Peryferyjne zjawiskagospodarcze ewoluujący system światowy. Próba porówniania geopolitycznego znaczenia sowieckiego górnictwa archipelagu Gułag i północnoamerykańkich gorączek złota

• Authors: Mikołajec Jarosław

Title variants

EN

Peripheral Economic Phenomena and Evolving World System. An Attempt at a Comparison of Geopolitical Importance of the Soviet Gulag Archipelago Mining and the North American Gold Rushes

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą porównania dwóch zjawisk górniczych: północnoamerykańskich gorączek złota i górnictwa obozów pracy sowieckiego GUŁ-agu. Oba zjawiska były formami peryferyjnego górnictwa i ekspansji europejskiej cywilizacji na niezagospodarowane obszary. Większość gorączek złota miało miejsce w XIX i na początku XX wieku w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Południowej Afryce i Nowej Zelandii. Niektóre obozy GUŁ-agu były położone w odległych regionach północno-wschodniej Syberii. Mimo wszystkich różnic między nimi, istniało wiele podobieństw dotyczących zarówno irracjonalnych jak i racjonalnych cech tych zjawisk.

EN

The article is an attempt at a comparison of two mining phenomena: North American gold rushes and mining of the Soviet Gulag labour camps. Both of them were a form of the peripheral mining and the European civilization expansion towards undeveloped areas. Major gold rushes took place in the 19th and early 20th centuries in the United States, Canada, Australia, South Africa and New Zeland. Some of the Gulag camps were positioned in the remote areas of northeastern Siberia. In spite of all the differences between them, there existed many similarities which concerned both irrational and rational features of these phenomena.

Keywords

PL

system światowy; geopolityka; Gułag; gorączka złota; USA; ZSRR

EN

world system; geopolitics; Gulag; gold rush; USA; USSR

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2014
• Volume: 9
• Pages: 201-212

Contributors

author

Mikołajec Jarosław

References

• Appel B., Po złoto Alaski, Warszawa 1969.
• Applebaum A., Gułag, Warszawa 2005
• Berton P., Klondike: The Last Great Gold Rush, 1896-1898, Vancouver 2001.
• Braudel F., Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II, Warszawa 2004.
• Brown Tindall G., Shi D. E., Historia Stanów Zjednoczonych, Poznań 2002.
• Cohn N., W pogoni za millenium: millenarystyczni buntownicy i mistyczni anarchiści średniowiecza, Kraków 2007.
• Craig J. R., Vaughan D. J., Skinner B. J., Zasoby Ziemi, Warszawa 2003.
• Diamond J., Strzelby, zarazki, maszyny, Losy ludzkich społeczeństw, Warszawa 2000.
• Eberhardt P., Geografia ludności Rosji, Warszawa 2002.
• Healy J. F. , Mining and Metallurgy in the Greek and Roman World, London 1978.
• Hughes R., The Fatal Shore. The epic of Australia’s founding, London 1988.
• Łukawski Z., Historia Syberii, Wrocław 1981.
• Rosefielde S., Red Holocaust, London, 2009.
• Snyder T., Skrwawione ziemie: Europa między Hitlerem i Stalinem, Warszawa 2011.
• Sołżenicyn A., Archipelag GUŁag. 1918-1956. Próba dochodzenia literackiego, Warszawa 1990.
• Sylwestrzak H., Złoto w przyrodzie i dziejach, Warszawa 1997.
• Wallerstein I., Analiza systemów-światów. Wprowadzenie, Warszawa 2007.