Early intervention and early childhood development support – Polish and Hungarian solutions

• Authors: Kornelia Czerwińska , Iwona Konieczna , Beáta Prónay

Title variants

PL

WCZESNA INTERWENCJA I WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU – ROZWIĄZANIA POLSKIE I WĘGIERSKIE

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł jest bezpośrednim efektem podjętej współpracy na temat wymiany poglądów i praktyk w wymiarze wspierania małego dziecka i jego rodziny w Polsce i na Węgrzech. Autorki podjęły w nim próbę przedstawienia stanu wiedzy i doświadczeń w obszarze wczesnej interwencji i wczesnego wspomagania rozwoju w obu krajach. Prezentowane analizy pozwalają wskazać obszary występujących trudności oraz podjąć refleksję nad głównymi kwestiami podejmowanymi przez Polskę i Węgry o charakterze systemowym i instytucjonalnym.

EN

The article is an immediate outcome of the cooperation in the exchange of views and practices relating to support for young children and their families in Poland and Hungary. The authors attempt to present knowledge and experiences in the area of early intervention and early childhood development support in both countries. Thanks to the analyses presented, it is possible to point out the areas where difficulties arise and reflect on key issues addressed by Poland and Hungary from a systemic and institutional perspective.

Keywords

PL

wczesna interwencja; wczesne wspomaganie rozwoju; dziecko z niepełnosprawnością; rodzina; model; zespół; resort

EN

early intervention; early childhood development support; child with disability; family; model; team; ministry

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2018
• Issue: 1(39)
• Pages: 5-24

Contributors

author

Kornelia Czerwińska

• The Maria Grzegorzeska University, ul. Szczęśliwicka 40; 02-353 Warszawa; tel. [phone]

author

Iwona Konieczna

• The Maria Grzegorzeska University, ul. Szczęśliwicka 40; 02-353 Warszawa; tel. [phone]

author

Beáta Prónay

• Eötvös Loránd University, ELTE Bárczi Gusztáv Faculty of Special Education, Budapest

