochrona dziedzictwa kulturowego, Poznań 2009, s. 73-91.
• Kowalski W., Problematyka prawna obrotu dobrami kultury, [w:] Kowalski W., Zalasińska K. (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Warszawa 2011, s. 24-42.
• Kowalski W., Zabytek, [w:] Zeidler K. (red.), Leksykon prawa ochrony zabytków. 100 podstawowych pojęć, Warszawa 2010, s. 428-431.
• Kowalski W., Zalasińska K., Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce – próba oceny i wnioski, [w:] Szmygin B. (red.), System ochrony zabytków w Polsce – analiza, diagnoza, propozycje, Lublin-Warszawa 2011, s.17-34.
• Kowalski W., Zalasińska K. (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Warszawa 2011.
• Kuhnke M., O uczciwości i odzyskanych obrazach, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2005, nr 1/2 (42/43), s. 68-69.
• Kwaśniewski Z., Nabycie własności rzeczy ruchomej od nieuprawnionego, „Prawo Spółek” 1998, nr 10, s. 13-18.
• Łopatecki K., „Obiekt o cechach zabytku” a „zabytek” – problemy terminologiczne w świetle ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, [w:] Łopatecki K., Walczak W. (red.), Zeszyty dziedzictwa kulturowego, t. 1, Białystok 2007, s. 193-202.
• Machnikowski P., Nabycie własności rzeczy ruchomej od nieuprawnionego – dziś i jutro, [w:] Gołaczyński J., Machnikowski P. (red.), Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci profesora Edwarda Gniewka, Warszawa 2010, s. 335-345.
• Machnikowski P., Prawne instrumenty ochrony zaufania przy zawieraniu umowy, Wrocław 2010.
• Miliszkiewicz J., Bezpieczeństwo zakupów w antykwariatach, „Rzeczpospolita” 2009, nr 30 (8235), Sekcja D, s. D7.
• Miliszkiewicz J., Falsyfikaty na polskim rynku sztuki i antykwarycznym – rozmiar zjawiska, przyczyny jego narastania, propozycja rozwiązania problemu, [w:] Pasieczny R. (red.), Problematyka autentyczności dzieła sztuki na polskim rynku. Teoria – praktyka – prawo, Warszawa 2012, s. 19-33.
• Miliszkiewicz J., Rynek sztuki czyli walizka iluzjonisty, [w:] Szafrański W. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 2, Poznań 2008, s. 9-19.
• Miliszkiewicz J., Życie n a niby c zyli k rajowy r ynek s ztuki i antyków, [w:] Kowalski W., Zalasińska K. (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Warszawa 2011, s. 9-23.
• Nadler J., komentarz do art. 169 kodeksu cywilnego, [w:] Gniewek E. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2008, s. 317-319.
• Niewiarowski W., Współpraca pomiędzy antykwariuszem a ekspertem w aspekcie przyjętych przez SAP podstawowych zasad działania i dobrego postępowania antykwariuszy i marszandów zrzeszonych w SAP, [w:] Pasieczny R. (red.), Problematyka autentyczności dzieła sztuki na polskim rynku. Teoria – praktyka –
• prawo, Warszawa 2012, s. 309-311.
• Ogrodzki P., Krajowy wykaz zabytków skradzionych i wywiezionych niezgodnie z prawem, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2005, nr 1/2 (42/43), s. 56-58.
• Ogrodzki P., Krajowy wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem, [w:] Zeidler K. (red.), Leksykon prawa ochrony zabytków. 100 podstawowych pojęć, Warszawa 2010, s. 148-151.
• Ogrodzki P., Ochrona indywidualna dzieł sztuki i zabytków w muzeach, Warszawa 2008.
• Ogrodzki P., Od polskiego wydawcy, [w:] Ekspert kontra dzieło sztuki. Rozpoznawanie falsyfikatów oraz fałszywych atrybucji w sztukach plastycznych, Warszawa 2009, s. 9-16.
• Ogrodzki P., Rola baz danych o zabytkach w zwalczaniu przestępczości przeciwko dziedzictwu narodowemu, [w:] Szafrański W., Zalasińska K. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 3, Prawna ochrona dziedzictwa kulturowego, Poznań 2009, s. 189-203.
• Paczuski W., Handel dziełami sztuki w Unii Europejskiej, Kraków 2005.
• Paczuski W., Problem handlu i przemieszczania dzieł sztuki i zabytków w strefach przygranicznych, [w:] Dębiński A., Pietraszko L. (red.), Ochrona dziedzictwa kulturowego i materialnego pogranicza, Lublin 2011, s. 185-194.
• Pasieczny R., O tym się mówi, czyli problemy polskiego rynku sztuki, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2011, nr 2 (67), s. 27-30.
• Pływaczewski W., Kontrowersje wokół ekspertyzy w sprawach dotyczących oceny wiarygodności dzieła sztuki, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 3, s. 21-36.
• Pływaczewski W., Nielegalne transakcje na rynku dzieł sztuki. Etiologia i fenomenologia zjawiska oraz możliwości przeciwdziałania, [w:] Szafrański W., Zalasińska K. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 3, Prawna ochrona dziedzictwa kulturowego, Poznań 2009, s. 219-233.
