PL
W pracy dyskutowane są główne współczesne, spolaryzowane stanowiska w kwestii poznawczego dostępu. Proponowany jest konkurencyjny wobec zastanych stanowisk realizm symboliczny, inspirowany filozofią form symbolicznych Ernsta Cassirera. Realizm ten jest granicznie słaby, nie odzwierciedlający, angażujący czynniki epistemiczne. Opowiedzenie się za nim czyni dostęp poznawczy problematycznym, gdyż ambiwalentnym; według niego poznanie odsłania rzeczywistość, ale paradoksalnie, w sposób zakryty, a mianowicie poprzez kreowane symboliczne obrazy poznawcze.
EN
The main polarized contemporary views on cognitive access are discussed in the paper. Symbolic realism, rooted in some respects in Ernst Cassirer’s philosophy of symbolic forms, is proposed as a rivalry to those views. The presented symbolic realism cannot be fitted into the dichotomy realism–antirealism, since it has features of both opposing concepts. It postulates a non-mirroring, constructive character of knowledge, not preserving any ontic elements of reality, and is loaded with epistemic elements, usually attributed only to antirealistic positions.