References

• Balcerzak-Paradowska, B. (2008). Znaczenie rodziny dla jakości życia osoby niepełnosprawnej. In: L. Frąckiewicz (Ed.), Przeciw wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych (pp. 27–41). Warszawa: IPiSS.
• Cytowska, B., Winczura, B. (Eds.). (2016). Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Chrzanowska, I. (2016). Wczesna edukacja i opieka w Polsce na tle krajów UE – wyzwania dla polskiej polityki oświatowej. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 22, 73–91.
• D’Addato, A., Williams, A. (2013). Inspirujące praktyki w zakresie wczesnej interwencji i profilaktyki w działaniach na rzecz rodziny i wsparcia dla rodziców w Europie. Dziecko krzywdzone, 2(12), 5–10.
• Danis, I. (2015). A csecsemő- éskisgyermekkori lelki egészség támogatásának helye a koragyermekkori intervencióban. Gyógypedagógiai Szemle, 2, 100–116.
• Decision 15/2015 (of April 7) OGY of the National Assembly on the National Disability Program (2015–2025). Retrieved from http://www.kormany.hu/download/c/e4/60000/NDP_2015-2025. pdf (access date: October 2017).
• Ferenczi, C.S., Csákvári, J. (2015). Új megközelítések a koragyermekkori intervenció témakörében. Esély, 5(26), 103–113.
• Goldman, R., Mester, D., Mód, P. (2013). A szociális, gyermekjóléti és gyermekvédelmi szolgáltatások igénybe vevői – 2012. Budapest: Nemzeti Rehabilitációs és Szociális Hivatal. Retrieved from http://bekesmenta.hu/wp-content/uploads/2013/05/szocialis-fuzet-5_.pdf (access date: October 2017).
• The Structure and Operation of the Early Intervention System in Hungary. (2009). Retrived fromhttp://www.t-tudok.hu/?en/social-inclusion/the-structure-and%20-operation-of-theearly- intervention-system-in-Hungary (access date: October 2017).
• European Agency for Development in Special Needs Education. (2010). Early Childhood Intervention – Progress and Developments 2005–2010. Odense, Denmark: European Agency for Development in Special Needs Education. Retrived from https://www.european-agency.org/ sites/default/files/early-childhood-intervention-progress-and-developments_ECI-report-EN. pdf (access date: October 2017).
• European Agency for Special Needs and Inclusive Education. (2016). Inclusive Early Childhood Education: An analysis of 32 European examples. P.A. Bartolo, E. Björck-Åkesson, C. Giné, M. Kyriazopoulou (Eds.). Odense, Denmark. Retrived from https://www.europeanagency.org/sites/default/files/IECE%20%C2%AD%20An%20Analysis%20of%2032%20European%20 Examples.pdf (access date: October 2017).
• Inclusive Early Childhood Education. (2015). European Agency for Special Needs and Inclusive Education, 2010. Retrived from https://www.europeanagency.org/sites/default/files/IECE%20 %C2%AD%20An%20Analysis%20of%2032%20European%20Examples.pdf (access date: October 2017).
• Jasiak-Pałczyńska, E. (2006). Postępowanie interwencyjne i wczesna terapia na oddziałach noworodkowych i niemowlęcych. In: B. Cytowska, B. Winczura (Eds.), Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka (pp. 27–39). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Kereki, J., Lannert, J. (2009). A korai intervenciós intézményrendszer hazai működése. Budapest: TARKI-TUDOK.
• Kereki, J. (2010). A koragyermekkori intervenció rendszerének anomáliái és jó gyakorlata. Gyógypedagógiai Szemle, 1, 32–45.
• Kereki, J. (2011). Regionális helyzetértékelés a koragyermekkori intervenciós intézményrendszer hálózatos fejlesztésének megalapozásához. Budapest: EDUCATIO.
• Kereki, J. (2012a). PR9 – Javaslat(ok) érintettágazatok (egészségügy, szociális, oktatás) által használatos protokollok összehangolására. A.I.M. 2011 konzorcium – EducatioKft. Retrived from http://www.educatio.hu/pub_bin/download/tamop_311/4piller/javaslatok_protokollok_korai _2.pdf (access date: October 2017).
• Kereki, J. (2012b). PR 11 – Javaslat(ok) a Koncepció a kora gyermekkori ellátás protokolljainak egységes alkalmazására c. dokumentum alkalmazására, mely tartalmazza a Koncepció szakmai legitimációjának feltételeit és folyamatát, a fejlesztési területekbe való beépítés ágazati és intézményi szintű lehetőségeit, a hiányzó protokollok területeit az érintett szakterületek vonatkozásában. A.I.M. 2011 konzorcium – EducatioKft.
• Kerekim, J., Surányi, E. (2012). PR2 – Javaslatok az érintett ágazatok (egészségügy, szociális, oktatás) értékelési gyakorlatának összehangolására, amely a kora gyermekkori ellátásban résztvevő intézmények értékelési gyakorlatának elemzésén alapszik. A.I.M.2011 konzorcium – Educatio Kft. Retrived from http://www.educatio.hu/pub_bin/download/tamop_311/4piller/ javaslatok_teljesitmenyertekeles_korai_2.pdf (access date: October 2017).
