On the Statistics and Geography of the Polish Press in the Period between the Uprisings (1832-1864)

• Authors: Kolasa Władysław Marek

Title variants

PL

Statystyka i geografia prasy polskiej w okresie międzypowstaniowym (1832-1864)

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This article presents a brief description of the Polish press and its development during the years 1832-1864. The main objective of this study is to precisely define the press’s quantitative growth and territorial distribution. The source of the study was data obtained from the analysis of all (including the most recent) documentary sources. As a result of the research, it was established that during the years 1832-1864 on the Polish lands and abroad, 626 press titles were published, out of which 185 were issued in the Russian Partition, 161 in the Austrian sector, 130 in the Prussian sector, and 150 abroad. The study also presents the main areas of qualitative transformation (typology, journalistic skills, organisation of the editorial office) and selected determinants shaping the development of the press market in the years 1832-1864 (legal, political, economic impulses). The study is concluded by a brief comparative analysis, where the press of the period between Uprisings is analysed as compared to the development of the Polish press in the years 1729-1819. The analysis indicates that until the mid-nineteenth century, the Polish press had been in its initial period of development. Rapid quantitative and qualitative changes in the press took place only in the last two decades of the nineteenth century and the first decade of the twentieth century

PL

Artykuł zawiera zwięzłą charakterystykę rozwoju prasy polskiej w latach 1832-1864. Głównym celem opracowania jest precyzyjne określenie jej ilościowego wzrostu oraz terytorialnego rozmieszczenia. Źródłem do badań były dane z analizy wszystkich (w tym najnowszych) źródeł dokumentacyjnych. W wyniku badań ustalono, że w latach 1832-1864 na ziemiach polskich i emigracji ukazywało się 626 tytułów, z czego 185 wydawano w zaborze rosyjskim, 161 w zaborze austriackim, 130 w dzielnicy pruskiej oraz 150 na emigracji. W pracy ukazano także główne obszary przemian jakościowych (typologia, warsztat dziennikarski, organizacja redakcji) oraz ukazano wybrane determinanty, kształtujące rozwój rynku prasowego w latach 1832-1864 (prawne, polityczne, ekonomiczne). Całość zamyka krótka analiza porównawcza, gdzie ulokowano prasę doby międzypowstaniowej na tle rozwoju prasy polskie w latach 1729-1819. Analiza przekonuje, że aż do połowy XIX wieku prasa polska znajdowała się w początkowym stadium rozwoju. Gwałtowne przemiany ilościowe i jakościowe zaszły w prasie dopiero w dwu ostatnich dekadach XIX oraz pierwszej dekadzie XX wieku.

Keywords

EN

History of Polish press; Statistics of Polish press; Geography of Polish press; the 19th centuries

• Publisher: Instytut Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
• Year: 2015
• Volume: 13
• Pages: 3-14

Contributors

author

Kolasa Władysław Marek

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Nauk o Informacji

References

• Anculewicz Z., Rozwój prenumerat gazet i czasopism w Królestwie Polskim w latach 1815-1864, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”1987, no. 4, pp. 5-21
• Bibliografia Historii Polski XIX i XX wieku. Vol. 3, part 1, ed. S. Sokołowska, Warszawa 2001.
• Bibliografia Historii Polski XIX i XX wieku. Vol. 3, part 2, ed. S. Sokołowska, Warszawa 2010.
• Garlicka A.: Spis tytułów prasy polskiej 1865-1918. Warszawa 1978
• Gzella G., "Pisma dla ludu" pod zaborami w pierwszej połowie XIX wieku, Toruń 1994
• Hombek D, Prasa i czasopisma polskie XVIII wieku w perspektywie bibliologicznej. Kraków 2001
• Hombek D., O potrzebie nowej bibliografii polskich gazet i czasopism, „Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy”, Vol. 2 (2010), pp. 13–33
• Jakubek M.: Prasa krakowska 1795-1918. Bibliografia. Kraków 2004
• Jarowiecki J.: Prasa lwowska w latach 1864-1918. Bibliografia. Kraków 2002
• Kolasa W.M., Historiografia prasy polskiej (do 1918 roku). Naukometryczna analiza dyscypliny 1945-2009, Kraków 2013
• Korczak B., Bibliografia prasy polskiej 1832-1864, Warszawa 1968
• Kostecki J., Czytelnictwo czasopism w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX w., [in:] Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, series 2, ed. E. Jankowski, J. Kulczycka-Saloni, Warszawa 1983, pp. 273-352
• Kupis T., Zawód dziennikarza w Polsce Ludowej, Warszawa 1966
• Łojek J., Statystyka prasy polskiej okresu 1661–1831, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, 1965, no. 1, pp. 5–22
• Łojek J., Studia nad prasą i opinią publiczną w Królestwie Polskim 1815-1830, Warszawa 1966
• Łojek J., Ze studiów nad czytelnictwem prasy w Polsce w końcu XVIII wieku (1780-1793), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” Vol. 2 (1963), pp. 5-31
• Łojek J.: Bibliografia prasy polskiej 1661-1831. Warszawa 1965
• Nałęcz D.: Rozwój prasy a kształtowanie się zawodu dziennikarskiego na ziemiach polskich, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1980, no. 2, pp. 85-93
• Prasa polska w latach 1864-1918, ed. J. Łojek, Warszawa 1976 (Historii prasy polskiej, vol. 1).
• Sobczak J.: Dzieje prawa prasowego na ziemiach polskich. Poznań 2009.
• Tomaszewski E., Kształtowanie się kapitalistycznych przedsiębiorstw prasowych w Warszawie (1851-1860). Warszawa 1968.
• Tomaszewski E., Prasa Królestwa Polskiego i ziem litewsko-ruskich okresu międzypowstaniowego, [in:] Prasa polska w latach 1661–1864, ed. J. Łojek, Warszawa 1976, pp. 110–198
• Tomaszewski E., Wprowadzenie honorariów autorskich do codziennej prasy warszawskiej 1851-1861, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1966, no. 1, pp. 67-83.
• Tyrowicz M., Czynniki kalkulacyjne prasy polskiej w kraju 1772-1850 – przegląd zagadnień, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”1981, no. 1, pp. 5-21
• Tyrowicz M., Organizacja redakcji w prasie i czasopiśmiennictwie polskim w I połowie XIX w., „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1968, no. 2, pp. 5-41
• Tyrowicz M., Prasa Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772-1850, Kraków 1979.
• Zieliński S., Bibliografia czasopism polskich zagranicą 1830–1934, Warszawa 1935.