• Pływaczewski W., Patologie w obrębie współczesnego rynku dzieł sztuki – perspektywa krajowa i międzynarodowa, [w:] Gardocka T., Sobczak J. (red.), Prawna ochrona zabytków, Toruń 2010, s. 231-249.
• Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t. 1, Kraków 2001.
• Pruszyński J., Prawo do dziedzictwa kultury a własność dzieł sztuki i zabytków, „Dziennik Zachodni” 2006, nr 2, s. 3-14.
• Pruszyński J., Zabytek – pamiątka czy dobro kultury?, „Ochrona Zabytków” 1993, nr 3, s. 261-264.
• Ramskjaer L. i in. (red. nauk.), Stop przestępczości przeciwko dziedzictwu. Dobre praktyki i rekomendacje, Warszawa 2011.
• Sikorski R., Obrót dobrami kultury w prawie wspólnotowym, [w:] Szafrański W. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 1, Poznań 2007, s. 53-76.
• Sokołowski M., Prawne uwarunkowania rynku sztuki w Polsce – wybrane zagadnienia, [w:] Kowalski W., Zalasińska K. (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Warszawa 2011, s. 283-290.
• Sprawozdanie z konferencji Grupy Inwentaryzatorów Muzeów Polskich obecnych na VI Zjeździe Głównych Inwentaryzatorów w Jabłonnie, zorganizowanym w dniach 18-19 października 2011 r. pod patronatem Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, tekst dostępny
• na stronie internetowej: http://www.nimoz.pl/pl/muzea/b a z a - d o b r y c h - p r a k t y k / s p r a w o z d a n i e - z e - z j a z d u - inwentaryzatorow-w-jablonnie-1
• Stanulewicz M., Szczególne uprawnienia muzeów do nabywania zabytków w świetle art. 20 ustawy o muzeach, [w:] Szafrański W. (red.), Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 1, Poznań 2007, s. 109-124.
• Stec P., Szczególne uprawnienia muzeów rejestrowanych w zakresie obrotu dziełami sztuki, „Muzealnictwo” 2005, nr 46, s. 182-188.
• Szafrański W., Certyfikaty dzieł sztuki w Polsce, „Człowiek i Dokumenty” 2011, nr 23, s. 29-40.
• Szafrański W., Handel dziełami sztuki w Polsce a gry rynkowe – zarys problematyki, [w:] Kowalski W., Zalasińska K. (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Warszawa 2011, s. 230-247.
• Szafrański W., Przeciwdziałanie fałszerstwom dzieł sztuki: ku nowym rozwiązaniom prawnym, [w:] Pasieczny R. (red.), Problematyka autentyczności dzieła sztuki na polskim rynku. Teoria – praktyka – prawo, Warszawa 2012, s. 415-460.
• Szafrański W., W. Kowalski, Nabycie własności dzieła sztuki od nieuprawnionego, Kraków 2004, rec., „Państwo i Prawo” 2005, nr 12, s. 101-102.
• Szafrański W., Wpływ falsyfikatów na rynek sztuki: siła prawa czy jego bezradność?, [w:] Pasieczny R. (red.), Problematyka autentyczności dzieła sztuki na polskim rynku. Teoria – praktyka – prawo, Warszawa 2012, s. 45-61.
• Szpunar A., Dobra wiara jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, „Państwo i Prawo” 1997, nr 7, s. 3-14.
• Trzciński M., Dzieło sztuki, [w:] Zeidler K. (red.), Leksykon prawa ochrony zabytków. 100 podstawowych pojęć, Warszawa 2010, s. 47-49.
• Wilk D., Prawnokarne i kryminalistyczne środki zwalczania fałszerstw oraz zabezpieczania dzieł sztuki, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne”, t. 8, 2011, s. 61-78.
• Zalasińska K., Dobra wiara jako przesłanka ochrony nabywców kradzionych dzieł sztuki. Wybrane zagadnienia, „Palestra” 2010, nr 5-6, s. 45-54.
• Zalasińska K., Ochrona ruchomego dziedzictwa kulturowego w Polsce – wybrane zagadnienia, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne”, t. 8, 2011, s. 33-44.
• Zawadka G., Zanim kupisz zabytek, sprawdź, czy nie jest kradziony, „Rzeczpospolita” 2011, nr 267 (9083), s. A8.
• Zeidler K., Czy prawo rozumie sztukę?, [w:] Gardocka T., Sobczak J. (red.), Prawna ochrona zabytków, Toruń 2010, s. 179-191.
• Zeidler K., Fałszerstwa dzieł sztuki i zabytków: perspektywa normatywno-prawna, [w:] Pasieczny R. (red.), Problematyka autentyczności dzieła sztuki na polskim rynku. Teoria – praktyka – prawo, Warszawa 2012, s. 371-382.
• Zeidler K., O dobre prawo dla zabytków – rozważania na gruncie ustawy z 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. 24, 2010, s. 585-595.
• Zeidler K., Pojęcie „dziedzictwa narodowego” w Konstytucji RP i jego prawna ochrona, „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. 12, 2004, s. 343-353.
• Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa-Kraków 2007.
• Zeidler K., Wartość zabytku jako kategoria normatywna, [w:] Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, t. 2, s. 37-48.
• Zeidler K., Zabytek jako szczególny przedmiot obrotu handlowego, „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. 21, 2009, s. 387-403.

Identifiers

ISSN

0029-8247