• Kereki, J. (2013). A koragyermekkori intervenciós rendszer működésének legfontosabb problématerületei és fejlesztési lehetőségei. Gyógypedagógiai Szemle, 1, 23–38.
• Kereki, J. et al. (2014). Gyermekút – jogszabályok, gyakorlat, lehetséges modell. TÁMOP 6.1.4 Koragyermekkori program. Budapest: Országos Tisztifőorvosi Hivatal.
• Kereki, J. (2015). Kliensút Kalauz. Budapest: Educatio Társadalmi Szolgáltató Nonprofit Kft., Kézirat. TÁMOP 3.1.1/II. kiemeltprojekt.
• Kereki, J., Szvatkó, A. (2015). A koragyermekkori intervenció, valamint a gyógypedagógiai tanácsadás, korai fejlesztés, oktatás és gondozás szakszolgálati protokollja. Budapest: Educatio Társadalmi Szolgáltató Nonprofit Kft.
• Kornaś, D. (2010). Doświadczenia rodziców dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w procesie wczesnej interwencji. In: A. Klinik (Ed.), Osobliwości zabiegów terapeutycznych w otwartym środowisku społecznym (pp. 13–19). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Kosakowski, C. (2000). Niepełnosprawność ludzka. In: M. Zaorska, C. Kosakowski (Eds.), Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych (pp. 20–21). Toruń: Wydawnictwo Akapit.
• Krasiejko, I. (2005). Metodyka działania w pracy socjalnej z rodziną: In: S. Czarnecka, R. Majer, M. Mirowska (Eds.), Rodzina w lokalnym systemie pomocy społecznej. Częstochowa: Wydawnictwo AV Centrum.
• Kwaśniewska, G., Wojnarska, A. (2004). Pomoc rodzinie dziecka niepełnosprawnego – wybrane kierunki oddziaływań. In: G. Kwaśniewska, A. Wojnarska (Eds.), Aktualne problemy wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych (pp. 183–193). Lublin: UMCS.
• Németh, T. (2010). Itt és most – A koragyermekkori regulációs zavarok helyzete Magyarországon. In Pszichoszomatikus betegségek csecsemő- és kisgyermekkorban. Regulációs zavarok. XII. Családbarát konferencja kiadványa. Budapest: OGYEI, 7–12.
• Németh, T. (2012). A koragyermekkori regulációs zavarok. Gyermekgyógyászat, 6, 320–325.
• Németh, T., Danis, I., Nagy, I., Schneider, K.V. (2015). A csecsemő- és kisgyermekkori lelki egészségtámogatásának feladatai és lehetőségei a magyar gyerekegészségügyben. Védőnő, 25(4), 16–26.
• Németh, T., DaritsnéRajzó, É., JánosinéKakuk, S., Prónay, B., Danis, I. (2016). A szülő-csecsemő / kisgyermek konzultáció tevékenységének megjelenése és integratív szemlélete a pedagógiai szakszolgálat egyes területein. A lelki egészségvédelem lehetőségei a korai időszakban. Gyógypedagógiai Szemle, 44(2), 91–108.
• Pilecka, W. (2009). O rozwoju Ja u dzieci z niepełnosprawnością umysłową i możliwościach jego wspomagania. In: A. Twardowski (Ed.), Wspomaganie rozwoju dzieci z rzadkimi zespołami genetycznymi. Poznań: Wydawnictwo Naukowe PTP.
• Piotrowicz, R. (Ed.). (2014). Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Foley, D., Goldfeld, S., Mcloughlin, J., Nagorcka, J., Oberklaid, F., Wake, M. (2000). A review of the early childhood literature. Prepared for the Department of Family and Community Services as a background paper for the National Families Strategy. Australia: The Centre for Community Child Health.
• Prónay, B., Góczán-Szabó, I., DaritsnéRajzo, É., JánosinéKakuk, S., Németh, T. (2015). Korai reguláció, atipikus fejlődés és integrált szülő–csecsemő/kisgyermek konzultáció. Gyógypedagógiai Szemle, 1, 1–13.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz.U., poz. 1635) [Regulation of the Minister of National Education of August 24, 2017 on organizing early childhood development support (Journal of Laws, Item 1635)].
• Sekułowicz, M. (2010). Problemy funkcjonowania matek i ojców dzieci z niepełnosprawnością. In: Z. Palak, A. Bujnowska, A. Pawlak (Eds.), Edukacyjne i rehabilitacyjne konteksty rozwoju osób z niepełnosprawnością w różnych okresach ich życia (pp. 47–67). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Serafin, T. (2012). Wczesna interwencja i wczesne wspomaganie rozwoju dziecka. Biuletyn Wyższej Szkoły Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej w Poznaniu, 6, 4–6.
• Skórczyńska, M. (2006). Współczesne tendencje we wczesnej interwencji u dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Twardowski, A. (2012). Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami w środowisku rodzinnym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych [Publicly Funded Healthcare Act of August 27, 2004] (DZ.U. 2004 nr 210, poz. 2135).

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0012.2386